Lekarz rodzinny NFZ – jak działają przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej?
Placówki Podstawowej Opieki Zdrowotnej zlokalizowane są w każdej większej miejscowości i gminie. Są to miejsca przeznaczone do udzielania podstawowych świadczeń medycznych lokalnej społeczności. W przychodniach POZ na ogół wszystkie usługi zdrowotne są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Przyjmują w nich lekarze rodzinni, pediatrzy, udzielane są usługi pielęgniarki POZ i położnej POZ. Jeżeli nie jesteś ubezpieczony w NFZ, nie możesz bezpłatnie korzystać z lekarza POZ - wizyta prywatna jest wtedy jedynym wyjściem. Często się jednak zdarza, że osoby bez ubezpieczenia w NFZ mają pokrywane koszty leczenia przez miejscową opiekę społeczną.
Poradnia lekarza POZ – wybierz swoją przychodnię.
W ramach Podstawowej Opieki Zdrowotnej działają przychodnie gminne. Na ogół przyjmuje w nich jeden lub więcej lekarzy rodzinnych oraz pediatra. To tam w pierwszej kolejności udajesz się, gdy zachorujesz Ty lub Twoje dziecko albo kiedy masz inny problem zdrowotny. Przychodnie POZ pełnią również funkcję w zakresie szeroko rozumianej profilaktyki zdrowotnej – zapisać się do lekarza rodzinnego możesz również wtedy, kiedy masz pytania i wątpliwości dotyczące kwestii związanych ze zdrowiem Twoim lub Twojej rodziny. Obecnie w Polsce nie obowiązuje rejonizacja systemu opieki zdrowotnej – nie musisz zapisywać się do swojej najbliższej przychodni, ale możesz wybrać taką, do której szybki dojazd nie będzie dla Ciebie problemowy. Przychodnię podstawowej opieki zdrowotnej możesz zmienić, np. gdy się przeprowadzasz lub ta, do której jesteś zapisany, nie spełnia Twoich oczekiwań. Jeżeli zmieniasz przychodnię więcej niż 2 razy w roku, będziesz musiał uiścić opłatę w wysokości 80 zł.
Dokładne zasady korzystania z przychodni POZ regulują następujące akty prawne:
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 24.09.2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2021 r., poz. 540, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29.11.2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2019 r., poz. 2335).
- Zarządzenie nr 79/2022/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 29.07.2022 r. w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej (z późn. zm.).
Aby zapisać się do danej przychodni POZ, wymagane jest złożenie deklaracji wyboru konkretnego, pracującego tam lekarza rodzinnego, pielęgniarki POZ oraz położnej POZ.
Poradnia lekarza POZ – zarezerwuj termin na usługi medyczne.
Podstawowa opieka zdrowotna są to usługi medyczne konieczne w razie zachorowania lub pojawienia się innych problemów zdrowotnych. Podstawą rozpoczęcia diagnozy i leczenia danego problemu zdrowotnego jest zapisanie się do lekarza POZ. Lekarze pracujący w POZ najczęściej mają specjalizację z zakresu medycyny rodzinnej, chorób wewnętrznych, pediatrzy lub lekarze bez specjalizacji, ale z nadanymi odpowiednimi uprawnieniami. Udając się do przychodni POZ możesz uzyskać następujące usługi medyczne:
- konsultacje lekarza rodzinnego – porady i badana lekarskie;
- badania diagnostyczne – laboratoryjne lub obrazowe (zależnie od wyposażenia przychodni), wykonywane są na podstawie skierowania od lekarza, w przychodni POZ pobierzesz krew do badań (np. morfologia krwi obwodowej, ilościowe oznaczanie amylazy, stężenie hemoglobiny glikowanej, odczyn opadania krwinek czerwonych, ilościowe oznaczanie wapnia, ilościowe oznaczanie glukozy, ilościowe oznaczanie białka, ogólne badanie moczu, całkowita zdolność wiązania żelaza, sodu, wapnia (TIBC), test obciążenia glukozą, badania mikrobiologiczne z kału). Niektóre przychodnie POZ wyposażone są w aparat RTG, dlatego wykonasz w nich np. zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej, RTG klatki piersiowej, kończyn itp. W przychodni POZ wykonać można badanie elektrokardiograficzne.
- Uzyskać skierowania na badania specjalistyczne takie jak np. USG obwodowych węzłów chłonnych, USG jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej, USG tarczycy, badania endoskopowe, inne badania obrazowe. Na badania te można umówić się w innej dowolnej, wybranej przez siebie placówce.
- Uzyskać zlecenie na transport sanitarny pacjentów niepełnosprawnych do szpitala, przychodni specjalistycznej lub na badania diagnostyczne.
- Otrzymać skierowanie na leczenie sanatoryjne lub rehabilitację.
- Zabiegi pielęgniarki POZ w gabinecie zabiegowym lub w domu pacjenta, np. zdjęcie szwów, zastrzyki, podawanie szczepionek.
- Konsultacje pediatryczne w ramach dzieci chorych i zdrowych – bilanse i szczepienia.
- Uzyskać skierowanie do opieki długoterminowej.
- Uzyskać zlecenia na zakup środków ortopedycznych (kul, ortez, kołnierzy itp.).
- Uzyskać recepty na stale lub doraźnie przyjmowane leki.
- Uzyskać zabiegi i opiekę położnej środowiskowej (np. opieka nad ciężarną, edukacja, zdjęcie szwów, kontrola stanu noworodka po porodzie).
- Uzyskać zwolnienie lekarskie z pracy oraz zaświadczenia, zwolnienia z zajęć WF itp.
Umów się do lekarza POZ.
Konsultacje z lekarzem POZ umawia się najczęściej telefonicznie, dzwoniąc na numer rejestracji danej przychodni. Różne placówki POZ mają różne systemy zapisywania pacjentów. Jedne umawiają chorych wyłącznie na ten sam dzień, bez możliwości zapisu na pozostałe dni, inne prowadzą zapisy na późniejsze terminy. W niektórych przychodniach w ogóle nie obowiązują zapisy. Należy po prostu przyjść w godzinach przyjmowania lekarza POZ i zająć miejsce w kolejce pacjentów. Na ogół jednak chęć zapisania się do poradni wymaga telefonicznego kontaktu z placówką. Gabinet lekarza POZ na ogół jest czynny w dni powszednie w godzinach 8:00-18:00. Kiedy zachodzi konieczność konsultacji lekarskiej wieczorem lub w święta, jest od tego nocna i świąteczna opieka lekarska – gabinety lekarskie funkcjonujące przy szpitalach powiatowych.
Przeczytaj także o: