Jakie są objawy zatoru płucnego?
Zator płucny (zatorowość płucna) to poważne schorzenie, które polega na zablokowaniu tętnicy płucnej lub jej odgałęzień przez materiał zatorowy, najczęściej w postaci skrzepliny. Choroba ta jest wynikiem przemieszczenia się skrzepliny z żył głębokich kończyn dolnych lub rzadziej z żył górnej połowy ciała do naczyń płucnych. Zator tętnicy płucnej może prowadzić do zaburzeń w przepływie krwi, co stanowi zagrożenie dla życia pacjenta.
Zator płucny jest groźnym stanem, który wymaga szybkiej diagnozy i leczenia. Objawy zatorowości płucnej, takie jak duszność, ból w klatce piersiowej czy przyspieszone bicie serca, mogą być mylone z innymi chorobami, dlatego ważne jest, aby w przypadku podejrzenia tego schorzenia natychmiast szukać pomocy medycznej.
Czym jest zator płucny?
Zator płucny powstaje, gdy materiał zatorowy, zwykle skrzeplina, blokuje tętnicę płucną lub jej mniejsze gałęzie. Skrzepliny te najczęściej powstają w żyłach głębokich kończyn dolnych (zakrzepica żył głębokich), choć mogą również pojawiać się w innych miejscach, takich jak żyły górnej połowy ciała, miednicy czy żyły głównej dolnej. Blokada w tętnicy płucnej powoduje zmniejszenie lub całkowite zatrzymanie przepływu krwi przez płuca, co ogranicza wymianę gazową i może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.
Objawy zatoru tętnicy płucnej
- Ból w klatce piersiowej
- Duszność
- Przyspieszone bicie serca
- Zawroty głowy i omdlenia
- Kaszel, często z krwiopluciem
- Poszerzenie żył szyjnych
- Obrzęki kończyn dolnych
Zator płucny, zwłaszcza w zaawansowanych przypadkach, może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak niewydolność serca, co dodatkowo zwiększa ryzyko zgonu pacjenta.
Przyczyny zatorowości płucnej
Do najczęstszych przyczyn zatorowości płucnej należy zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych lub miednicy mniejszej. Inne możliwe przyczyny obejmują:
- Długotrwałe unieruchomienie
- Czynniki ryzyka – nadwaga, hormonalna terapia zastępcza, stosowanie antykoncepcji hormonalnej, choroby autoimmunologiczne oraz nowotwory złośliwe, które mogą sprzyjać rozwojowi zakrzepicy żył głębokich.
- Płyn owodniowy
- Ciała obce – w rzadkich przypadkach zatorowość płucną mogą powodować ciała obce, np. fragmenty cewników czy inne implanty medyczne.
W rzadkich przypadkach zator płucny może być spowodowany przez masy nowotworowe, które blokują przepływ krwi w tętnicach płucnych, co wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Diagnostyka zatoru płucnego
Rozpoznanie zatorowości płucnej opiera się na badaniach obrazowych oraz laboratoryjnych. W celu dokładnej oceny tętnic płucnych najczęściej stosuje się angio TK tętnic płucnych, czyli tomografię komputerową z podaniem środka cieniującego, która pozwala na zobrazowanie naczyń płucnych i wykrycie zatoru. W niektórych przypadkach pomocne może być również badanie rtg klatki piersiowej, echo serca, które oceni przeciążenie prawej komory, oraz badania laboratoryjne w celu wykrycia wskaźników zakrzepicy.
Leczenie zatorowości płucnej
- Leczenie przeciwkrzepliwe – podawanie leków przeciwkrzepliwych, takich jak heparyna lub doustne leki przeciwzakrzepowe, ma na celu zapobieganie powiększaniu się istniejących skrzeplin oraz tworzeniu nowych.
- Tromboliza – w cięższych przypadkach, gdy zator płucny zagraża życiu pacjenta, można zastosować trombolizę, czyli podanie leków, które rozpuszczają istniejące skrzepliny w tętnicach płucnych.
- Zabiegi chirurgiczne – w wyjątkowych przypadkach może być konieczne usunięcie skrzepliny z tętnic płucnych w drodze zabiegu chirurgicznego.