Liszaj

Liszaj płaski to przewlekła choroba skóry i błon śluzowych powiązana z chorobami autoimmunologicznymi. W przypadku liszaja płaskiego stosuje się leczenie jedynie objawowe, które jest długotrwałe. Podpowiadamy jakie są objawy liszaja płaskiego, przyczyny rozwoju choroby, a także jak postępować w leczeniu liszaja.

Co to jest i jak wygląda liszaj płaski?

Liszaj płaski jest przewlekłą chorobą o charakterze zapalnym powodującą zmiany skórne oraz w obrębie błon śluzowych. Zdarza się, że liszaj płaski powoduje także zmiany chorobowe w obrębie owłosionej skóry głowy, płytki paznokcia, narządów płciowych i odbytu oraz wewnętrznej stronie policzków i przedniej powierzchni podudzi.

Jedną z najbardziej niebezpiecznych odmian liszaja płaskiego jest liszaj rozwijający się na błonie śluzowej jamy ustnej. Lekarze uważają, że może być on przyczyną rozwoju nowotworu jamy ustnej.

Wykwity liszaja są charakterystyczne. Są do błyszczące wykwity grudkowe w kolorze niebiesko – purpurowym. Jak wygląda liszaj? Na podstawie obrazu klinicznego widać, że najczęściej wykwity mają 1–3 mm średnicy, są wielokształtne i mają płaską błyszczącą powierzchnię. Na powierzchni grudek widać białawą, delikatną siateczkę, jest to tzw. siateczka Wickhama. Kilka dni po zadrapaniu następuje linijny wysiew grudek w tym miejscu, jest to objaw Köbnera. Jeżeli na Twojej skórze pojawiły się nagłe zmiany, do tego silnie swędzące, to zgłoś się do lekarza dermatologa. Przeprowadzi on badanie histopatologiczne, które zweryfikuje chorobę.

Odmiany kliniczne liszaja płaskiego

Liszaj płaski może przybierać różne postacie, są to m.in:

• liszaj linijny,
• liszaj przerostowy,
• liszaj wrzodziejący,
• liszaj nadżerkowy,
• liszaj obrączkowaty (nie liszaj obrączkowy!),
• liszaj twardzinowy,
• liszaj rumieniowaty,
• liszaj guzkowy,
• liszaj pęcherzowy,
• liszaj zanikowy,
• liszaj mieszkowy,
• liszaj typu pemfigoidu,
• liszaj odwrócony,
• liszaj erytrodermiczny,
• liszaj barwnikowy oraz w postaci obejmującej stopy i dłonie.

Liszaj płaski pojawia się na skórze i błonach śluzowych u kobiet i mężczyzn, najczęściej w wieku 30-60 lat. Bardzo rzadko rozpoznaje się go u dzieci. Obliczono, że w skali świata, na liszaj płaski choruje około 1% społeczeństwa.

Przyczyny liszaja płaskiego

Przyczyny choroby nie są dokładnie znane. Z prowadzonych obserwacji wynika, że liszaj występuje częściej u osób, które mają zdiagnozowane choroby autoimmunologiczne oraz pewne predyspozycje genetyczne. Innymi czynnikami ryzyka są stresujący tryb życia oraz urazy skóry, np. zadrapania.

Jakie są różnice między liszajem a liszajcem?

Choć nazwa jest podobna to są to dwa odrębne schorzenia. Liszaj to przewlekłe schorzenie błon śluzowych lub skóry o nieznanej przyczynie. Natomiast liszajec wywołują bakterie, które powodują proces zapalny w obrębie naskórka lub skóry właściwej. Objawy choroby często ustępują samoistnie, jednak może się zdarzyć, że do jej wyleczenia używa się antybiotyków.

Objawy choroby oraz leczenie liszaja płaskiego

Leczenie liszaja płaskiego zależy od objawów choroby, a te zależą od miejsca, które zaatakowała choroba.

W przypadku pojawienia się liszaja płaskiego na skórze tułowia i kończyn, zmiany będą widoczne jako błyszczące, swędzące grudki w kolorze fioletowym, czerwonym lub sinym. Grudki są twarde i mają różną wielkość. Występuje na nich sieć delikatnych białawych linii, które nazywa się siateczką Wickhama.

Statystyki pokazują, że w zdecydowanej większości przypadków zmiany skórne, czyli wykwity, grudki czy wysypka ustępują samoistnie.

Gdy liszaj płaski pojawi się na wnętrzu ud i odcinku lędźwiowym pleców, to po ustąpieniu zmian na skórze mogą pozostać szaro-brązowe przebarwienia pozapalne.

Liszaj może również zainfekować owłosioną skórę głowy, co objawi się bolącymi, swędzącymi i piekącymi pęcherzykowatymi grudkami.

Liszaj płaski występujący w jamie ustnej charakteryzuje się najczęściej zmianami wyglądającymi jak siateczka o białym zabarwieniu, pojawia się ona na wnętrzu policzków i bokach języka i jest niebolesna. Może się jednak zdarzyć, że dojdzie do złuszczania śluzówki dziąseł, co powoduje ból oraz problemy z piciem i przełykaniem pokarmów. Liszaj płaski w jamie ustnej wymaga leczenia.

Gdy w obrębie paznokci pojawią się żółto zabarwione, poprzeczne bruzdy oraz ból może to sugerować powstanie liszaja płaskiego.

Liszaj w obrębie błon śluzowych w okolicach narządów płciowych charakteryzuje się pieczeniem, swędzeniem i bólem, a także białawymi smugami, nadżerkami i bliznowaceniem. Powoduje to spadek satysfakcji ze współżycia oraz bolesne stosunki.

Jak wygląda leczenie liszaja płaskiego?

Jak już wspomnieliśmy, przyczyny powstawania liszaja płaskiego nie są jednoznacznie stwierdzone, dlatego też u chorych stosuje się wyłącznie leczenie objawowe, które ma złagodzić objawy choroby. Pacjentom najczęściej przepisuje się leki przeciwhistaminowe w średnich dawkach, które mają zmniejszyć świąd.

Jeśli liszaj płaski i jego przykre dolegliwości zaczynają się nasilać lub występują przez długi czas, choremu podaje się glikokortykosteroidy lub stosuje się zabieg rozjaśniania skóry z wykorzystaniem światła. W leczeniu liszaja płaskiego osobom, u których choroba jest oporna na wspomniane wyżej leki, podaje się także retinoidy, cyklosporynę lub maści sterydowe, które redukują opuchliznę i zaczerwienienia.

Liszaj płaski – leczenie domowymi sposobami

Jeżeli liszaj płaski występuje w jamie ustnej można stosować płukanki np. z malwy lub siemienia lnianego lub zażywać olej z czarnuszki.

Trzeba także zmienić jadłospis, wykluczając z niego produkty, które powodować mogą nasilenie choroby w jamie ustnej, czyli: ostre potrawy, owoce cytrusowe i soki na ich bazie, pomidory, sosy pomidorowe i ketchup, chipsy i inne słone przekąski oraz napoje zawierające kofeinę.

Liszajec zakaźny – leczenie

Liszajec zakaźny leczy się podobnie jak liszaj płaski, czyli bazuje się wyłącznie na działaniach zachowawczych. Jeśli choroba nie jest bardzo silna, to leczenie liszajca zakaźnego odbywa się miejscowo przy użyciu maści, kremów i aerozoli z antybiotykami. Jeśli liszajec zakaźny jest rozległy i nie poddaje się leczeniu miejscowemu, to wtedy stosuje się terapię ogólną.

Przeczytaj także o:

Choroby skóry