Depresja – leki przeciwdepresyjne. Jak działają?
Leki przeciwdepresyjne działają na biologiczne źródło zaburzeń nastroju, czyli neuroprzekaźnictwo. Depresja jest często postrzegana przez społeczeństwo jako "gorsze dni", zły nastrój, a nawet lenistwo. Choroba ta ma konkretne podłoże biologiczne, które polega na rozregulowaniu poziomów neuroprzekaźników, takich jak dopamina, serotonina i noradrenalina. Dołączając do tego trudną sytuację życiową pacjenta i różne traumatyczne wydarzenia, powstaje depresja. W leczeniu depresji stosuje się więc połączenie farmakologii i psychoterapii. Dowiedz się, dlaczego spacer po lesie to nie jest lek przeciwdepresyjny, jak działają leki przeciwdepresyjne i jakie mają skutki uboczne.
Leki antydepresyjne – selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Dlaczego spacer po lesie to nie jest lek przeciwdepresyjny? Leczenie depresji musi działać na jej biologiczne podstawy. Nawet najmilszy i najbardziej relaksujący spacer po lesie nie wyleczy nikogo z depresji, ponieważ nie potrafi zrobić w mózgu tego, co robią leki przeciwdepresyjne – znacząco zwiększyć poziom serotoniny. Po spacerze można poczuć się lepiej na chwilę, chociaż prawdopodobnie osoba w ciężkiej depresji nawet na ten spacer nie wyjdzie.
Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) to obecnie najpopularniejsze i najczęściej stosowane leki na depresję. Ich mechanizm działania prowadzi do wychwytu serotoniny z przestrzeni międzysynaptycznych komórki nerwowej i włączanie jej ponownie „do obiegu” impulsów nerwowych. Impulsy nerwowe nie poruszają się samodzielnie po komórkach nerwowych, ale wymagają substancji, która je „poniesie” – neurotransmiterów. Te substancje właśnie to serotonina, noradrenalina i dopamina. Do najpopularniejszych SSRI należą paroksetyna, sertralina, fluoksetyna, citalopram i escitalopram. Zażywanie leków przeciwdepresyjnych na początku leczenia może wręcz wzmagać objawy depresji. Pojawią się działania niepożądane, jak np. zaburzenia snu, senność, suchość w ustach i szereg innych skutków ubocznych. Po około 2-3 tygodniach farmakoterapii następuje jednak znacząca poprawa stanu chorego a działania niepożądane znikają. Bardzo jest ważne, aby w pierwszych tygodniach stosowania tych leków chory był pod czujną opieką rodziny, a w przypadku myśli samobójczych, nawet pod kontrolą w szpitalu.
Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny
Leki z grupy SNRI działają tak samo jak SSRI, ale tutaj mamy do czynienia z wychwytem zwrotnym noradrenaliny. W stosowaniu leków przeciwdepresyjnych tego rodzaju lekarze doceniają ich działanie przeciw lękowe i stabilizujące nastrój. Leki antydepresyjne SNRI stosowane są również w terapii ADHD i CHAD. Najpopularniejsze substancje czynne to wenlafaksyna, sibutramina i duloksetyna. Na depresję leki można stosować tylko po konsultacji z lekarzem psychiatrą. Nigdy nie należy zażywać ich bez kontroli lekarskiej
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne i inhibitory monoaminooksydazy (MAO)
Mechanizm działania leków TLPD nie jest do końca poznany, jednak prawdopodobnie polega na blokowaniu wychwytu serotoniny i innych neuroprzekaźników. Ich regularne zażywanie przynosi dobre efekty w leczeniu zaburzeń depresyjnych. Jak w każdych lekach na depresję, ważna jest jednak regularność ich stosowania – leki przeciwdepresyjne brane nieregularnie lub tylko doraźnie nie działają.
Inhibitory MAO są niezwykle rzadko przepisywane przez lekarzy, pomimo że zażywane regularnie są bardzo skuteczne. Jest tak ponieważ ta grupa leków przeciwdepresyjnych wchodzi w bardzo poważne (wręcz śmiertelne) interakcje z innymi lekami a nawet składnikami żywności (np. serami pleśniowymi).
Przeczytaj także o: