Menopauza – co warto wiedzieć na jej temat i jak się do niej przygotować?

Menopauza jest etapem w życiu kobiety, oznaczającym trwałe, naturalne zakończenie płodności. Ostatnia miesiączka zwykle pojawia się między 45 a 55 rokiem życia. Koniec cyklów miesiączkowych niesie za sobą duże zmiany hormonalne, które wywołują charakterystyczne objawy fizyczne. Objawy menopauzy to m.in. zaburzenia snu, uderzenia gorąca i wahania nastroju. Czego się można spodziewać po menopauzie i jak dobrze przez nią przejść?

Menopauza – co się dzieje w organizmie kobiety?

Czym jest menopauza? Menopauza (inaczej klimakterium lub przekwitanie) to pora zakończenia płodności kobiety – trwałe ustanie cykli miesiączkowych. To ważny moment w życiu każdej kobiety i wejście w nowy etap. Według WHO, za kobietę po menopauzie uznaje się osobę, która nie miała żadnego krwawienia w ciągu 12 miesięcy po ostatniej miesiączce. Wiek, w którym pojawiają się symptomy klimakterium, jest indywidualny dla każdej kobiety. Przyjęło się, że jest to 45-55 lat. W Polsce średni wiek kobiety, kiedy występuje menopauza to 51 lat. Co dzieje się w organizmie kobiety, kiedy przestaje miesiączkować? Jakie mogą być pierwsze objawy menopauzy i po czym można poznać, że jest to ten „ostatni okres”? Należy zacząć od mechanizmów hormonalnych. Naturalna menopauza to taka, kiedy organizm kobiety sam zakańcza cykle miesiączkowe – kobieta od tej pory nie jest już w stanie zajść w ciążę. Aktywność jajników powoli wygasa, aż w końcu całkowicie zanika. Dochodzi do zmian hormonalnych – spadku stężenia estrogenów, co sprawia, że kobieta zaczyna odczuwać charakterystyczne objawy menopauzy.

Zanim jednak pojawi się ta ostatnia miesiączka, następuje okres okołomenopauzalny. Kobieta zaczyna obserwować wtedy pierwsze objawy menopauzy, które polegają głównie na zmianach w cyklu miesiączkowym – pojawiają się zaburzenia miesiączkowania. Cykl może stawać się coraz dłuższy lub coraz krótszy. Występują też objawy fizyczne – np. uderzenia gorąca i suchość pochwy.

Warto wspomnieć, że wiele kobiet kończy płodność dużo wcześniej niż po 45 roku życia. Występuje wtedy przedwczesna menopauza (przed 40 rokiem życia) lub menopauza wczesna (między 40 a 45 rokiem życia). Najczęściej nie jest to proces naturalny, ale objawy klimakterium są wywołane czynnikami zewnętrznymi. Płodność może ustać na skutek operacji usunięcia jajników lub macicy (np. przez pojawiające się tych narządach guzy, mięśniaki itp.), lub w wyniku uszkodzenia wewnętrznych narządów płciowych przez chemioterapię. Na skutek nieprawidłowości immunologicznych lub genetycznych pojawia się pierwotna niewydolność jajników. Do znacznego zmniejszenia płodności przed 40 rokiem życia przyczyniają się również problemy zdrowotne, takie jak zespół policystycznych jajników, zaburzenia funkcjonowania tarczycy i wydzielania prolaktyny. Czynność jajników może być zaburzona również niektórymi lekami przyjmowanymi przez pacjentkę.

Uderzenia gorąca, suchość pochwy – jakie mogą być objawy klimakterium?

Spadek stężenia estrogenów w organizmie wywołuje dość charakterystyczne objawy przekwitania. Zwykle już dużo wcześniej kobieta może zauważyć, że powinna spodziewać się ostatniej miesiączki. Pojawiają się nieregularne miesiączki, mogą być one krótsze lub dłuższe niż zwykle, jednak w przypadku pojawienia się bardzo silnych krwawień, należy skonsultować się z lekarzem. Podobnie, jeżeli miesiączka trwa ponad tydzień, a przerwy między krwawieniami są zbyt krótkie.

Do bardzo charakterystycznych objawów menopauzy należą uderzenia gorąca. Są one wywołane zmieniającym się poziomem estrogenu w ciele kobiety. Jak dokładnie wygląda ten objaw? Uderzenia gorąca polegają na nagłym uczuciu gorąca i zaczerwienieniu twarzy oraz szyi. Występują czerwone plamy na ramionach i klatce piersiowej, silne pocenie się a następne dreszcze. Takie uderzenia gorąca mogą trwać od 30 sekund do 10 minut. Wiele kobiet określa uderzenia gorąca jako jeden z najbardziej dokuczliwych objawów.

Kolejnym, dość dokuczliwym objawem świadczącym o tym, że trwa menopauza, jest suchość pochwy. Niedobór estrogenów sprawia, że błona śluzowa pochwy jest narażona na chorobotwórcze ustroje, takie jak bakterie i grzyby. Skutkiem suchości pochwy są więc częste infekcje ze strony układu moczowo płciowego. Poza tym pojawia się dyskomfort w czasie stosunku płciowego.

Inne objawy menopauzy to wysiłkowe nietrzymanie moczu wywołane osłabieniem mięśni pęcherza moczowego – problem pojawia się podczas kichania, śmiechu i uprawiania sportu.

Oprócz tego, w okresie menopauzy mogą pojawić się inne objawy związane ze spadkiem stężenia estrogenów:

• przyrost masy ciała;
• uczucie kołatania serca;
• wahania nastroju;
• zaburzenia snu;
• nadmierne pocenie;
• wypadanie włosów;
• bóle mięśni;
• zwiększa się ryzyko osteoporozy.

Menopauza objawy – seks po menopauzie.

Menopauza jest to pewnego rodzaju przełomem w życiu kobiety. Po ustaniu miesiączkowania nie trzeba się już martwić ewentualnym zajściem w ciążę. Nie trzeba już myśleć o środkach antykoncepcyjnych lub powstrzymywać od współżycia w dni płodne, jeżeli wcześniej kobieta stosowała metody naturalne. Należy jednak pamiętać, że w okresie okołomenopauzalnym nadal występuje ryzyko poczęcia, dlatego należy stosować antykoncepcję – do momentu, kiedy ginekolog nie stwierdzi, że płodność już całkowicie minęła. Jedne kobiety po menopauzie nie są już tak zainteresowane seksem jak wcześniej, inne za to częściej odczuwają ochotę na współżycie i mają z niego większą przyjemność (szczególnie przy wczesnej menopauzie). Należy jednak pamiętać, że zmiany hormonalne zachodzące w ciele kobiety nie uchronią jej przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Nie warto porzucać aktywności seksualnej, jeżeli kobieta ma na nią ochotę, ale nadal trzeba pamiętać o zasadach bezpiecznego seksu (stały partner, unikanie przygodnych stosunków itp.) Należy też zadbać o dodatkowe nawilżenie błony śluzowej pochwy – wystarczą preparaty z apteki dostępne bez recepty z kwasem hialuronowym (np. Mucovagin).

Czy da się łagodzić objawy menopauzy? Hormonalna terapia zastępcza.

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) jest formą leczenia, która ma na celu złagodzenie objawów menopauzy poprzez uzupełnienie brakujących hormonów płciowych. W okresie menopauzy produkcja hormonów płciowych (estrogenu i progesteronu) znacznie się zmniejsza. HTZ jest często stosowana przy nasilonych objawach menopauzy – niektóre kobiety uskarżają się, że uderzenia gorąca czy wahania nastrojów skutecznie dezorganizują życie codziennie. Leki hormonalne mogą zawierać estrogen lub estrogen i progesteron, a także inne hormony płciowe.

Należy pamiętać, że HTZ nie jest odpowiednia dla wszystkich kobiet i może być związana ze zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia i raka piersi. Dlatego też ważne jest, aby dobrze omówić tę kwestię z ginekologiem, aby ustalić, czy HTZ jest odpowiednia dla danej pacjentki. Lekarz może również zalecić inne sposoby złagodzenia objawów menopauzy, takie jak ćwiczenia fizyczne, zmiana diety lub zastosowanie innych form leczenia, takich jak np. terapia ziołowa. Przyjmuje się stosowanie hormonalnej terapii zastępczej jako metody zapobiegającej osteoporozie.

Menopauza objawy – naturalne metody łagodzenia objawów klimakterium.

Z objawami menopauzy można poradzić sobie również w sposób naturalny. Istnieje kilka metod, które mogą pomóc przejść przez ten etap w życiu kobiety w sposób łagodny i bezpieczny.

1. Ćwiczenia fizyczne: regularne ćwiczenia – bieganie, jazda na rowerze lub pływanie, mogą pomóc złagodzić objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, niepokój i niskie libido.
2. Zmiana diety: dieta bogata w owoce, warzywa, białko i zdrowe tłuszcze może pomóc złagodzić objawy menopauzy. Unikaj cukru, soli i tłustych potraw, ponieważ mogą one pogorszyć objawy.
3. Zioła i suplementy: niektóre zioła i suplementy, takie jak korzeń maca, kozieradka i soja, mogą pomóc złagodzić objawy przekwitania. Należy jednak pamiętać, że niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z lekami lub prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych, dlatego ważne jest skonsultowanie się z lekarzem przed rozpoczęciem ich stosowania.
4. Relaksacja i medytacja: techniki relaksacyjne, takie jak joga, medytacja i oddychanie głębokie, są wskazane, gdy kobieta przechodzi przez okres menopauzy – łagodzą one niepokój i stres.
5. Zmiana stylu życia: niektóre zmiany w stylu życia, takie jak unikanie stresu i dbanie o odpowiedni sen, mogą pomóc pozbyć się przykrych dolegliwości.