Albumina ludzka

Albuminy są głównymi białkami występującymi w surowicy krwi i są produkowane w wątrobie. Pełnią one funkcję transportową dla hormonów, leków, kwasów tłuszczowych oraz aminokwasów. Odgrywają także kluczową rolę w utrzymywaniu prawidłowego ciśnienia koloidoosmotycznego. Jako materiał do badania albumin wykorzystuje się surowicę.

Co to są albuminy?

Albumina to białko złożone z 585 aminokwasów, które stanowi około 60% wszystkich białek krwi. Należy do grupy białek globularnych, pochodzenia zwierzęcego, co nadaje im kulisty kształt oraz ułatwia rozpuszczanie w wodzie oraz wodnych roztworach kwasów i zasad.

Amfiprotyczność (amfoteryczność) jest kolejną charakterystyczną cechą albumin. Zawierają one zarówno reszty kwasowe, jak i zasadowe, co umożliwia im wiązanie różnych substancji oraz transportowanie ich w organizmie. Synteza albuminy zachodzi w komórkach wątrobowych, czyli hepatocytach, skąd białko trafia do krwiobiegu w ilości około 10-15 gramów na dobę.

Funkcje albumin w organizmie

Albumina pełni kluczową rolę w organizmie, regulując objętość krwi i utrzymując wodę w osoczu we wnętrzu naczyń krwionośnych. Dzięki temu chroni organizm przed przenikaniem wody do otaczających tkanek, powstawaniem obrzęków i niebezpiecznym zagęszczeniem krwi. Ponadto, albumina utrzymuje właściwe ciśnienie onkotyczne, które zapobiega utracie płynów z naczyń krwionośnych. Dzięki zdolności do buforowania kwaśnych i zasadowych substancji, albumina chroni krew przed zmianami pH, co wpływa na niezakłócony przebieg procesów fizjologicznych, takich jak oddychanie i wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii.

Albuminy stanowią również rezerwę białkową organizmu, a ich aminokwasy mogą być wykorzystywane do syntezy białek w innych tkankach poza wątrobą. Jednak najważniejszą rolą albuminy jest jej zdolność do transportowania różnych substancji, takich jak mikroelementy i jony metali (sód, potas, magnez, cynk, miedź, kobalt, nikiel, żelazo), witamina D3, hormony (kortyzol, tyroksyna, trójjodotyronina), kwasy tłuszczowe, barwniki żółciowe, lipidy (bilirubina) i leki (antybiotyki, barbiturany), z osocza do docelowych tkanek i narządów. Dzięki temu albuminy zapewniają właściwe funkcjonowanie całego organizmu.

Albumina w surowicy – kiedy wykonać badanie?

Lekarz zleca oznaczenie stężenia albuminy, po wnikliwym wywiadzie oraz innych badaniach, które pomagają zdiagnozować stan zdrowia pacjenta. Badanie to jest wskazane w przypadku:

• zespołów obrzękowych,
• oceny stanu odżywienia,
• marskości wątroby,
• chorób zapalnych jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna,
• chorób nerek związanych z białkomoczem, czyli utratą białka w moczu,
• stanów po operacji bariatrycznej,
• ogólnego złego stanu chorego, kiedy organizm jest odwodniony i wyniszczony.

U osób z podejrzeniem tych chorób, oprócz badania stężenia albuminy w surowicy, powinno się wykonać również oznaczenie wartości innych parametrów, takich jak: stężenie albuminy w moczu, próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP), bilirubina całkowita oraz proteinogram.

Ponadto, badanie poziomu albumin powinni wykonać również pacjenci:

• zgłaszający objawy choroby wątroby, takie jak żółtaczka, swędzenie, ból brzucha, utrata apetytu, masy ciała, zmiana koloru moczu i stolca lub obrzęki;
• zgłaszający objawy choroby nerek, takie jak częstsze oddawanie moczu, pieczenie i bolesność w trakcie oddawania moczu, bóle w okolicy lędźwiowej, zmiana koloru i zapachu moczu, nudności oraz obrzęki;
• z zapalnymi chorobami przewodu pokarmowego lub zespołami złego wchłaniania.

Albumina w surowicy – jak przygotować się do badania?

Badanie albuminy polega na oznaczeniu stężenia albuminy we krwi. Materiałem do tego badania jest surowica, która najczęściej pobierana jest z żył zlokalizowanych w dole łokciowym. 

Przed przystąpieniem do badania albuminy pacjent powinien być na czczo co najmniej przez 8 godzin, a na 2-3 dni przed badaniem warto ograniczyć stres i wysiłek fizyczny. Czasami lekarz zaleca również przerwę w przyjmowaniu niektórych leków na kilka dni przed badaniem, gdyż mogą one wpłynąć na poziom albuminy. Do preparatów, które mogą wpłynąć na wynik badania albuminy zalicza się sterydy anaboliczne, androgeny, hormon wzrostu czy insulina.

Oznaczenie stężenia albumin polega na jednorazowym pobraniu krwi z żyły łokciowej. Pobraną próbkę krwi wysyła się następnie do analizy. Czas oczekiwania na wynik badania albuminy wynosi zazwyczaj 1 dzień.

Albumina w surowicy – normy

U osób dorosłych prawidłowy poziom albumin w surowicy wynosi od 3,5 do 5,5 g/dl. Dla dzieci i młodzieży w wieku od 7 do 19 lat norma wynosi od 3,7 do 5,6 g/dl, a dla noworodków i dzieci do 7 roku życia mieści się w przedziale od 4,6 do 7,4 g/dl.

Obniżony poziom albuminy w surowicy

Hipoalbuminemia, czyli zmniejszone stężenie albumin we krwi, może być spowodowana przez:

1. Marskość wątroby, gdzie następuje zmniejszenie syntezy białka w wątrobie.
2. Uszkodzenia toksyczne i choroby nowotworowe, które zwiększają katabolizm, czyli rozpad białek.
3. Zwiększoną utratę białka w zespole nerczycowym.
4. Niedożywienie, które może wynikać z choroby nowotworowej, bulimii lub jadłowstrętu, ograniczającym podaż białek z pożywieniem.
5. Zmniejszone wchłanianie składników pokarmowych w chorobach przewlekłych jelit, szczególnie w przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
6. Zespół nerczycowy w chorobach nerek.
7. Przewlekły alkoholizm.
8. Genetycznie uwarunkowaną albuminemie.

Co oznaczają obniżone albuminy?

Obniżone albuminy mogą być objawem różnych warunków medycznych, ale są one również ważnym wskaźnikiem zdrowia ogólnego organizmu. Albuminy są rodzajem białek obecnych we krwi, które odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia osmotycznego krwi, transportowaniu substancji odżywczych i regulowaniu równowagi płynów w organizmie.

Obniżone poziomy albumin mogą być związane z różnymi warunkami, takimi jak:

1. Niewłaściwa dieta lub niedożywienie: Brak odpowiedniego spożycia białka lub niedobory pokarmowe mogą prowadzić do obniżonych poziomów albumin.
2. Uszkodzenie wątroby: Wątroba jest głównym miejscem produkcji albumin, więc uszkodzenie wątroby, np. w wyniku przewlekłego alkoholizmu, wirusowego zapalenia wątroby lub marskości wątroby, może prowadzić do obniżonych poziomów albumin.
3. Niewydolność nerek: Uszkodzenie nerek może prowadzić do utraty albumin przez mocz, co prowadzi do obniżenia poziomów albumin we krwi.
4. Choroby zapalne: Choroby zapalne, takie jak choroby zapalne jelit, reumatoidalne zapalenie stawów czy choroby autoimmunologiczne, mogą również prowadzić do obniżenia poziomów albumin.
5. Zwiększona utrata płynów: Utrata płynów z organizmu, na przykład w wyniku ciężkich oparzeń, urazów, krwotoków, czy chorób, które prowadzą do nadmiernego pocenia się, może również spowodować obniżenie poziomów albumin.

Wartościowy jest monitoring poziomu albumin we krwi, ponieważ może to pomóc w identyfikacji problemów zdrowotnych oraz monitorowaniu skuteczności leczenia. W przypadku obniżonych poziomów albumin konieczne może być skonsultowanie się z lekarzem w celu zdiagnozowania i leczenia podstawowej przyczyny.

Podwyższony poziom albuminy w surowicy

Istnieje długa lista schorzeń, które mogą wiązać się z niedoborem albuminy, ale podwyższone stężenie tego białka zwykle nie powinno budzić niepokoju. Należy jednak rozważyć kilka czynników.

• U dzieci do 3. miesiąca życia i u kobiet w 3. trymestrze ciąży, podwyższone stężenie albuminy jest zjawiskiem fizjologicznym. 
• Wyższy poziom albuminy może również wynikać ze stosowania niektórych leków, takich jak sterydy anaboliczne, hormon wzrostu lub insulina.
• Wysokie stężenie albuminy może wystąpić u sportowców i osób stosujących dietę bogatobiałkową. Ponadto, taki stan często dotyczy osób odwodnionych lub unikających przyjmowania płynów.

Przeczytaj także o:

Ból wątroby

Białkomocz – co oznacza obecność białka w moczu?

W tym artykule poruszamy zagadnienia dotyczące:

• albumina w surowicy podwyższona
• wysoka albumina
• albuminy ludzkie
• albumina za wysoka