Ospa wietrzna

dziewczynka ma odrę

Ospa wietrzna jest chorobą szeroko rozpowszechnioną na całym świecie. Jest to jedna z najczęstszych chorób zakaźnych wieku dziecięcego, znana z wysokiego ryzyka zakażenia i szybkiego rozprzestrzeniania się.

Jeśli nie jesteś zaszczepiony, wystarczy krótki pobyt w jednym pomieszczeniu z osobą zakażoną, aby zarazić się ospą wietrzną. Dlatego aby nie zarażać innych osób, ważne jest szybkie rozpoczęcie leczenia ospy wietrznej. W ramach videokonsultacji z lekarzem TELEMEDI w ciągu kilku minut otrzymasz indywidualną poradę i szybko znajdziesz odpowiednie lekarstwo. Po konsultacji otrzymasz także konieczną receptę. Ponadto lekarz może wygodnie i szybko wystawić Ci zwolnienie lekarskie.

  • Ospa wietrzna jest chorobą wysoce zakaźną. Jest ona wywoływana przez wirusy varicella zoster.
  • Choroba najczęściej występuje u dzieci poniżej 10. roku życia.
  • Objawiaja się głównie swędzącą wysypką z czerwonymi krostkami, którym towarzyszy wysoka gorączka.
  • Z reguły leczy się tylko objawy.
  • Istnieje skuteczna szczepionka przeciwko ospie wietrznej

Ospa wietrzna (łac. varicella) jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych wywoływanych przez wysoce zakaźny wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella zoster virus, VZV). Ospie wietrznej można zapobiec poprzez szczepienie. Do zakażenia dochodzi zwykle we wczesnym dzieciństwie. Po przebyciu ospy wietrznej jesteś zazwyczaj uodporniony na całe życie. Wirus może jednak ujawnić się ponownie w późniejszym okresie życia w postaci półpaśca, ponieważ pozostaje on w organizmie w postaci nieaktywnej.

Ospa wietrzna przenoszona jest drogą kropelkową poprzez zawierające wirusa kropelki, które wyrzucane są podczas oddychania lub kaszlu. Ponadto możliwe jest przeniesienie choroby przez zawartość pęcherzyków ospy zawierających wirusa, np. na zanieczyszczonych zabawkach, klamkach drzwi lub sztućcach. Oprócz śliny i zawartości pęcherzyków zakaźne są również łzy.

  • WAŻNE: Osoby zakażone są zaraźliwe już na kilka dni przed pojawieniem się u nich typowej dla ospy wietrznej wysypki.

Choroba ujawnia się po około 8 do 28 dni od zakażenia, ale tylko wtedy, gdy nigdy wcześniej nie chorowałeś na ospę wietrzną lub nie byłeś szczepiony.

W pierwszych kilku dniach pojawia się poczucie choroby z niespecyficznymi objawami, takimi jak złe samopoczucie, bóle głowy i kończyn, zmęczenie i gorączka. Od tego momentu chory jest zaraźliwy dla innych. Po 2–3 dniach pojawia się typowa swędząca wysypka, która rozprzestrzenia się z rejonu głowy i tułowia na całe ciało. Tworzą się wypełnione płynem pęcherze, które po 3–5 dniach zamieniają się w strupy i goją się. W wyniku silnego drapania mogą powstać trwałe blizny.

  • Dodatkowa infekcja bakteryjna pęcherzy.
  • Zapalenie płuc (varicella pneumonia) wywołane przez wirusy VSV.
  • Powikłania w obszarze ośrodkowego układu nerwowego, np. zaburzenia równowagi, zapalenie mózgu lub zapalenie opon mózgowych.

Z reguły leczy się tylko objawy ospy wietrznej:

  • środki i maści łagodzące świąd
  • przebywanie w chłodnym pomieszczeniu.
  • przycinanie paznokci, aby zapobiec drapaniu pęcherzy
  • pielęgnacja skóry poprzez kąpiele
  • przeciwko gorączce: ibuprofen lub paracetamol

Antybiotyki są nieskuteczne w przypadku chorób wirusowych i stosuje się je tylko w przypadku powikłań wynikających z infekcji bakteryjnej. W rzadkich przypadkach, na przykład u osób z osłabioną odpornością, lekarze mogą przepisać leki przeciwwirusowe takie jak aciclovir.

Szczepienie przeciwko ospie wietrznej jest zalecane wszystkim osobom, które nie przechodziły tej choroby i nie były szczepione w ramach szczepień obowiązkowych. 

Dla dzieci:

  • Pierwsze szczepienie w wieku 12–18 miesięcy.
  • Drugie szczepienie w wieku 15–23 miesięcy.

Nieszczepione lub nie w pełni zaszczepione dzieci i młodzież powinny nadrobić zaległości w szczepieniach.

Nieszczepionym dorosłym (zwłaszcza kobietom w wieku rozrodczym), którzy nie przebyli jeszcze ospy wietrznej, również zaleca się szczepienie.

  • Osoby chore powinny leczyć się w domu i unikać kontaktu z innymi ludźmi, szczególnie tymi z osłabioną odpornością.
  • Ospa wietrzna podlega obowiązkowi zgłoszenia, co oznacza, że lekarz (zazwyczaj pediatra) musi przekazać do publicznej służby zdrowia nazwiska wszystkich osób, które zachorowały na tę chorobę oraz osób, u których podejrzewa się zachorowanie.
  • Jeśli kobiety w ciąży zachorują na ospę wietrzną, wirus może również przenieść się na nienarodzone dziecko. Może to prowadzić do zmian skórnych, owrzodzeń, uszkodzeń oczu lub poważniejszych powikłań u nienarodzonego dziecka.

  • Janusz Cianciara, Jacek Juszczyk: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Lublin: CZELEJ, 2007.
  • Richard A. Kaslow, Lawrence R. Stanberry, James W. Le Duc: ViralInfections of Humans: Epidemiology and Control. Springer, 2014.
  • Breuer J (2010). „VZV molecularepidemiology”. Varicella-zoster Virus. CurrentTopics in Microbiology and Immunology. 342.

Przeczytaj także o:

Autor

opracowano przez radę medyczną Telemedi

Zaktualizowano: 05.05.2023
  • Ospa wietrzna
  • poradnik