Miastenia – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Miastenia należy do chorób autoimmunologicznych. Do objawów choroby należy nadmierna męczliwość mięśni. Przejawia się ona poprzez zaburzenia mowy, osłabienie siły mięśni powiek (opadanie powiek) lub nagłe upadki. W przypadku miastenii częściej zapadają na nią kobiety niż mężczyźni. Podpowiadamy, jakie są przyczyny i pierwsze objawy miastenii oraz jak wygląda leczenie choroby.

Czym jest miastenia? Przyczyny miastenii

Miastenia jest schorzeniem układu nerwowego. Powoduje nadmierną nużliwość mięśni szkieletowych, przez co chorzy na tę dolegliwość mają problemy z mówieniem, nagłymi upadkami czy opadającymi powiekami.

Miastenia jest chorobą autoimmunologiczną, na którą choruje się przewlekle. Nie jest możliwe całkowite wyleczenie miastenii. Prawidłowa diagnostyka i leczenie daje jednak dobre rokowania i pozwala znacznie podnieść komfort życia pacjenta. Należy natomiast unikać czynników mogących nasilać objawy miastenii, aby minimalizować sytuacje zagrażające życiu.

Jak często występuje miastenia?

Według statystyk, w Polsce chorobę zdiagnozowano u około pięciu tysięcy osób. Miastenia dotyka częściej kobiety niż mężczyzn. Mimo że objawy choroby mogą pojawić się w każdym wieku, już nawet u dzieci, to rozpoznanie miastenii najczęściej dotyczy kobiet po 30. roku życia, a w przypadku mężczyzn po 50. roku życia. Istotny jest fakt, że miastenia nie jest dziedziczona genetycznie.

Objawy miastenii

Typowym objawem miastenii jest osłabienie mięśni ciała. U chorych na miastenię ulegają one szybkiemu zmęczeniu. W przebiegu miastenii chorzy nie mogą kontrolować m.in. opadających powiek (miastenia oczna), mięśni podniebienia, gardła i krtani, co powoduje zaburzenia mowy i przełykania, opadania głowy i osłabienia mięśni rąk. Narażeni są także na niespodziewane i niekontrolowane upadki. U chorych na miastenię, która jest chorobą przewlekłą, objawy postępują w czasie – pogarszanie stanu zdrowia trwa kilka lat.

Najwcześniejszymi objawami miastenii dotyczą zazwyczaj osłabienia mięśni zewnętrznych gałki ocznej. Pierwsze miesiące choroby to borykanie się z opadaniem powieki, czasami chorzy skarżą się też na problemy z podwójnym widzeniem. U części pacjentów w przebiegu choroby obserwuje się objawy oczne, a więc miastenia oczna dominuje, natomiast u pozostałych proces chorobowy postępuje i z czasem zaczyna zajmować również inne partie mięśni gładkich.

Miastenia z czasem może atakować:

• mięśnie opuszkowe, które mają wpływ na pracę gardła, jamy ustnej oraz krtani. Po zaatakowaniu mięśni gardła, chorzy zaczynają mieć problem z mówieniem, połykaniem oraz gryzieniem pokarmów;
• mięśnie twarzy, które odpowiadają za prawidłową mimikę. W niektórych przypadkach miastenia ogranicza wyrażanie emocji poprzez uśmiech, chory wydaje się przygnębiony lub zmęczony;
• mięśnie kończyn górnych oraz dolnych – w przypadku mięśni kończyn pacjenci mają kłopot z pisaniem, myciem oraz chodzeniem;
• mięśnie międzyżebrowe i przeponę – pacjent zaczyna mieć zaburzenia oddechowe i problemy z oddychaniem oraz narastającymi dusznościami. Prowadzi to do niewydolności oddechowej, a niewydolność mięśni oddechowych sprawia, że chorzy muszą być poddani intubacji i sztucznemu wspomaganiu oddechu.

Ciąża, miesiączka, infekcje bakteryjne i wirusowe, stres, a nawet zmienność temperatury w otoczeniu mogą nasilać jej objawy.

Przebieg choroby

Zazwyczaj w początkowym okresie choroby występuje objaw opadania powiek czy podwójnego widzenia. W kolejnej fazie dochodzi do zaostrzenia objawów choroby – zajęcia mięśni oddechowych (mięśni gardła i krtani) i zaburzeń oddychania. Następnie stan zdrowia pacjentów jeszcze bardziej się pogarsza – miastenia zaczyna obejmować mięśnie tułowia oraz kończyn.

Miastenia – jak przebiega diagnostyka i leczenie miastenii?

Pacjent, obserwując reakcje swojego organizmu, czyli np. odczuwając zmęczenie mięśni przy ciągłym mruganiu powieką, która z czasem zaczyna odmawiać posłuszeństwa i opadać, powinien zgłosić się do lekarza w celu przeprowadzenia badań diagnostycznych.

Diagnostyka miastenii polega na wywiadzie lekarskim, badaniu fizykalnym oraz badaniach dodatkowych.

Co robić w przypadku wystąpienia miastenii?

Gdy lekarz zdiagnozuje miastenię, zaleci odpowiednią profilaktykę i leczenie, aby komfort życia pacjenta był zachowany i nie było mowy o stanie zagrożenia życia w przypadku nasilenia się objawów choroby.

Miastenia – leczenie

Leczenie miastenii, która jest chorobą autoimmunologiczną to długotrwały proces, podczas którego, oprócz opieki lekarskiej, ważne jest wsparcie najbliższych, unikanie stresów i infekcji, ale także innych czynników, które mogą spowodować pogorszenie stanu zdrowia pacjenta.

W leczeniu miastenii istotą jest ustalenie procesu leczenia indywidualnie do stanu zdrowia chorego. W przypadku miastenii, tak jak w innych chorobach autoimmunologicznych, objawy mogą rozwinąć się w ciągu kilku dni, tygodni czy pozostawać na tym samym poziomie przez wiele lat.

W przebiegu miastenii mogą wystąpić powikłania, leczenie ma im zapobiec. Powikłaniami w przebiegu miastenii są: przełom miasteniczny oraz przełom cholinergiczny.

Przełom miasteniczny objawia się niewydolnością oddechową, spowodowany jest nagłym zaostrzeniem objawów choroby. Jego przyczyną jest najczęściej zakażenie, stosowanie przeciwwskazanych leków, ciąża lub zaburzenia elektrolitowe.

W przypadku wystąpienia przełomu miastenicznego zalecane jest leczenie szpitalne, które polega na wymianie osocza, podaniu glikokortykosteroidów, odstawieniu blokerów cholinesterazy oraz podłączeniu do respiratora.

Przełom cholinergiczny związany jest z przedawkowaniem leków – występuje u pacjentów, którzy w niewłaściwy sposób stosują blokery cholinesterazy. W konsekwencji u pacjenta występują problemy związane z zaburzeniami oddychania, drgania mięśni, problemy z prawidłowym funkcjonowaniem mięśnia sercowego, zwężenie źrenic, biegunka oraz bóle brzucha. Chory wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej, a leczenie przebiega podobnie jak w przypadku przełomu miastenicznego.

Miastenia – opieka nad chorym

Opieka nad chorym na miastenię wymaga wiele zaangażowania oraz pomocy w codziennych czynnościach. Ważne jest także dbanie o odpowiednią dietę pacjenta oraz podawanie mu posiłków o właściwej konsystencji. Dodatkowo, istotne jest pilnowanie pory i dawkowania leków.

Miastenia – czego powinni unikać chorzy?

Aby złagodzić przebieg choroby i zminimalizować ryzyko powikłań, pacjenci z miastenią powinni unikać sytuacji stresujących oraz powodujących nadmierne przemęczenie, a także dbać o swoje zdrowie fizyczne. Objawy miastenii nasilają się w przypadku infekcji, dlatego ważne jest, aby unikać podróżowania komunikacją publiczną, częstych wizyt w miejscach użyteczności publicznej czy lokalizacjach, w których gromadzą się większe grupy ludzi.