Niepełnosprawność – orzeczenie o stopniu niepełnosprawności

Każdy człowiek ma prawo do godnego życia, niezależnie od swoich ograniczeń. Osoby z niepełnosprawnością mają takie samo prawo do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Niepełnosprawność to zjawisko wielowymiarowe, wykraczające daleko poza ramy medycyny. Jakie są definicje niepełnosprawności i jej prawne aspekty?

Niepełnosprawność – naruszenie sprawności organizmu

Niepełnosprawność jest złożonym pojęciem, które odnosi się do trwałego lub okresowego ograniczenia zdolności do wykonywania czynności życiowych. Jest to wynik długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, które może mieć charakter fizyczny, psychiczny lub intelektualny. To ograniczenie może dotyczyć osób podstawowych potrzeb życiowych, takich jak poruszanie się, komunikowanie się czy samodzielna egzystencja.

Prawne aspekty niepełnosprawności

W prawie polskim, niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Stopień niepełnosprawności określa się na podstawie orzeczenia organów orzecznictwa rentowego. Orzeczenie to dokument, który potwierdza posiadanie statusu osoby niepełnosprawnej i uprawnia do korzystania z wielu świadczeń i ułatwień (np. w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych).

Stopnie niepełnosprawności

W Polsce wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności:

• Lekki stopień niepełnosprawności – oznacza niewielkie ograniczenie w samodzielnym funkcjonowaniu, które nie wymaga stałej opieki.
• Umiarkowany stopień niepełnosprawności – w przypadku umiarkowanego stopnia niepełnosprawnościmamy do czynienia z większymi ograniczeniami w codziennym życiu, wymagającymi wsparcia w niektórych czynnościach.
• Znaczny stopień niepełnosprawności – w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności pojawiają się poważne ograniczenia w samodzielnym funkcjonowaniu i konieczność stałej opieki.

Ustalenie stopnia niepełnosprawności

Aby uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, należy złożyć wniosek do właściwego organu, zazwyczaj jest to zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Wniosek powinien być poparty zaświadczeniem lekarskim, konieczne też są wyniki dodatkowych badań diagnostycznych.

Konsekwencje posiadania orzeczenia o niepełnosprawności

Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności daje wiele uprawnień, takich jak:

• Zatrudnianie osób niepełnosprawnych – pracodawcy są zobowiązani zatrudniać osoby niepełnosprawne w określonym procentach.
• Rehabilitacja zawodowa – osoby niepełnosprawne mają prawo do rehabilitacji zawodowej, która ma na celu przywrócenie ich zdolności do pracy.
• Świadczenia pieniężne – w zależności od stopnia niepełnosprawności, osoby niepełnosprawne mogą otrzymywać różne świadczenia pieniężne z funduszu ubezpieczeń społecznych.
• Ułatwienia w życiu codziennym – osoby niepełnosprawne mają prawo do wielu ułatwień, takich jak bezpłatny transport publiczny, zniżki na leki czy możliwość korzystania ze specjalnych miejsc parkingowych. Funkcjonują one w celu pełnienia ról społecznych przez osoby niepełnosprawne.

Ważność orzeczenia

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności jest wydawane na określony czas. Po upływie ważności przedmiotowych orzeczeń, wnioskodawca statusu osoby niepełnosprawnej może ponownie wystąpić o jego wydanie. W takim przypadku, organy ubezpieczeń społecznych rozpatrują sprawy o ustalenie statusu osoby orzeczonej na nowo.

Odmowa ustalenia stopnia niepełnosprawności

W niektórych przypadkach, organy ubezpieczeń społecznych mogą odmówić ustalenia stopnia niepełnosprawności. W takiej sytuacji, wnioskodawca ma prawo odwołać się od tej decyzji