Ból brzucha u kobiet

osoba trzyma się za plecy

Ból brzucha jest jednym z najczęstszych bólów, których doświadczają kobiety. W wielu przypadkach cykl miesięczny wywołuje łagodne do silnych skurcze, które mogą trwać przez kilka dni. Ponadto kobiety znacznie częściej niż mężczyźni cierpią na bolesne infekcje dróg moczowych. Infekcje wyrostka robaczkowego nie są tak częste, ale są tym bardziej niebezpieczne w nagłych wypadkach. W niektórych przypadkach ból brzucha może również wskazywać na raka jelita lub żeńskiego układu rozrodczego.

Przyczyną nagłego pojawienia się silnego bólu są często ostre stany zapalne, np. wyrostka robaczkowego lub jelita grubego, jajowodów, jajników czy dróg moczowych. Kamienie moczowe, skręt jelit i perforacje wrzodów żołądka lub jelita również wywołują groźne bóle brzucha. Z tego powodu przy utrzymującym się bólu podbrzusza bardzo ważny jest szybki kontakt z lekarzem. Optymalną i szybką formą takiego kontaktu jest wideokonsultacja z lekarzem TELEMEDI, który postawi wstępną diagnozę przyczyn dolegliwości i ustali plan dalszego postępowania, a w razie konieczności wystawi Ci potrzebną receptę i zwolnienie lekarskie. 

  • Ból brzucha może mieć różne przyczyny.
  • Ból menstruacyjny zazwyczaj nie wymaga leczenia.
  • W przypadku wszystkich innych bólów należy skonsultować się z lekarzem.

Jakie narządy są dotknięte bólem brzucha?

Termin „ból brzucha” obejmuje różne bóle w nadbrzuszu i podbrzuszu. Do narządów najczęściej dotkniętych chorobą należą:

  • żeński układ rozrodczy (macica, jajniki, jajowody),
  • jelita,
  • drogi moczowe (pęcherz moczowy, drogi moczowe),
  • nerki.

Żołądek nie jest częścią jamy brzusznej, ale dolegliwości żołądkowe mogą dotyczyć jamy brzusznej.

Aby ustalić przyczyny, ważne jest dokładne zlokalizowanie źródła bólu brzucha. Na przykład jeśli ból występuje po prawej stronie, może to być zapalenie wyrostka robaczkowego. Jeśli ból występuje po lewej stronie, można wykluczyć zapalenie wyrostka robaczkowego.

Przegląd najczęstszych dolegliwości i ich umiejscowienia:

SchorzenieLewa stronaPrawa stronaObie strony
Zapalenie wyrostka robaczkowegoX
Zapalenie jelita grubegoX
Rak jelita grubegoX
Torbiel na jajnikuXX
EndometriozaXX
Zapalenie jajników/jajowodówX
Zakażenia dróg moczowychX
Zapalenie miedniczek nerkowych
XX
NowotwórXX

Ponieważ wiele rodzajów bólu brzucha może występować jednocześnie po lewej i po prawej stronie (np. w przypadku zapalenia obu nerek), kobiety dotknięte tym problemem odczuwają ból jako obustronny.

Oprócz dyskomfortu w jamie brzusznej często występują inne objawy, które pozwalają zawęzić rozpoznanie przyczyny bólu:

  • biegunka,
  • zaparcia,
  • gorączka,
  • krew w stolcu lub moczu,
  • uczucie napięcia w jamie brzusznej.

Ból brzucha może być ostry lub przewlekły. Przewlekłe choroby jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego, są dość powszechne.

Zasadniczo zawsze należy szukać porady lekarskiej w przypadku niewyjaśnionych bólów brzucha. Wyjątkiem jest comiesięczny nawrót skurczów menstruacyjnych.

Jeśli wieczorem zjadłaś bardzo obfity posiłek pełen egzotycznych potraw i następnego dnia cierpisz na zaparcie, możesz przeczekać, aż układ pokarmowy się uspokoi. Jeśli jednak objawy nie ustępują, należy skonsultować się z lekarzem: wraz z pożywieniem do organizmu mogły dostać się patogeny.

Skurcze menstruacyjne, które występują u większości kobiet, są wywoływane przez macicę. Macica kurczy się, aby wydalić niepotrzebne jajeczko. W przypadku lekkiego dyskomfortu zazwyczaj wystarczy nieco odpocząć, ogrzewając podbrzusze ciepłym termoforem. Dodatkowe wskazówki dotyczące leczenia łagodnego dyskomfortu w jamie brzusznej podczas miesiączki to:

  • ćwiczenia na świeżym powietrzu,
  • gorące kąpiele przeciwskurczowe,
  • relaksujące herbaty ziołowe (z waleriany lub melisy),
  • leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, takie jak paracetamol, naproksen i ibuprofen.

Jeśli objawy są nasilone, lekarze mówią o dysmenorrhoea. Objawy takie powinny zostać dokładniej zbadane przez ginekologa. W razie potrzeby może on przepisać silniejsze leki, dostępne tylko na receptę. Są to zazwyczaj leki hormonalne, zawierające etynyloestradiol (estrogen) lub progestyny, które są zwykle stosowane w antykoncepcji.

Szczególny przypadek: endometrioza

Coraz częściej u kobiet diagnozowana jest endometrioza. W tej chorobie tkanka podobna do wewnętrznej wyściółki macicy rozrasta się poza macicą na jajnikach, jajowodzie lub w jamie brzusznej. Regularnie pojawiające się dolegliwości brzuszne w endometriozie to:

  • silne bóle menstruacyjne: 95%,
  • bóle w dolnej części brzucha: 85%,
  • nudności: 82%,
  • dyskomfort jelitowy: 78%,
  • przedłużające się lub obfite miesiączki: 65%,
  • ból podczas stosunku płciowego: 60%.

Jeśli podejrzenie endometriozy zostanie potwierdzone, lekarz prowadzący w pierwszej kolejności może rozpocząć leczenie farmakologiczne. W ciężkich przypadkach bardziej zasadne jest chirurgiczne usunięcie tkanki, która powoduje ból.

Infekcje dróg moczowych są drugą najczęstszą przyczyną dyskomfortu w jamie brzusznej u kobiet. Termin „drogi moczowe” obejmuje wszystkie organy, które odprowadzają mocz:

  • nerki,
  • moczowody,
  • pęcherz moczowy,
  • cewka moczowa.

Do zakażenia dochodzi zazwyczaj przez odbyt: bakterie jelitowe przedostają się najpierw do cewki moczowej, a następnie do pęcherza moczowego. Tutaj wywołują one bolesne zapalenie pęcherza moczowego. Jeśli infekcja nie jest natychmiast leczona, bakterie przemieszczają się w górę moczowodu do nerek i powodują bolesne zapalenie miedniczek nerkowych. Mniej powszechne, ale nie wykluczone jest zakażenie podczas stosunku płciowego.

Kobiety zapadają na infekcje dróg moczowych znacznie częściej niż mężczyźni. Nie wynika to z braku higieny, ale z dużo krótszej cewki moczowej. U kobiet ma on długość od 2,5 do 4 centymetrów, natomiast u mężczyzn od 20 do 25 centymetrów! W ten sposób bakterie jelitowe mogą łatwiej przedostać się do pęcherza moczowego kobiety.

Leczenie zakażeń dróg moczowych

  • Głównym czynnikiem wywołującym są bakterie jelitowe, takie jak Escherichia coli i enterokoki. Można je skutecznie leczyć tylko antybiotykami na receptę.
  • Aby sobie pomóc, chore powinny pić dużo płynów, aby opróżnić pęcherz i wypłukać bakterie wraz z moczem. Bardzo wskazane są specjalne herbaty ziołowe na dolegliwości pęcherza moczowego.
  • W żadnym wypadku nie należy wstrzymywać się z oddawaniem moczu: im dłużej bakterie pływają w ciepłym, wilgotnym moczu w pęcherzu, tym bardziej się namnażają.

Proste zapalenie wyrostka robaczkowego, jeśli nie jest leczone, może prowadzić do ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego. Może to prowadzić do pęknięcia jelita, co z kolei prowadzi do przedostania się bakterii do wnętrza jamy brzusznej. W wyniku tego może dojść do zagrażającego życiu zapalenia otrzewnej. Jeśli podejrzewasz u siebie zapalenie wyrostka robaczkowego, koniecznie natychmiast skonsultuj się z lekarzem.

Jak radzić sobie z przewlekłym bólem brzucha?

Nie zaleca się długotrwałego przyjmowania leków przeciwbólowych. Spróbuj domowych środków zaradczych, takich jak butelka z gorącą wodą i herbaty ziołowe. Czasami przyczyny bólu mają charakter psychologiczny. W takich przypadkach pomocne mogą być techniki relaksacyjne, takie jak joga, fizjoterapia, a nawet psychoterapia.

Jak mogę zapobiec nawracającym infekcjom dróg moczowych?

Jeśli bolesne infekcje pęcherza ciągle się powtarzają, lekarz powinien wykonać cystoskopię. Ujawni to wszelkie nieprawidłowości w układzie moczowym. Należy również sprawdzić, czy nie rozwinęła się u Ciebie odporność na często stosowane antybiotyki. Ogólnie rzecz biorąc, zawsze należy zachować jak największą higienę podczas korzystania z publicznych toalet i regularnie myć ręce.

Co to jest zespół jelita drażliwego?

Jeśli regularnie odczuwasz ból brzucha w jelicie cienkim i grubym, możesz mieć IBS. Typowe objawy to wzdęcia, skurcze, zaparcia lub biegunka.

Na ostre objawy zespołu jelita drażliwego można stosować różnego rodzaju leki.

Aby leczenie było trwale skuteczne, należy zastosować odpowiednią dietę. Często zdarza się, że określone produkty spożywcze lub całe grupy tych produktów (np. nabiał) wywołują niepożądane objawy. Koniecznie należy unikać ich spożywania w przyszłości.

  • Kristen Upson et al. Soy-based infant formula feeding and menstrual pain in a cohort of women aged 23–35 years. „Human Reproduction”, 2018.
  • G. Mrugacz, C. Grygoruk, P. Sieczyński, M. Grusza, I. Bołkun, P. Pietrewicz, Etiopatogeneza zespołu bolesnego miesiączkowania. „Developmental Period Medicine” 2013.
  • Osayande AS, Mehulic S (March 2014). „Diagnosis and initial management of dysmenorrhea”. American Family Physician. 89.

Przeczytaj także o:

https://telemedi.com/pl/poradnik/bol-po-prawej-stronie-brzucha-co-moze-oznaczac/

Autor

opracowano przez radę medyczną Telemedi

Zaktualizowano: 13.06.2023
  • Ból brzucha
  • poradnik