Kifoza – naturalna krzywizna kręgosłupa i wady z nią związane.

Kifoza nie jest wadą - to naturalna krzywizna w odcinku piersiowym i krzyżowym kręgosłupa. Na skutek niewłaściwego trybu życia i chorób zwyrodnieniowych, może pogłębiać się lub spłaszczać, co oznacza wadę postawy. Jakie naturalne funkcje spełnia kifoza piersiowa, kiedy możemy mówić o jej wadzie i jak łagodzić dolegliwości bólowe górnego odcinka kręgosłupa?

Co to jest kifoza piersiowa?

Kifoza piersiowa to naturalne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym. Wraz z lordozą, a więc wygięciem kręgosłupa na poziomie lędźwiowym, odpowiadają za przyjmowanie prawidłowej postawy ciała i właściwe rozkładanie się jego ciężaru. Kifoza piersiowa umożliwia przyjmowanie dużych pionowych obciążeń i utrzymanie klatki piersiowej w takiej pozycji, aby obecne w niej struktury anatomiczne mogły właściwie pracować. Patrząc na ludzki kręgosłup z boku, w górnej jego części widoczne jest naturalne łukowate wygięcie – kifoza fizjologiczna. Choroba kręgosłupa występuje dopiero wtedy, kiedy jest ono zbyt mocno pogłębione lub spłaszczone. Termin „kifoza” często jest używany potocznie przy określaniu wad postawy związanych z górnym odcinkiem kręgosłupa.

Kifoza patologiczna – kifoza szyjna, piersiowa, lędźwiowa, hiperkifoza.

Mijające lata życia mogą powodować odchylenia kifozy, jednak zachowując właściwą postawę, nie powinny one stanowić zagrożenia. Prawidłowe odchylenie kręgosłupa piersiowego to od 20 do 40-45 stopni względem osi ciała. Jeżeli jest ono większe albo pojawia się w innych odcinkach kręgosłupa, mówimy o kifozie patologicznej. Wada kręgosłupa tego rodzaju wymaga specjalistycznego leczenia, ponieważ może zakłócić pracę organizmu.

O patologicznym wygięciu kręgosłupa możemy mówić, kiedy odchylenie wynosi mniej niż 20 stopni lub więcej niż 40-45 stopni. W definicji kifozy zawarte są również nieprawidłowości w innych, nietypowych odcinkach kręgosłupa.

1. Kifoza kręgosłupa lędźwiowego to nadmierne wygięcie do tyłu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Kifoza lędźwiowa jest również nazywana lordozą.
2. Kifoza kręgosłupa piersiowego – tzw. „okrągłe plecy”.
3. Kifoza szyjna -nadmierne wyciągnięcie odcinka szyjnego kręgosłupa do tyłu i jednoczesne pochylenie szyi w dół.

Patologiczna kifoza kręgosłupa określana może być mianem nadmiernej kifozy lub hiperkifzoy piersiowej oraz hiperkifozy lędźwiowej (krzyżowej). Dzięki temu odróżnia się stan chorobowy od naturalnej krzywizny.

Objawy i przyczyny hiperkifozy.

Warto skupić się przede wszystkim na tym, czym jest nadmierna kifoza piersiowa, tzw. „hiperkifoza” – to nadmierne wygięcie kręgosłupa piersiowego w stronę grzbietu. Wada ta jest zauważalna gołym okiem poprzez nadmiernie zaokrąglone plecy.

Objawy kifozy piersiowej widoczne w postawie chorego to:

• zapadnięcie klatki piersiowej;
• przykurcze mięśni klatki piersiowej;
• spłaszczenie klatki piersiowej;
• opuszczenie i wysunięcie barków;
• zaokrąglenie ramion;
• odstające łopatki;
• zmiana naturalnego ustawienia miednicy;
• znaczne wysunięcie głowy do przodu;

Objawy kifozy odczuwane przez chorego:

• niewłaściwe napięcie mięśniowe;
• trudności z oddychaniem;
• dolegliwości bólowe pleców na całej długości kręgosłupa;
• bóle mogą obejmować też klatkę piersiową.

Przyczyn kifozy piersiowej może być wiele. Należą do nich przede wszystkim tryb życia i przyjmowanie niewłaściwej pozycji, np. w czasie pracy przy komputerze. Przyczyną kifozy mogą być też liczne choroby kości, mięśni, związane z wydzielaniem hormonów lub nowotwory i stany zapalne.

Przyczyny kifozy piersiowej:

• długotrwałe utrzymywanie nieprawidłowej postawy ciała (zła pozycja przy komputerze, podczas nauki czy lekcji w klasie);
• urazy kręgosłupa;
• wady wrodzone (np. boczne skrzywienie kręgosłupa);
• dyskopatia na poziomie odcinka piersiowego;
• choroby tkanki łącznej;
• zwyrodnieniowe choroby kości;
• nowotwory;
• wada może być skutkiem infekcji kręgosłupa;
• dystrofia mięśniowa, choroby mięśniowo-nerwowe;
• choroby hormonalne;
• hiperkifoza może być naturalnym efektem procesów starzenia.

Występuje również kifoza młodzieńcza – wada wykształca się u dzieci w wieku 10-14 lat na skutek choroby Scheuermanna (jałowa martwica kręgosłupa). Dorastające dziewczęta mogą podświadomie przyjmować niewłaściwą postawę, próbując ukryć rosnący biust. Problem jest powszechny u dzieci otyłych i z nadwagą.

Diagnoza nadmiernej kifozy.

Nadmierna kifoza jest diagnozowana przez ortopedę. Rozpoznanie kifozy jest dość proste i nie wymaga wielu badań. Lekarz wykonuje badanie palpacyjne kręgosłupa i sprawdza jego ruchomość. Pacjent ma w określony sposób wykonywać ruchy zgięcia i rotacji kręgosłupa. Dodatkowo lekarz zleci RTG całej długości kręgosłupa.

Kifoza – leczenie.

Łagodniejsze postacie kifozy nie wymagają leczenia, chyba że niosą ze sobą nieprzyjemne objawy. W leczeniu kifozy podstawą jest regularne wykonywanie zaleconych przez rehabilitanta ćwiczeń wzmacniających mięśnie kręgosłupa. Stosuje się również łagodzenie dolegliwości bólowych za pomocą niesteroidowych leków przeciwzapalnych i fizykoterapię – prądy, laser, krioterapię. U młodszych pacjentów wykorzystywane są specjalne szelki ortopedyczne, które wymuszają utrzymanie właściwej pozycji kręgosłupa. W przypadkach nowotworów i infekcji może być konieczna operacja kifozy. Dobrze jest, kiedy leczenie kifozy jest wspierane masażami.