Rzeżączka
Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), każdego roku około 106 milionów ludzi zaraża się rzeżączką. W większości przypadków chorobę tę można jednak dość łatwo wyleczyć antybiotykami. Niemniej jednak wiele osób czuje się nieswojo, idąc do lekarza z chorobą przenoszoną drogą płciową.
Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku rzeżączki?
Jeśli podejrzewasz u siebie rzeżączkę, koniecznie zgłoś się do lekarza. Preferowany jest specjalista chorób skóry i chorób przenoszonych drogą płciową lub urolog/ginekolog. Podczas videokonsultacji lekarz TELEMEDI oceni, czy objawy wskazują na występowanie rzeżączki. W razie konieczności pokieruje Cię na dodatkowe badania w celu postawienia ostatecznej diagnozy i opracowania planu leczenia.
Podstawowe informacje
- Rzeżączka jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób przenoszonych drogą płciową i często występuje również w Polsce.
- Ponieważ objawy rzeżączki są stosunkowo jednoznaczne, diagnoza jest szybko stawiana przez lekarza pierwszego kontaktu lub specjalistę dermatologa/wenerologa.
- Jeśli choroba zostanie w porę rozpoznana, leczenie antybiotykami jest nieskomplikowane i nie powoduje poważnych skutków ubocznych.
Definicja
Rzeżączka (znana również jako tryper) jest jedną z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Choroba jest rozprzestrzeniana przez bakterie i dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Jeśli występują objawy, jest to wówczas stan zapalny w obrębie narządów płciowych (ewentualnie także gardła lub odbytu). Zwykle towarzyszy temu wydzielina i swędzenie, a nieleczona rzeżączka może prowadzić do niepłodności u mężczyzn i kobiet.
Podobnie jak wiele innych chorób przenoszonych drogą płciową, rzeżączka jest tematem tabu i wiele osób wstydzi się rozmawiać o niej z lekarzami, nawet jeśli objawy wyraźnie wskazują na zakażenie gonokokami. Jednocześnie rzeżączka może być łatwo leczona w jej wczesnym stadium, w ciągu kilku dni antybiotykami, nie powodując żadnych trwałych skutków.
Przyczyny
Rzeżączka wywoływana jest przez bakterię dwoinkę rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae – gonokoki), która przenosi się przez błony śluzowe człowieka, głównie podczas kontaktów seksualnych. Już podczas porodu matka może przenieść rzeżączkę na niemowlę. W tym przypadku możliwe jest zakażenie oczu dziecka, co może prowadzić do utarty wzroku.
Ponieważ bakteria ta jest bardzo łatwo przenoszona, w przypadku zachorowania należy zdecydowanie unikać kontaktów seksualnych, dopóki nie zostanie wykluczone ryzyko zakażenia.
Objawy rzeżączki
Jeśli zaatakowane są narządy płciowe, zapalenie ujawnia się zwykle najpóźniej po trzech dniach z następującymi objawami:
- silne swędzenie,
- pieczenie przy oddawaniu moczu,
- bolesna wydzielina z cewki moczowej.
Nie we wszystkich przypadkach występują objawy. Ale nawet wtedy osoby dotknięte chorobą są nosicielami i powinny skorzystać z pomocy lekarskiej.
Oprócz narządów płciowych możliwe jest zakażenie gardła i odbytu. Również w tym przypadku transmisja odbywa się poprzez praktyki seksualne takie jak seks analny lub oralny. Jeśli zaatakowane jest gardło lub odbytnica, choroba rzadko przebiega bezobjawowo. Objawiają się one śluzowatą wydzieliną, stanem zapalnym gardła i trudnościami w przełykaniu.
Oprócz tych ogólnych objawów możliwe są również objawy specyficzne dla danej płci.
Objawy rzeżączki u mężczyzn
Tylko 10 procent wszystkich mężczyzn nie doświadcza w trakcie choroby żadnych objawów.
Kiedy wystąpi schorzenie, z penisa wydobywa się mleczna, a następnie żółtawa, kremowa wydzielina, która ma nieprzyjemny zapach i jeśli nie będzie leczona, może utrzymywać się stale. Pojawia się ona szczególnie rano. Do możliwych następstw zakażenia rzeżączką u mężczyzn należy również zapalenie najądrzy lub gruczołu krokowego i związana z tym niepłodność.
Objawy rzeżączki u kobiet
U kobiet w około 50 procentach przypadków nie występują żadne objawy, co może utrudniać prawidłową diagnozę. Niemniej jednak choroba ta jest zakaźna i musi być leczona. Jeśli występują konkretne objawy, dotyczą one głównie zapalenia cewki moczowej, macicy i jajowodów.
Jeśli rzeżączka nie jest wystarczająco wcześnie leczona, te uporczywe stany zapalne mogą prowadzić u kobiet do wystąpienia ciąży pozamacicznej, a nawet niepłodności.
Diagnoza
W celu bezspornego rozpoznania rzeżączki lekarz prowadzący bada wymaz z okolicy przypuszczalnie dotkniętej chorobą na obecność dwoinki rzeżączki (Neisseriag onorrhoeae). Jeśli bakterie te zostaną zidentyfikowane, można rozpocząć leczenie farmakologiczne. Często mamy do czynienia z podwójną infekcją, tzn. test na chlamydię powinien być przeprowadzony w tym samym czasie, co test na rzeżączkę, ponieważ obie choroby wzajemnie się wzmacniają.
Leczenie rzeżączki
Rzeżączkę leczy się antybiotykami, które podaje się w postaci tabletek lub domięśniowo. Jeśli rzeżączka zostanie wykryta, zanim przejdzie w stan przewlekły, istnieje bardzo duża szansa na wyleczenie antybiotykiem bez dalszych problemów. Jednak lek musi być przyjmowany dokładnie tak, jak zalecił lekarz. Zbyt wczesne zaprzestanie jego stosowania może prowadzić do rozwoju zjawiska lekoodporności.
Obecnie w leczeniu rzeżączki praktycznie nie stosuje się już standardowych antybiotyków. Przyczyną tego jest rosnąca oporność dwoinki rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae) na klasyczne antybiotyki takie jak penicylina. Na ich miejsce powstają jednak wciąż nowe preparaty, które mają pomóc w leczeniu rzeżączki.
Zapobieganie rzeżączce
Dobrą, podstawową ochronę przed chorobami przenoszonymi drogą płciową zapewniają prezerwatywy lub prezerwatywy dla kobiet (femidomy), które chronią przed chorobami zwłaszcza podczas seksu z często zmieniającymi się partnerami. Ponieważ jednak rzeżączka bardzo szybko rozprzestrzenia się także podczas innych praktyk seksualnych, osoby mające różnych partnerów powinny regularnie poddawać się badaniom u wenerologa.
Jeżeli wiadomo, że dana osoba jest chora na rzeżączkę, powinna unikać kontaktów seksualnych z ludźmi do czasu, gdy nie ma wątpliwości, że nie może już zarażać innych.
Wszelkie akcesoria takie jak zabawki seksualne lub tym podobne przedmioty, którymi ludzie posługują się podczas praktyk seksualnych, powinny być regularnie czyszczone gorącą wodą lub odpowiednimi detergentami, aby zapobiec ewentualnemu zakażeniu chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Kiedy z rzeżączką należy zgłosić się do lekarza?
Po wystąpieniu pierwszych objawów rzeżączki należy jak najszybciej udać się do lekarza. Lekarz może wtedy stwierdzić, czy nie jest to na przykład zwykłe zapalenie pęcherza, ale prawdziwa rzeżączka. Jeśli partner seksualny zgłasza zakażenie dwoinką rzeżączki, zaleca się wizytę u lekarza w celu wykonania testu, aby upewnić się co do stanu swojego zdrowia.
Pytania i odpowiedzi
Czy dwoinka rzeżączki może być przenoszona podczas korzystania z toalety?
Rozprzestrzenianie się dwoinki rzeżączki tą drogą jest bardzo mało prawdopodobne, ponieważ bakterie te nie mogą długo przetrwać poza błonami śluzowymi człowieka. Niemniej jednak w okresie infekcji należy zwracać większą uwagę na higienę.
Czy stosowanie prezerwatywy podczas stosunku jest wystarczającą ochroną przed rzeżączką?
Nie, ponieważ bakterie te mogą być również przenoszone poprzez dłonie lub usta, na przykład w trakcie uprawiania seksu oralnego. Jeśli partner jest chory na rzeżączkę, należy poczekać z uprawianiem seksu do czasu całkowitego ustąpienia choroby.
Skąd mam wiedzieć, że mam rzeżączkę, jeśli nie mam żadnych objawów?
Bardzo trudno jest zdiagnozować rzeżączkę bez objawów. Poniższe okoliczności powinny jednak wzbudzać niepokój:
- częsta zmiana partnerów seksualnych,
- uprawianie seksu bez zabezpieczenia,
- choroba występująca u aktualnego partnera seksualnego.
Czy zachorowanie na rzeżączkę zwiększa prawdopodobieństwo zakażenia wirusem HIV?
W rzeczywistości stan zapalny wywołany przez dwoinki rzeżączki może sprzyjać zakażeniu HIV. Dlatego w przypadku rzeżączki, jeśli istnieje ryzyko zakażania, zaleca się również wykonanie testu na HIV.
Źródła
- Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy. Gerd Herold (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006.
- Goodyear-Smith F. Whatistheevidencefor non-sexual transmissionofgonorrhoea in childrenafterthe neonatal period? A systematicreview. „J Forensic Leg Med”. 14.
- Chris Bignell, Magnus Unemo, 2012 European guideline on thediagnosis and treatmentofgonorrhoea in adults*, „Dermatology Review”, 101.
Przeczytaj także o: