Dlaczego warto ograniczyć spożycie cukru?
Słodki smak jest dla większości ludzi dużą przyjemnością, dlatego chętnie sięgamy po czekoladę, ciastka, różnego rodzaju ciasta czy lody. Niestety nadmiar cukru w diecie wiąże się z wieloma problemami zdrowotnymi oraz prowadzi do przyrostu masy ciała. Dowiedz się, dlaczego ograniczenie spożycia cukru jest koniecznością i po co wybierać produkty, które mają niższy indeks glikemiczny.
Cukier – jakie funkcje pełni w organizmie?
Sacharydy, czyli cukry, to grupa związków chemicznych zbudowanych z atomów węgla, wodoru i tlenu, pełniących w organizmie człowieka wiele istotnych funkcji. Jest źródłem energii w postaci glukozy, a cukry złożone pełnią funkcje prebiotyczne dla mikrobiomu jelit. Cukier jest również ważnym elementem budulcowym kwasów nukleinowych DNA i RNA. Cukry są ważnymi składnikami błon komórkowych. Dodatkowo, cukier może brać udział w regulacji cholesterolu, w niektórych sytuacjach ma właściwości przeciwutleniające, wpływa też na nastrój i funkcje poznawcze. Tak się dzieje, jeżeli poziom cukru we krwi jest prawidłowy.
Pomimo wszystkich dobroczynnych funkcji, cukier szkodzi jeżeli jest spożywany w nadmiarze. W dzisiejszych czasach o to nie trudno. Istnieje wiele powodów, dla których ludzie mają skłonność do nadmiernego spożycia cukru. W wielu produktach spożywczych, które nawet nie należą do grupy słodyczy, występuje nadmiar substancji słodzących (np. ketchupy). Znaczenie mają też czynniki ewolucyjne – pociągają nas słodkie smaki, ponieważ w czasach prehistorycznych zwiększało to szanse na przeżycie. Poza tym spożycie cukru prowadzi do wyrzutów dopaminy, która odpowiada za uczucie przyjemności, stymuluje również receptory opioidowe. Cukier może wywołać objawy uzależnienia, a jego odstawienie może powodować przykre objawy takie jak ból głowy, rozdrażnienie i zmęczenie.
Nadmierne spożycie cukru – jakie ma skutki?
Nadmiar cukru w diecie ma skutki długo i krótkoterminowe. Oto dlaczego ograniczenie cukru jest konieczne.
Krótkoterminowe skutki spożywania nadmiaru cukru:
- Wahania poziomu cukru we krwi – cukier powoduje gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi, a następnie jego spadek. Po krótkotrwałym przypływie energii pojawia się zmęczenie, rozdrażnienie, trudności z koncentracją i uczucie głodu. Dzieje się tak np. po spożyciu słodzonych napojów czy ciasta.
- Problemy z trawieniem – nadmiar cukru może powodować problemy trawienne, takie jak wzdęcia, nadmierne gazy i biegunka.
- Problemy skórne – nadmierne spożycie cukru może pogorszyć stan skóry, prowadząc do trądziku, wyprysków i innych problemów skórnych.
- Wzmaga stany zapalne – cukier to doskonała pożywka dla bakterii i grzybów, dlatego może nasilać wywołane przez nie stany zapalne.
Długoterminowe skutki:
- Otyłość – cukier jest kaloryczny i łatwy do spożycia w nadmiarze, co może prowadzić do przyrostu masy ciała i otyłości. Warto zastępować go słodzikami (np. erytrytol, który jest praktycznie pozbawiony kalorii), miodem, dobry jest też syrop klonowy.
- Cukrzyca typu 2 – duże spożycie cukru może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2, choroby, w której organizm nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny lub nie wykorzystuje jej prawidłowo.
- Choroby serca – jego nadmierne spożycie zwiększa ryzyko chorób serca poprzez podnoszenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz zwiększanie ciśnienia krwi.
- Nowotwory – niektóre badania sugerują, że nadmierna ilość cukru w naszej diecie może zwiększać ryzyko niektórych nowotworów, takich jak rak jelita grubego i rak piersi.
- Problemy ze zdrowiem jamy ustnej – cukier jest pożywką dla bakterii powodujących próchnicę. Nadmierne spożycie cukru może prowadzić do próchnicy, ubytków i chorób dziąseł.
- Zaburzenia nastroju – cukier może wpływać na nastrój i zwiększać ryzyko depresji i lęku.
Przeczytaj także o: