Jaki wynik cytologii jest niepokojący?

Badanie cytologiczne to jedno z najważniejszych badań profilaktycznych, które ma na celu wczesne wykrycie raka szyjki macicy. Regularne badania cytologiczne pozwalają zdiagnozować zmiany nowotworowe na wczesnym etapie, co daje możliwość całkowitego wyleczenia. Które wyniki cytologii mogą budzić niepokój i co oznaczają dla zdrowia pacjentki?

Czym jest badanie cytologiczne?

Badanie cytologiczne to prosta, szybka i bezbolesna procedura, podczas której lekarz ginekolog pobiera komórki z powierzchni szyjki macicy oraz kanału szyjki macicy. Komórki te są następnie analizowane pod mikroskopem, aby ocenić, czy są prawidłowe, czy też mogą świadczyć o obecności stanu zapalnego, zmian przedrakowych lub raka szyjki macicy.

Regularne wykonywanie cytologii pozwala na wykrycie zmian nowotworowych, zanim rozwiną się one w raka szyjki macicy. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne oraz lekarze zalecają rozpoczęcie regularnych badań cytologicznych od momentu rozpoczęcia współżycia lub po ukończeniu 25. roku życia. Dzięki wczesnemu wykryciu zmian możliwe jest szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia.

System Bethesda – jak ocenia się wyniki cytologii?

Wyniki badania cytologicznego są klasyfikowane według międzynarodowego systemu Bethesda, który został wprowadzony przez Narodowy Instytut Onkologii USA. System Bethesda dokładnie opisuje obraz cytologiczny, pomagając lekarzom ocenić, które komórki wymagają dalszego postępowania.

W ramach tego systemu można wyróżnić:

• Cytologię prawidłową – oznacza, że w rozmazie obecne są wyłącznie prawidłowe komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego oraz gruczołowego. Wynik ten jest dobrym sygnałem, ale nie oznacza, że nie należy regularnie powtarzać badań. Nawet przy prawidłowych wynikach cytologii regularna kontrola jest niezbędna, aby wykryć ewentualne zmiany na wczesnym etapie.
• Wyniki nieokreślone (ASC-US) – komórki nabłonka płaskiego są zmienione, ale ich znaczenie jest nieokreślone. Tego rodzaju wynik może być związany ze stanem zapalnym, infekcją lub innymi łagodnymi zmianami, ale może również wymagać dalszej diagnostyki, aby wykluczyć raka szyjki macicy.
• Atypowe komórki nabłonkowe (AGC) – mogą to być zarówno komórki nabłonka płaskiego, jak i komórki nabłonka gruczołowego. Tego rodzaju zmiany sugerują nieprawidłowości, które mogą świadczyć o stanie przedrakowym lub wczesnym stadium raka szyjki macicy.
• Zmiany śródnabłonkowe małego stopnia (LSIL) – komórki dysplastyczne są nieprawidłowe, ale zmiany te mają łagodny charakter i często związane są z infekcją wirusem HPV. Choć nie wymagają natychmiastowego leczenia, konieczna jest kontrola i dalsze monitorowanie.
• Zmiany śródnabłonkowe dużego stopnia (HSIL) – komórki są silnie zmienione, co wskazuje na ryzyko rozwoju raka szyjki macicy. Wynik ten wymaga szybkiego podjęcia dalszych kroków diagnostycznych oraz leczenia.

Kiedy wynik cytologii jest niepokojący?

Niepokojący wynik cytologii to taki, który wskazuje na obecność nieprawidłowych komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego lub gruczołowego. Mogą one świadczyć o stanie zapalnym, ale również o zmianach przedrakowych lub nowotworowych. Wynik cytologii, w którym wykryto liczne komórki świadczące o dysplazji, wymaga dalszej diagnostyki, a w niektórych przypadkach – leczenia.

Do niepokojących wyników należą również:

• Atypowe komórki nabłonkowe o nieokreślonym znaczeniu (ASC-US) – choć często jest to łagodny wynik, który może być związany z infekcją lub łagodnym stanem zapalnym, wymaga dalszej obserwacji.
• Zmiany przedrakowe – wczesne wykrycie komórek świadczących o stanie przedrakowym może zapobiec rozwinięciu się raka szyjki macicy, pod warunkiem odpowiedniego leczenia.
• Carcinoma in situ – to wczesne stadium raka, które nie rozprzestrzeniło się jeszcze na inne tkanki. Wykrycie takiej zmiany wymaga natychmiastowego leczenia, ale daje duże szanse na całkowite wyleczenie.

Wynik cytologii, w którym stwierdzono prawidłowe komórki nabłonka płaskiego, ale jednocześnie wykryto nieprawidłowe komórki nabłonka gruczołowego, może wymagać dalszej diagnostyki w celu wykluczenia poważniejszych zmian.

Dlaczego regularne badania cytologiczne są tak ważne?

Rak szyjki macicy rozwija się powoli i często nie daje wyraźnych objawów na wczesnym etapie. Dlatego regularne wykonywanie cytologii jest kluczowe dla zdrowia każdej kobiety. Im wcześniej wykryte zostaną nieprawidłowe komórki nabłonka płaskiego lub gruczołowego, tym większa szansa na pełne wyleczenie bez poważniejszych konsekwencji zdrowotnych.

Według Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, cytologię powinno się wykonywać co najmniej raz na trzy lata, a w grupach ryzyka – nawet częściej. Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem ginekologiem i ustalić odpowiedni harmonogram badań w zależności od indywidualnych potrzeb zdrowotnych.