Jakie są przyczyny i skutki nadmiaru insuliny?
Insulina jest hormonem wydzielanym przez komórki beta trzustki - jej głównym zadaniem jest regulacja poziomu cukru we krwi. Odpowiada również za transport glukozy z krwi do komórek organizmu. Zbyt duże wydzielanie insuliny, zwane hiperinsulinemią to jedno z częstych zaburzeń gospodarki węglowodanowej organizmu. Często współwystępuje z insulinoopornością. Jak wysokie stężenie insuliny we krwi działa na organizm i skąd się bierze ta sytuacja?
Hiperinsulinemia – gdy wydzielanie insuliny jest zbyt wysokie
Hiperinsulinemia, nazywana również hiperinsulinizmem, to stan charakteryzujący się nadmiernym poziomem insuliny we krwi. Główne działanie insuliny to regulowanie poziomu glukozy (cukru) we krwi, pełni ona jednak również rolę w gospodarce białek i tłuszczów.
Gdy poziom insuliny jest zbyt wysoki, organizm staje się mniej wrażliwy na jej działanie, co może prowadzić do problemów zdrowotnych.
Istnieje wiele przyczyn hiperinsulinemii, do których należą:
- Insulinooporność – jest to stan, w którym komórki organizmu nie reagują prawidłowo na insulinę. Oznacza to, że trzustka musi produkować więcej insuliny, aby utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi. Insulinooporność jest głównym czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2. Objawy insulinooporności to m.in. problemy z chudnięciem, zaburzenia snu i nadciśnienie tętnicze.
- Nadmierne spożycie węglowodanów – spożywanie dużej ilości węglowodanów, zwłaszcza prostych cukrów, może prowadzić do gwałtownego wzrostu poziomu glukozy we krwi, co prowadzi produkcji insuliny. Nadmierne spożycie kalorii i żywności przetworzonej o wysokim indeksie glikemicznym jest prostą drogą do rozwoju cukrzycy typu 2.
- Zespół Cushinga – to choroba, w której organizm produkuje zbyt dużo kortyzolu, hormonu stresu. Kortyzol może powodować insulinooporność i prowadzić do hiperinsulinemii.
- Guzy trzustki – guzy trzustki mogą zaburzać pracę trzustki, przez co ta produkuje nadmiar insuliny.
- Niektóre leki – niektóre leki, takie jak steroidy i leki beta-blokery, mogą zwiększać poziom insuliny we krwi.
- Genetyka – niektóre osoby mogą mieć predyspozycje genetyczne do hiperinsulinemii.
Zbyt dużo insuliny we krwi a stężenie glukozy
Gdy spożywamy posiłek, poziom glukozy we krwi wzrasta. W odpowiedzi na to trzustka uwalnia insulinę, aby ta mogła rozprowadzić glukozę do komórek.
Gdy poziom insuliny jest zbyt wysoki, może to prowadzić do kilku problemów:
- Nadmiar glukozy we krwi – komórki nie są w stanie wykorzystać całej glukozy transportowanej przez insulinę, pozostaje ona we krwi, co prowadzi do hiperglikemii.
- Zwiększone magazynowanie tłuszczu – nadmiar glukozy może być przekształcany w tłuszcz i magazynowany w komórkach tłuszczowych, co może powoduje nadmiar tkanki tłuszczowej.
- Insulinooporność – z czasem komórki mogą stać się mniej wrażliwe na insulinę, co oznacza, że trzustka musi produkować więcej insuliny, aby utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi. Prowadzi to do tzw. „błędnego koła”.
Podstawowymi badaniami, które określą czy gospodarka węglowodanów w organizmie jest badanie poziomu glukozy we krwi na czczo, badanie poziomu insuliny we krwi oraz doustny test obciążenia glukozą.
Sposoby leczenia wysokiej insuliny – dieta o niskim indeksie glikemicznym i aktywność fizyczna
W regulacji stężenia insuliny we krwi najistotniejsza jest radykalna zmiana stylu życia:
- regularna aktywność fizyczna – w czasie wysiłku mięśnie pobierają i spalają glukozę;
- dieta o niskim indeksie glikemicznym – bez białego pieczywa, makaronu, słodyczy i ciast. Warto spożywać produkty zawierające kwasy tłuszczowe (ryby, orzechy) oraz pełnoziarniste produkty zbożowe.
Przeczytaj także o: