Ból stawów

Ból stawów – przyczyny, objawy, leczenie

Bóle stawów są rozpowszechnioną dolegliwością. Szczególnie często występują one u osób po 45 roku życia. Najczęściej dotkniętym tym schorzeniem stawem jest staw kolanowy. Ból stawów jest zwykle spowodowany ich zużyciem, stanem zapalnym lub urazem.

Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku bólu stawów? 

Lekarze TELEMEDI szybko i łatwo pomogą Ci w prawidłowej ocenie medycznej ostrego, podostrego lub przewlekłego bólu stawów. Szeroki zakres chorób, które mogą prowadzić do bólów stawów, może być w trakcie wideokonsultacji zawężony i trafnie zdiagnozowany. Lekarz zdecyduje, która terapia jest dla Ciebie odpowiednia i przyniesie najszybszą ulgę w bólu. Jeśli poza telemedycyną konieczne są określone badania i terapie, lekarz TELEMEDI może je również wskazać i zainicjować.

Podstawowe informacje

• Bóle stawów są zjawiskiem bardzo powszechnym.
• Przyczyny bólu stawów mogą być bardzo różnorodne.
• Najczęściej dotknięte chorobą są stawy kolanowe.
• Najczęściej ból stawów pojawia się w wyniku ich zużycia (choroba zwyrodnieniowa stawów).
• Terapia bólu stawów zależy od przyczyny wywołującej ból.

Definicja

Ból stawów jest częstą przypadłością. Choroba dotyka około 45 procent osób powyżej 45 roku życia. Ból stawów może mieć bardzo różny charakter i można go podzielić na różne kategorie.

Klasyfikacja w zależności od rodzaju bólu

• Ostry ból stawów: silny ból pojawia się nagle.
• Podostry ból stawów: ból pojawia się w ciągu kilku dni, a jego intensywność narasta powoli.
• Przewlekły ból stawów: ból utrzymuje się przez tygodnie lub nawet miesiące.

Klasyfikacja w zależności od liczby stawów dotkniętych problemem

• Ból wielostawowy: dotyczy tylko jednego stawu.
• Ból nielicznostawowy: dotknięte są dwa do czterech stawów.
• Ból wielostawowy: dotkniętych jest więcej niż cztery stawy.

Rozróżnia się również ból nocny (gdy ból występuje tylko w nocy), ból spoczynkowy (gdy ból występuje, gdy stawy nie są poruszane) oraz sztywność poranną stawów, gdy stawy bolą po przebudzeniu, a możliwość ich poruszania się jest ograniczona.

Przyczyny i objawy

Nie zawsze przyczyną bólu stawów są choroby lub zmiany patologiczne. Przyczyną bólu stawów mogą być również ostre urazy, zła postawa ciała lub ogólna „wrażliwość stawów”.

CHOROBA	PRZYCZYNA	OBJAWY	NAJCZĘŚCIEJ DOTKNIĘTE STAWY
CHOROBA ZWYRODNIENIOWA STAWÓW (ARTROZA)	Coraz bardziej zniszczona powierzchnia chrząstki stawowej (np. w wyniku przeciążenia lub nieprawidłowej pozycji)	Zmniejszona ruchomość stawów Opuchlizna Stan zapalny Ból stawów	Kolano Biodro Kostki u nóg
ZAPALENIE KALETKI MAZIOWEJ	Zapalne lub mechaniczne podrażnienie (np. uraz sportowy)	Stan zapalny Ból stawów	Łokieć Ramię Kolano Biodro
BAKTERYJNE ZAPALENIE STAWÓW	Bakterie, które dostają się do stawu poprzez krew lub bezpośrednio, np. borelioza (choroba z Lyme)	Ból stawów Gorączka Opuchlizna Zaczerwienienie Rozpalenie Zmęczenie	Kolano Biodro
WIRUSOWE ZAPALENIE STAWÓW PO LUB W TRAKCIE INFEKCJI	Zapalenie wątroby Różyczka Świnka Ospa wietrzna Gruźlica Grypa Choroba Leśniowskiego i Crohna Wrzodziejące zapalenie jelita grubego Szkarlatyna	Ból stawów (ustępuje samoistnie)	Biodro Kolano Staw skokowy
ZESPÓŁ REITERA	Rzadka choroba reumatyczna	Ból stawów Zapalenie
ŁUSZCZYCOWE ZAPALENIE STAWÓW	Zapalenie stawów w łuszczycy	Ból stawów Stan zapalny	Palce u rąk Palce u stóp Kręgosłup
CHOROBA BECHTEREWA (ZESZTYWNIAJĄCE ZAPALENIE STAWÓW KRĘGOSŁUPA)	Przewlekłe zapalenie reumatyczne	Ból stawów Stan zapalny	Kręgosłup Kolano Biodro Pięta Staw skokowy
DNA MOCZANOWA (PODAGRA)	Odkładanie się nadmiaru kryształków kwasu moczowego w stawach z powodu zwiększonego stężenia kwasu moczowego we krwi	Ból stawów Zaczerwienienie Opuchlizna	Palce u stóp Kolano Nadgarstek Palce u rąk Staw skokowy
REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW (RZS)	Przewlekła, zapalna choroba, która niszczy stawy	Ból stawów Sztywność poranna stawów Opuchlizna	Palce u rąk Nadgarstek
GORĄCZKA REUMATYCZNA	Zapalenie wywołane przez bakterie (paciorkowce) – często u dzieci po infekcjach jamy nosowo-gardłowej	Ból stawów Objawy skórne Zapalenie mięśnia sercowego Mimowolne, niekontrolowane ruchy
ZAPALENIE STAWÓW Z SARKOIDOZĄ (ZESPÓŁ LÖFGRENA)	Rzadka występująca choroba zapalna o niejasnych przyczynach	Ból stawów Zapalenie tkanki tłuszczowej Obrzęk węzłów chłonnych Utrata wagi	Cały organizm Staw skokowy
TOCZEŃ RUMIENIOWATY UKŁADOWY (SYSTEMIC LUPUS ERYTHEMATOSUS)
KRWAWIENIE STAWÓW W ZABURZENIACH KRZEPLIWOŚCI KRWI (HEMOFILII)	Nieustające krwawienie w hemofilii po urazie lub samoistnie bez wyraźnej przyczyny	Krwawienie w stawach i mięśniach

Kiedy z bólem stawów należy zgłosić się do lekarza?

Należy zgłosić się do lekarza, jeśli którykolwiek z poniższych objawów utrzymuje się dłużej niż trzy dni, nasila się lub rozprzestrzenia na inne stawy:

• ograniczona możliwość poruszania się bolesnego stawu,
• gorączka,
• zaczerwieniona skóra nad bolesnym stawem,
• obrzęk stawu.

Co robi lekarz?

W celu postawienia diagnozy lekarz przeprowadza szereg badań.

• Konsultacja lekarska (anamneza): lekarz pyta, kiedy i gdzie dokładnie występują bóle oraz czy nie ma innych dolegliwości. Ważne jest, aby jak najdokładniej opisać ból. Lekarz często prosi o sklasyfikowanie natężenia bólu w skali bólu. Pacjenci są proszeni o opisanie intensywności bólu za pomocą liczb od 1 (niewielki ból) do 10 (bardzo silny ból).

• Palpacja: aby ustalić dokładną lokalizację bólu, lekarz bada palpacyjnie dotknięte nim stawy. W ten sposób można ustalić, czy ból rzeczywiście pochodzi z danego stawu, czy też jego przyczyną mogą być sąsiadujące z nim kości lub tkanki. Niemniej jednak w większości przypadków do postawienia ostatecznej diagnozy konieczne są dalsze badania, takie jak zdjęcia rentgenowskie czy USG.

Dalsze badania:

• badania ortopedyczne w przypadku podejrzenia choroba zwyrodnieniowej stawów (artrozy), dny moczanowej, zapalenia kaletki maziowej lub gorączki reumatycznej,
• badania dermatologiczne w przypadku podejrzenia łuszczycy, zapalenia stawów lub sarkoidozy,
• badania krwi w celu zidentyfikowania możliwych czynników wywołujących chorobę, na przykład bakterii (borelioza), zaburzenia krzepnięcia krwi, czynniki reumatyczne lub inne wskaźniki stanu zapalnego,
• badanie ultrasonograficzne w przypadku podejrzenia zapalenia kaletki maziowej, podagry lub tocznia rumieniowatego układowego,
• RTG w przypadku podejrzenia choroby zwyrodnieniowej stawów, reumatoidalnego zapalenia stawów lub zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK),
• punkcja stawu w przypadku podejrzenia bakteryjnego zapalenia stawu (pobranie próbki płynu maziowego).

Leczenie bólu stawów zależy zawsze od ich przyczyny i postawionej przez lekarza diagnozy. W większości przypadków leczy się chorobę podstawową. Jeśli nie jest to możliwe, konieczna może być terapia środkami przeciwbólowymi lub leczenie chirurgiczne.

Co możesz zrobić sam?

Istnieje kilka sposobów zapobiegania lub zmniejszania bólu stawów. Nawet małe zmiany w stylu życia mogą być pomocne:

• redukcja masy ciała i unikanie nadwagi, 
• unikanie jednostronnego obciążenia, np. poprzez noszenie plecaków zamiast toreb na ramię lub torebek,
• delikatny trening wytrzymałościowy (pływanie, jazda na rowerze),
• umiarkowany trening siłowy w celu wzmocnienia mięśni i chrząstek stawowych,
• wilgotne i chłodzące okłady lub nagrzewanie stawów,
• ćwiczenie palców (na artretyzm w palcach),
• unikanie i redukcja stresu psychicznego.

Ważne jest również, aby pacjenci cierpiący na bóle stawów znaleźli równowagę pomiędzy aktywnością a okresami odpoczynku i regeneracji. Oba są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania stawów i ogólnego dobrego stanu zdrowia.

Źródła

• Choroby reumatyczne. W: Andrzej Szczeklik: Choroby wewnętrzne : podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM. T. 2. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2006.
• Marek Brzosko: Reumatologia kliniczna. Szczecin: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej, 2007.
• Majithia V, Geraci SA (November 2007). „Rheumatoid arthritis: diagnosis and management”. The American Journal of Medicine.

Przeczytaj także o:

Dna moczanowa (podagra)