Ból głowy u dzieci

Ból głowy u dzieci

Bóle głowy to częsta dolegliwość u dzieci i młodzieży. Dziecko boli głowa i nie idzie do szkoły i jest to powód co trzeciej nieobecności w szkole i ponad 20% hospitalizacji na oddziałach neurologii dziecięcej. Rodzice powinni poznać domowe sposoby na złagodzenie bólu głowy u swojego dziecka, a także wiedzieć, kiedy udać się do lekarza.

Dzieci i młodzież często skarżą się na ból głowy. Powód bólu głowy u dzieci może być błahy, ale może być też objawem choroby, a nawet stanu zagrażającego życiu. 

Rodzice powinni poznać domowe sposoby na złagodzenie bólu głowy u swojego dziecka, a także wiedzieć, kiedy udać się do lekarza.

Bóle głowy to częsta dolegliwość u dzieci i młodzieży. Dziecko boli głowa i nie idzie do szkoły i jest to powód co trzeciej nieobecności w szkole i ponad 20% hospitalizacji na oddziałach neurologii dziecięcej. 

Bóle głowy mogą dotyczyć także małych dzieci, nawet tych poniżej 3 roku życia, a wśród pięciolatków problem ten dotyka prawie co piąte dziecko. 

Rozróżnienie bólów głowy u dzieci jest wyzwaniem dla lekarzy.

Wyróżnia się kilka rodzajów bólu głowy u dzieci: 

  • samoistne, czyli takie bez dającej ustalić przyczyny, bez wyraźnej przyczyny – migrenowe bóle głowy, klastrowe bóle głowy i bóle napięciowe,
  • objawowe, czyli wynikające z trwającej choroby małego pacjenta, 
  • nerwobóle nerwów czaszkowych, 
  • bóle niesklasyfikowane o niecharakterystycznych objawach. 

U 1/4 dzieci występują przewlekłe bóle głowy.

Bóle migrenowe u dzieci

Migrena u dzieci przebiega obustronnie, a ból zlokalizowany w potylicy rzadko dotyczy najmłodszej grupy wiekowej. Towarzyszy jej nadwrażliwość na dźwięki i światło i mogą towarzyszyć nudności i wymioty. Co charakterystyczne aktywność fizyczna nasila jej objawy. Pomimo, że migrena nie jest groźną chorobą, przysparza cierpienia i utrudnia normalne funkcjonowanie. Zauważono, że występuje ona częściej u dzieci, które jako niemowlęta cierpiały na kolkę, a także u tych, które cierpią na otyłość.

Napięciowe bóle głowy 

Napięciowe bóle głowy u dzieci opisywane są jako ściskający ból o słabym lub umiarkowanym nasileniu. Normalna aktywność fizyczna nie ma wpływu na jego nasilenie.

Klasterowe bóle głowy

Klasterowe bóle głowy charakteryzują się silnym bólem, a ból umiejscowiony z jednej strony na skroni, czole lub w okolicy oczodołów. Może on promieniować w stronę ucha lub policzka, powodując uczucie zatkania nosa po jednej stronie, a towarzyszyć mu może łzawienie, obrzęk powiek i zaczerwienienie spojówek. W trakcie napadu bólu dziecko jest pobudzone ruchowo i niespokojne.

Samoistnie bóle głowy, bez uchwytnej przyczyny, to większość przypadków bólów głowy u dzieci. W pozostałych przypadkach, najczęstsze przyczyny bólu głowy u dzieci to: infekcje, lekkie urazy, odwodnienie, długie wpatrywanie się w ekran, wady wzroku (ból nasila się wtedy po południu i wieczorem), stres i zmęczenie, niewyspanie i zbyt mała aktywność fizyczna, udar słoneczny, niezdrowa dieta, nadwrażliwość na jakieś substancje i alergie, choroby pasożytnicze, zapalenie zatok – ból nasila się przy pochylaniu głowy,  zatrucie tlenkiem węgla, nadciśnienie tętnicze, choroby psychiczne, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (inne charakterystyczne objawy to gorączka, sztywność karku, wymioty i zaburzenia świadomości), choroby neurologiczne, guz mózgu.

Niepokojące objawy to przede wszystkim nagłe pojawienie się silnego bólu głowy. Rodzic powinien zwrócić uwagę na:

  • okoliczności wystąpienia bólu głowy (np. ból głowy po upadku i uderzeniu, uraz głowy),
  • towarzyszące bólowi inne objawy, jak zawroty głowy, zaburzenia równowagi, zaburzenia mowy, utrata przytomności, nadmierne pragnienie, zaburzenia świadomości, wzroku, zaburzenia widzenia; niepokoić powinna sytuacja, gdy bólowi głowy towarzyszy gorączka, sztywność karku, gdy dziecko wymiotuje.

W takim przypadku należy niezwłocznie wezwać pomoc lekarską!

Diagnostyka bólów głowy u dzieci zaczyna się zwykle u pediatry od szczegółowego wywiad lekarskiego przeprowadzanego zarówno z dzieckiem, jak i rodzicem. Potem konieczne mogą być badania przedmiotowe, jak pomiar ciśnieniem tętniczego, temperatury, ale też obwodu głowy czy badania neurologiczne i wyjątkowych przypadkach obrazowe – rezonans magnetyczny (MRI), tomografia komputerowa.

Rodzic powinien się przygotować do udzielenia odpowiedzi na pytania, kiedy bóle głowy pojawiają się najczęściej – np. wieczorne bóle głowy, jak często się pojawiają, co pomaga dziecku.

Każdy przypadek bólu głowy u dziecka powinien zostać skonsultowany z lekarzem pediatrą. Jeśli przyczyna bólu jest znana i nie zagraża zdrowiu, ani życiu dziecka, odczuwanie bólu można zminimalizować, podając leki bez recepty, jak paracetamol i ibuprofen, czy jeśli bólowi głowy towarzyszy gorączka, katar, podaj dziecku środek przeciwgorączkowy.

Podejmując się samodzielnego leczenia bólu głowy u dziecka, należy pamiętać, że: 

  • dzieciom do 12. roku życia nie wolno podawać aspiryny,
  • nie należy podawać dzieciom ergotiaminy,
  • nie wolno podać dzieciom leków na receptę, które były przepisane innej osobie, zwłaszcza osobie dorosłej,  
  • nie wolno lekceważyć dużego nasilenia bólu u dziecka, które nie reaguje na leczenie dostępnymi lekami bez recepty.

Leczenie nawracających migren u dzieci jest konieczne i jest ustalane przez lekarza. Migrena – nawracający ból głowy u dziecka może powodować bowiem problemy emocjonalne u dziecka – agresję, nadmierną impulsywność i zaburzeniami koncentracji. 

Domowe sposoby leczenia bólu głowy obejmują zimne okłady na czoło, odpoczynek w pozycji leżącej, w cichym, zaciemnionym miejscu, podanie leków przeciwbólowych bez recepty. Pomocny może być też masaż głowy i akupresura.

Ważne jest też zapobieganie, a tym samym unikanie sytuacji mogący powodować ból głowy u dzieci. Należy dbać o odpowiednią ilość snu, o ograniczenie lub rezygnację w diecie ze słodyczy i wysoko przetworzonej żywności, o odpowiednią ilość ruch na świeżym powietrzu, ograniczenie czasu spędzanego przed ekranami i odpowiednią podaż w diecie lub suplementację witaminy D.

Przeczytaj także o:

Autor

Zespół Telemedi

Zaktualizowano: 18.07.2023
  • Ból głowy u dzieci
  • Bóle głowy u dzieci i młodzieży
  • Klasterowe bóle głowy u dzieci
  • Migrena u dzieci
  • Samoistne bóle głowy