Kolka niemowlęca – skąd się bierze i jak z nią walczyć?

Kolka niemowlęca to dość powszechna dolegliwość, która może dotykać nawet 50% niemowląt od 2 do 6 tygodnia życia dziecka. Najczęściej pojawia się po południu lub wieczorem i zaczyna się od rozdrażnienia oraz płaczu dziecka. Ataki kolki mogą trwać nawet kilka godzin i są prawdziwą męczarnią zarówno dla rodziców jak i maluszka. Dowiedz się, jak możesz pomóc dziecku w takich chwilach - lekami, domowymi sposobami a może poprzez zmianę mleka modyfikowanego?

Nie jest do końca wyjaśnione, skąd bierze się kolka niemowlęca. Problem ten spędza sen z powiek wielu rodziców, i to dosłownie, ponieważ ataki kolki jelitowej zaczynają się po południu lub wieczorem i mogą trwać nawet kilka godzin. Zjawisko to rozpoczyna się w pierwszych tygodniach życia (ok. 2-6 tygodnia) i może trwać nawet do 5 miesiąca życia dziecka.

Przyczyny kolki jelitowej nie są całkowicie zrozumiałe, ale istnieje kilka teorii, które tłumaczą jej występowanie:

  1. Niedojrzałość przewodu pokarmowego – jelita niemowląt są jeszcze w trakcie rozwoju, co może prowadzić do zaburzeń trawienia i gazów, powodując ból i dyskomfort. Nie do końca rozwinięty układ pokarmowy to również nietolerancja laktozy.
  2. Nadwrażliwość na pokarm – niektóre niemowlęta mogą być wrażliwe na substancje zawarte w mleku matki lub w mleku modyfikowanym, co może powodować problemy z trawieniem, gazami i bólem. W niektórych przypadkach konieczne będzie zmienienie preparatu, jakim karmione jest dziecko.
  3. Nadmiar gazów – gromadzenie się gazów w jelitach może powodować rozciąganie i drażnienie ścianek jelit, co wywołuje kolkę niemowlęcą.
  4. Nieprawidłowe odbijanie – niemowlęta mogą mieć trudności z odbijaniem po posiłku, co może prowadzić do nagromadzenia się powietrza w żołądku i jelitach, powodując ból.
  5. Niedojrzałość układu nerwowego – niemowlęta mogą być wrażliwe na dźwięki, światło czy dotyk, co może prowadzić do zwiększonego napięcia, bólu i płaczu. Wszystko dlatego, że ich układ nerwowy nadal się rozwija i adaptuje do warunków poza brzuchem mamy.
  6. Refluks żołądkowo-przełykowy – u niektórych niemowląt może występować refluks, czyli cofanie się treści żołądkowej do przełyku, co powoduje podrażnienie i ból.
  7. Stres i napięcie – stres, zarówno u matki, jak i niemowlęcia, może wpływać na występowanie kolki.

Występowanie kolek nie powoduje żadnych długotrwałych problemów zdrowotnych i zwykle ustępuje samoistnie. W międzyczasie można podjąć pewne działania, aby złagodzić objawy kolki u niemowląt, takie jak odpowiednie ułożenie dziecka podczas karmienia, masowanie brzuszka, kołysanie czy stosowanie ciepłych okładów. Jeżeli objawy kolki nie przechodzą lub stają się coraz bardziej uporczywe, warto skonsultować się z lekarzem pediatrą, aby wykluczyć inne przyczyny kolki niemowlęcej. Jak to rozpoznać?

Jak rozpoznać kolkę jelitową u dziecka? Zaczyna się od płaczu dziecka. Na początku warto sprawdzić, czy na pewno malec ma suchą pieluszkę i nie jest głodny – można spróbować przystawić dziecko do piersi lub podać odrobinę mleka w butelce, co normalnie powinno ukoić płacz. Jeżeli to nie pomaga, można podejrzewać, że jest to kolka niemowlęca.

  • dziecko cierpi, daje temu wyraz poprzez ciężki do ukojenia płacz. Od płaczu i krzyku może pojawić się zaczerwienienie twarzy;
  • napięty brzuch – brzuszek dziecka może być twardy;
  • dziecko odczuwa bolesne parcie dlatego podkurcza nóżki, aby ułatwić sobie uwolnienie gazów;
  • częste oddawanie gazów;
  • w pewnym momencie zachowanie dziecka się zmienia – przestaje płakać, najczęściej po prostu zasypia. Oznacza to koniec ataku kolki.

Powyższe objawy powinny minąć same w ciągu kilku tygodni. Jeżeli tak się nie dzieje, lub gdy pojawiają się wymioty (dużo obfitsze niż ulewania, „chlustające”), biegunka, zauważalne są zaburzenia łaknienia i dziecko nie przybiera na wadze, należy zgłosić się do lekarza. Ten prawdopodobnie zleci usg jamy brzusznej aby sprawdzić, czy dziecko nie ma wad anatomicznych. Przepisze też odpowiednie leki, np. łagodzące wzdęcia lub na refluks. Warto zastanowić się też, czy dziecko nie ma uczulenia na białko mleka krowiego, jednak wtedy do objawów dołącza wysypka, problemy skórne, w stolcu może pojawić się krew.

Każdy rodzic chce jak najszybciej pomóc dziecku i ukoić jego płacz. Istnieje kilka sposobów na łagodzenie objawów kolki jelitowej. Można je podzielić na metody domowe i farmakologiczne. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wymienione metody nie zadziałają na każde dziecko. W przypadku wielu dzieci jest tak, że nie działa nic – ciężki okres kolek trzeba po prostu przeczekać.

Kolka niemowlęca – domowe sposoby:

  1. Prawidłowe karmienie:Upewnij się, że dziecko jest w odpowiedniej pozycji podczas karmienia, aby nie połykało zbyt dużo powietrza.Jeśli karmisz butelką, sprawdź, czy smoczek ma otwór odpowiednio dobrany do wieku dziecka (chodzi o szybkość przepływu mleka).
  1. Wyeliminuj alergeny:Jeżeli karmisz piersią, zwróć uwagę na swoją dietę. Niektóre pokarmy mogą uczulać dziecko, co może powodować kolki. Spróbuj wyeliminować ze swojej diety produkty, takie jak nabiał, kapusta, fasola, kofeina czy czekolada.
  2. Masaż brzuszka:

Delikatny masaż brzuszka zgodnie z ruchem wskazówek zegara może pomóc przy bólu kolkowym. Przy kolce jelitowej dobrze jest połączyć masaż brzucha i ćwiczenia nóżkami. To może pomóc dziecku pozbyć się gazów i przynieść ulgę.

  1. Wykorzystaj ciepło.

Ciepło ma działanie rozkurczowe, relaksujące i przeciwbólowe. Za ból brzuszka odpowiada skurcz mięśni gładkich, a ciepło działa rozkurczająco. Możesz użyć ciepłego okładu (np. hydrożelowego), lekko nagrzanego termofora lub świeżo wyprasowanej, jeszcze ciepłej pieluszki. Ciepła kąpiel też może pomóc. W wielu przypadkach ciepłe okłady przynoszą ulgę.

  1. Otulanie dziecka.

Wielu rodzicom w walce z kolką dziecka pomaga stosowanie ciasnych otulaczy, które imitują warunki, jakie dziecko pamięta z brzucha mamy. Dziecko się w nich rozluźnia i uspokaja.

Kolkę jelitową łagodzą również preparaty z apteki dostępne w formie kropelek. Pomocne mogą okazać się:

  1. Kropelki zawierające laktazę, które ułatwiają trawienie laktozy i mogą pomagać przy kolkach.
  2. Kropelki zawierające szczepy bakterii występujących w jelitach, np. lactobacillus reuteri. Ich regularne stosowanie może skracać napady kolek.
  3. Typowe leki rozkurczowe (typu no-spa) u tak małych dzieci raczej nie powinny być stosowane. Bezpieczne są za to krople zawierające symetykon, które pozwalają pozbyć się nadmiaru gazów.
Zaktualizowano: 27.03.2023
  • kolka
  • kolka-jelitowa
  • kolka-niemowlęca
  • kolka-noworodków