Egzema (wyprysk kontaktowy)

kobieta drapie się po przedramieniu

Czy cierpisz z powodu czerwonej, swędzącej lub bardzo napiętej skóry, na której tworzą się małe pęcherzyki? W takim razie prawdopodobnie masz egzemę. Ten ogólny termin obejmuje szeroką gamę różnych chorób skóry.

W wielu przypadkach egzema może być skutecznie leczona, a osoby cierpiące na nią doświadczają szybkiego złagodzenia objawów. Leczenie zależy jednak w dużej mierze od rodzaju egzemy, który możesz szybko ustalić w trakcie wideokonferencji z lekarzami TELEMEDI.

  • Egzema jest zapalną, nieinfekcyjną chorobą skóry.
  • Oprócz wyprysku kontaktowego wyprysk atopowy jest jedną z najczęstszych postaci tej choroby skóry.
  • Dermatolog przeprowadza test płatkowy na skórze pleców. W ten sposób identyfikuje alergeny, które wywołują wyprysk kontaktowy.
  • W przypadku atopowego zapalenia skóry (AZS) przeprowadzana jest podstawowa terapia w postaci specjalnej pielęgnacji skóry.
  • W leczeniu ostrej egzemy stosuje się maści z leczniczymi składnikami aktywnymi, takimi jak kortyzon.

Egzema jest stanem zapalnym górnych warstw skóry, zwykle powodującym swędzenie. Egzema nie jest zaraźliwa i jest uznawana za najczęstszą chorobę skóry.

Egzema to zbiorczy termin dla wielu różnych form zapalenia skóry. Można je podzielić na egzogenne i endogenne. Podczas gdy egzema endogenna jest spowodowana procesami zachodzącymi wewnątrz organizmu, egzogenna jest wywoływana przez czynniki zewnętrzne.

Do najważniejszych rodzajów egzemy należą:

  • alergiczne kontaktowe zapalenie skóry,
  • wyprysk łojotokowy (choroba Unny-Thosta),
  • egzema atopowa (AZS),
  • wyprysk guzkowy.

Termin „atopowy” pochodzi ze starożytnej greki i opisuje cechę, przez którą coś nie może być przypisane do konkretnego miejsca lub – w przypadku chorób – do konkretnej przyczyny. Wyprysk łojotokowy jest chorobą skóry z nadmiernym wydzielaniem łoju, która występuje na skórze głowy i twarzy.

Wyprysk guzkowy (zwany również wypryskiem pieniążkowatym) rozwija się w postaci swędzących plam o wielkości i kształcie monety, głównie na skórze następujących okolic ciała:

  • górnej części pleców,
  • górnej części ramion,
  • nóg,
  • rąk.

Poniższe objaśnienia dotyczą egzemy alergicznej i atopowego zapalenia skóry (AZS).

Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy, egzema) jest nadmierną reakcją układu odpornościowego na określoną substancję. Reakcję skórną wywołują przede wszystkim następujące substancje:

  • nikiel w biżuterii, oprawkach okularów i innych przedmiotach używanych na co dzień,
  • substancje zapachowe w kosmetykach i żywności,
  • środki konserwujące,
  • farby do włosów.

U wielu pacjentów podrażnienia skóry nie występują po pierwszym kontakcie z alergenem. Typowe objawy rozwijają się dopiero po wielokrotnym i intensywnym kontakcie.

Do tej pory nie zostało naukowo wyjaśnione, jakie przyczyny są odpowiedzialne za rozwój atopowego zapalenia skóry (AZS).

  • Pewne jest jednak, że czynniki genetyczne sprzyjają rozwojowi egzemy atopowej. Na przykład osoby z mutacją filagryny mają zwiększone ryzyko rozwoju egzemy atopowej. Filagryna jest białkiem, które ma decydujący wpływ na strukturę naskórka.
  • Istnieją również czynniki wyzwalające, które sprzyjają pojawieniu się atopowego zapalenia skór (AZS). Oprócz niektórych pokarmów i nikotyny należą do nich również sierść zwierząt i stres.

Egzema może w zasadzie wystąpić na każdej części ciała. Niezależnie od rodzaju i przyczyny wyprysku, ta choroba skóry objawia się następującymi ostrymi dolegliwościami:

  • zaczerwienieniem,
  • bąblami,
  • swędzeniem,
  • sączeniem,
  • strupami.

Egzema, jeśli nie jest leczona, często przeradza się w chorobę przewlekłą. Wtedy pojawiają się takie właśnie objawy skórne:

  • silne przesuszenie skóry,
  • rozwój popękanych obszarów skóry,
  • łuszczenie się skóry,
  • zgrubienia na skórze,
  • rogowacenia skóry.

Egzema ma przebieg nawracający, w którym ogniska o różnym nasileniu i czasie trwania mogą się powtarzać.

Ta choroba skóry często prowadzi do następujących powikłań lub objawów towarzyszących:

  • dodatkowe infekcje,
  • depresja.

Dermatolog bada dotknięte chorobą obszary skóry i pyta o historię choroby. Dzięki tej diagnostyce potrafi określić czynniki, które mogą wywoływać egzemę.

W wielu przypadkach dermatolog wykona również test naskórkowy. Ta procedura diagnostyczna, znana również jako test płatkowy, wykrywa uczulenie na substancję, która wywołuje alergię. Odsetek wykrywalności wynosi od 60 do 90 procent, w zależności od rodzaju alergenu i procedury testowej.

Jak przeprowadza się test naskórkowy?

Aby wykonać test naskórkowy, lekarz nakłada na skórę pleców za pomocą specjalnych plastrów testowych niskodawkowe czynniki wywołujące alergię kontaktową. Test trwa 48 godzin. W przypadku uczulenia alergicznego w tym czasie na skórze, która ma kontakt z plastrem, rozwija się reakcja wypryskowa.

Leczenie egzemy polega głównie na konsekwentnym unikaniu kontaktu skóry z substancjami wywołującymi alergię. Można to zrobić na przykład poprzez unikanie pewnych pokarmów lub noszenie rękawiczek.

W przypadku ostrego przebiegu egzemy leczenie polega na podstawowej terapii, w której pacjenci codziennie stosują na dotknięte chorobą obszary skóry medyczne środki myjące i pielęgnacyjne.

Stosowane są produkty oczyszczające o neutralnym pH, z substancjami nawilżającymi, które nie wysuszają skóry i dostarczają jej dużo wilgoci. Aby uszkodzona skóra mogła się zregenerować, konieczne jest codzienne stosowanie specjalnych balsamów, maści lub kremów. Wzmacnia to barierę ochronną skóry, a tym samym poprawia stan zdrowia naskórka.

Przy wyborze produktów do pielęgnacji skóry z egzemą dermatolodzy kierują się następującymi zasadami:

  • kosmetyki tłuste do skóry suchej,
  • kosmetyki nawilżające dla egzemy z wyciekami.

Działanie lecznicze mają w szczególności następujące substancje:

  • gliceryna,
  • mocznik (urea),
  • ceramidy (rodzaj lipidów),
  • D-pantenol,
  • fosfatydylocholina,
  • różne oleje roślinne, na przykład z wiesiołka lub ogórecznika.

W ciężkich przypadkach egzemy i innych wyprysków wskazane jest leczenie farmakologiczne. Dermatolodzy przepisują glikokortykosteroidy (kortyzon) do stosowania zewnętrznego na obszary skóry objęte stanem zapalnym.

Ponadto następujące substancje czynne mogą być stosowane w terapii egzemy:

  • inhibitory kalcyneuryny (kalcyneuryna jest enzymem istotnie zaangażowanym w stan zapalny),
  • polidokanol i taniny, jako środki łagodzące swędzenie,
  • leki przeciwhistaminowe, tłumiące i osłabiające alergiczną reakcję obronną.

Które grupy zawodowe są szczególnie często dotknięte egzemą?

Szczególnie fryzjerzy, malarze i lakiernicy często cierpią z powodu zawodowych uczuleń kontaktowych. Dzieje się tak, ponieważ na co dzień mają do czynienia z substancjami chemicznymi. Choroba ta dotyka również wielu florystów, przedstawicieli zawodów medycznych i pielęgniarskich, a także piekarzy i kucharzy.

Ważne: Zwykle schorzenie występuje jako przewlekła egzema rąk i jeśli jej przebieg jest ciężki, może prowadzić nawet do niezdolności do pracy.

Jak wiele dzieci i dorosłych cierpi na egzemę?

Częstość występowania u dzieci wynosi 10-15%, u dorosłych 1-2%.

Czy istnieje związek między egzemą a innymi chorobami atopowymi?

Nierzadko zdarza się, że egzema występuje razem z podobnymi chorobami, takimi jak:

  • astma oskrzelowa,
  • alergie pokarmowe,
  • alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa (katar nosowy, katar sienny).
  • Sabra M. Lofgren, Erin M. Warshaw. Dyshidrosis: Epidemiology, Clinical Characteristics, and Therapy. „Dermatitis”. 17 (4), 2006.
  • Wilkinson, Mark; Orton, David (2016). „Allergic Contact Dermatitis”. In Barker, Jonathan; Bleiker, Tanya O.; Chalmers, Robert; Creamer, Daniel (eds.). Rook’s Textbook of Dermatology (9 ed.). John Wiley & Sons.
  • Habif (2015). Clinical Dermatology (6 ed.). Elsevier Health Sciences.

Przeczytaj także o:

Autor

opracowano przez radę medyczną Telemedi

Zaktualizowano: 20.09.2022
  • Egzema
  • poradnik