Czy lekarz orzecznik może zakwestionować zdolność do pracy i kiedy potrzebne jest zwolnienie lekarskie?

Zdolność do pracy to bardzo ważne zagadnienie związane z życiem zawodowym. Czy lekarz orzecznik może zakwestionować Twoją zdolność do wykonywania dotychczasowych obowiązków? Czym skutkuje orzeczenie lekarskie o niezdolności do pracy? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym poradniku.

Zdolność do wykonywania pracy – kiedy jest określana?

Zdolność do pracy jest oceniana w różnych sytuacjach życiowych. Najczęściej ma to miejsce podczas:

• Podjęcia pracy – przed rozpoczęciem pracy, pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania lekarskie w celu określenia, czy jest on zdolny do wykonywania określonych zadań na danym stanowisku.
• Okresowych badań profilaktycznych – pracownicy podlegają regularnym badaniom lekarskim, których celem jest ocena stanu zdrowia i ewentualne wykrycie przeciwwskazań do pracy.
• Choroby lub wypadku – w przypadku długotrwałej choroby lub wypadku, lekarz prowadzący może skierować pacjenta na dodatkowe badania, a następnie wydać zaświadczenie lekarskie o czasowej lub trwałej niezdolności do pracy.
• Ubiegania się o świadczenia – osoby ubiegające się o świadczenia z tytułu niezdolności do pracy (np. zasiłek chorobowy, renta) muszą poddać się badaniom lekarskim. Przeprowadzane są przez lekarza orzecznika ZUS.

Co w sytuacji, kiedy badania z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej wyjdą źle?

Jeśli podczas badań profilaktycznych zostaną wykryte nieprawidłowości w stanie zdrowia, lekarz medycyny pracy może wydać orzeczenie o:

• Zdolności do pracy na określonym stanowisku z ograniczeniami – oznacza to, że pracownik może kontynuować pracę, ale z pewnymi ograniczeniami wynikającymi z jego stanu zdrowia, np. w kwestii dźwigania przedmiotów.
• Zdolności do pracy na innym stanowisku – jeśli stan zdrowia pracownika nie pozwala mu wykonywać dotychczasowych obowiązków, lekarz może zalecić przeniesienie go na inne stanowisko.
• Niezdolności do pracy – w przypadku poważnych schorzeń, lekarz może stwierdzić całkowitą lub częściową niezdolność do pracy.

Lekarz medycyny pracy – jakie mogą być skutki orzeczenia o niezdolności do pracy?

Orzeczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do pracy może mieć poważne konsekwencje dla pracownika, takie jak:

• Wypowiedzenie umowy o pracę – pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem, który utracił zdolność do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
• Zmiana warunków pracy – pracodawca może zaproponować pracownikowi zmianę warunków pracy, np. przeniesienie na inne stanowisko.
• Przerwa w zatrudnieniu – pracownik może być zmuszony do przerwania pracy na czas niezbędny do odzyskania zdrowia.

Ważne! Pracownik ma prawo odwołać się od orzeczenia lekarza medycyny pracy. Odwołanie należy złożyć w ciągu 7 dni od daty otrzymania orzeczenia.

Kiedy potrzebne jest zwolnienie lekarskie?

Zwolnienie lekarskie jest niezbędne w przypadku:

• Czasowej niezdolności do pracy – jeśli pracownik zachoruje lub ulegnie wypadkowi i nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków, lekarz pierwszego kontaktu może wystawić zwolnienie lekarskie. Na zwolnieniu lekarskim jest określony termin, kiedy pracownik jest czasowo niezdolny do pracy.
• Ubiegania się o zasiłek chorobowy – posiadanie zwolnienia lekarskiego jest podstawą do ubiegania się o zasiłek chorobowy z ubezpieczenia społecznego.

Kontrolowanie prawidłowości orzeczeń lekarskich

W celu zapewnienia prawidłowości orzeczeń lekarskich wydawanych przez lekarzy medycyny pracy, przeprowadzane są regularne kontrole. Przeprowadzenie kontroli prawidłowości orzekania ma na celu:

• ocenę zgodności orzeczeń z obowiązującymi przepisami prawa;
• sprawdzenie, czy orzeczenia zostały wydane na podstawie rzetelnej analizy dokumentacji medycznej;
• wykrycie ewentualnych nieprawidłowości i podjęcie odpowiednich działań zaradczych.

Wszelkie kwestie związane z orzekaniem o zdolności do pracy reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 roku. Kwestię kontroli prawidłowości orzekania są określone w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej z 16 listopada 2016 roku. Zwolnienia lekarskie kontroluje lekarz orzecznik ZUS.