Od czego robią się żylaki w przełyku?

Żylaki przełyku to poważny problem zdrowotny, który może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak krwawienia z żylaków przełyku. Występowanie tych zmian jest najczęściej związane z chorobami wątroby, zwłaszcza z marskością wątroby. Schorzenie to pojawia się w wyniku nieprawidłowego przepływu krwi w układzie wrotnym, co prowadzi do powstania nadciśnienia wrotnego. Jakie są główne przyczyny żylaków przełyku, objawy oraz metody leczenia, a także czynności, które należy podjąć w przypadku krwawienia?

Co to są żylaki przełyku?

Żylaki przełyku to poszerzenia naczyń żylnych w ścianie przełyku, które powstają w wyniku nadmiernego wzrostu ciśnienia w układzie wrotnym. Wysokie ciśnienie w żyle wrotnej prowadzi do gromadzenia się krwi i poszerzenia naczyń. Ten stan występuje najczęściej u pacjentów z marskością wątroby, chociaż może także pojawić się przy innych schorzeniach, takich jak pierwotne zapalenie dróg żółciowych czy niedrożność dróg żółciowych. Marskość wątroby to najczęstsza przyczyna nadciśnienia wrotnego, które jest głównym czynnikiem powodującym rozwój żylaków w przełyku.

Marskość wątroby

Główną przyczyną żylaków przełyku jest marskość wątroby – choroba, w wyniku której dochodzi do postępującego uszkodzenia wątroby. Na skutek bliznowacenia tkanki wątrobowej, przepływ krwi przez narząd zostaje zaburzony, co prowadzi do wzrostu ciśnienia w układzie wrotnym. Nadciśnienie wrotne to stan, w którym ciśnienie krwi w żyle wrotnej jest znacznie podwyższone. W wyniku różnicy ciśnień krew szuka alternatywnych dróg odpływu, co prowadzi do poszerzenia naczyń żylnych górnego odcinka przewodu pokarmowego, w tym przełyku.

Objawy żylaków przełyku

W wielu przypadkach żylaki przełyku nie dają objawów, dopóki nie dojdzie do poważnego krwotoku. Najczęściej pierwszym objawem choroby jest krwawienie z żylaków przełyku, które może przybierać różne formy, od krwawych wymiotów (tzw. wymioty fusowate) po smoliste stolce. W przypadku wystąpienia wymiotów z obecnością krwi, konieczna jest pilna konsultacja medyczna. Do innych objawów należą zawroty głowy, osłabienie, a nawet utrata przytomności w wyniku nagłej utraty krwi. Pacjenci mogą także odczuwać posmak krwi w ustach.

Jak powstają żylaki przełyku?

Żylaki przełyku powstają wskutek nieprawidłowego przepływu krwi w układzie wrotnym, co prowadzi do poszerzenia naczyń żylnych w przełyku. Głównym mechanizmem ich powstawania jest wzrost ciśnienia w żyle wrotnej, który jest wynikiem marskości wątroby lub innych schorzeń wątroby, takich jak zapalenie wątroby typu C czy niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby. Niewydolność prawej komory serca również może przyczynić się do powstania żylaków, chociaż takie przypadki są rzadsze.

Marskość wątroby i inne przyczyny żylaków przełyku

Marskość wątroby stanowi główną przyczynę nadciśnienia wrotnego, które powoduje powstawanie żylaków przełyku. Nadciśnienie wrotne rozwija się również w wyniku innych schorzeń, takich jak pierwotne zapalenie dróg żółciowychczy niedrożność dróg żółciowych. W niektórych przypadkach do uszkodzenia wątroby może dojść w wyniku długotrwałego nadużywania alkoholu lub chorób metabolicznych.

Krwawienie z żylaków przełyku – poważne powikłanie

Jednym z najpoważniejszych powikłań związanych z żylakami przełyku jest krwawienie. Krwawienie z żylaków stanowi bezpośrednie zagrożenie życia, ponieważ może prowadzić do szybkiej utraty dużej ilości krwi, co z kolei prowadzi do wstrząsu krwotocznego. Objawy wskazujące na krwawienie to wymioty fusowate, smoliste stolce oraz zawroty głowy. W przypadku żylaków przełyku konieczne jest niezwłoczne wezwanie pogotowia ratunkowego, gdy wystąpią objawy sugerujące krwawienie.

Leczenie żylaków przełyku i krwawienia

Leczenie żylaków przełyku oraz leczenie krwawienia z tych naczyń jest złożonym procesem, wymagającym szybkiej interwencji medycznej. W przypadku krwawienia stosuje się różne metody, takie jak podanie leków zmniejszających ciśnienie w żyle wrotnej czy zabiegi endoskopowe. Zatamowanie krwawienia odbywa się najczęściej przy pomocy ligacji endoskopowej, polegającej na założeniu gumowych opasek na poszerzone naczynia. W cięższych przypadkach konieczne może być leczenie farmakologiczne lub zabiegi chirurgiczne, takie jak TIPS (przeznaczyniowe wewnątrzwątrobowe zespolenie wrotno-systemowe), które pomaga obniżyć ciśnienie w żyle wrotnej.

Jak leczyć żylaki przełyku?

Leczenie żylaków polega nie tylko na interwencji w przypadku krwawienia, ale także na długotrwałym postępowaniu mającym na celu zapobieganie jego nawrotom. Ważne jest kontrolowanie ciśnienia w układzie wrotnym poprzez stosowanie odpowiedniej diety, leczenie farmakologiczne oraz regularne badania diagnostyczne. Diagnostyka żylaków przełyku obejmuje badania obrazowe, takie jak endoskopia z kontrastem doustnym, które pozwala ocenić stopień zaawansowania choroby. W przypadku pacjentów ze stwierdzoną marskością wątroby regularna kontrola endoskopowa przełyku jest niezbędna.