Powiększone węzły chłonne, katar, kaszel gorączka – kiedy i dlaczego węzły chłonne się powiększają?
Węzły chłonne stanowią istotny element układu limfatycznego - pełnią funkcję filtracyjną oraz obronną dla organizmu. Są rozproszone w różnych częściach ciała, a ich powiększenie może świadczyć o reakcji układu odpornościowego na infekcję, stan zapalny lub inne nieprawidłowości. Przyczyn powiększonych węzłów chłonnych może być wiele. Powiększone węzły chłonne mówią więc dużo o stanie zdrowia.
Jak rozpoznać powiększenie węzłów chłonnych?
W organizmie człowieka występuje wiele grup węzłów chłonnych, m.in. szyjne, pachwinowe, i pachowe. Mechanizm ich powiększania się związany jest z reakcją układu odpornościowego na obecność patogenów czy innych substancji, które organizm rozpoznaje jako niebezpieczne. Przyczyny powiększenia węzłów chłonnych to więc różnego rodzaju wirusy, bakterie ale też grzyby, alergeny a nawet komórki nowotworowe.
Węzły chłonne powiększają się w następujący sposób:
- Wykrycie patogenu lub innej substancji obcego pochodzenia – gdy organizm napotyka patogeny, takie jak bakterie, wirusy, grzyby lub inne substancje obce, układ immunologiczny stara się zidentyfikować i zneutralizować te zagrożenia.
- Aktywacja układu limfatycznego – limfocyty, które są specjalnymi komórkami odpornościowymi, rozpoznają obce antygeny. Proces ten prowadzi do aktywacji limfocytów i innych komórek immunologicznych.
- Mobilizacja limfocytów – aktywowane limfocyty oraz inne komórki immunologiczne przemieszczają się przez układ limfatyczny i krew, docierając do węzłów chłonnych.
- Reakcja w węzłach chłonnych – węzły chłonne zawierają liczne komórki odpornościowe, takie jak limfocyty i makrofagi. W odpowiedzi na obecność patogenu, komórki te aktywują się i przystępują do walki z infekcją.
- Proliferacja komórek – aktywowane limfocyty rozmnażają się w odpowiedzi na obecność antygenu. Dochodzi do zwiększenia liczby komórek odpornościowych w obrębie węzła chłonnego.
- Powiększenie węzła chłonnego – w wyniku aktywacji i rozmnażania komórek odpornościowych, węzeł chłonny może ulec powiększeniu. To zjawisko nazywane jest limfadenopatią.
Wyczuwanie powiększonych węzłów chłonnych może być dokonywane samodzielnie, co jest istotne dla szybkiego rozpoznania ewentualnych problemów zdrowotnych. Bardzo często powiększone węzły chłonne można wyczuć gdy towarzyszą Ci ból gardła, katar, kaszel, a więc przeziębienie lub grypa.
Przykłady węzłów chłonnych:
- Węzły chłonne szyjne
- Węzły chłonne w pachwinach
- Węzły chłonne pachowe
Aby wyczuć powiększenie węzłów chłonnych, można delikatnie palcami badać okolice szyi, pach i pachwin, szukając ewentualnych nieprawidłowości, takich jak zgrubienia czy bolesność.
Przyczyny powiększonych węzłów chłonnych
Choroby najczęściej związane z objawem powiększonych węzłów chłonnych:
- Infekcje wirusowe i bakteryjne – wirusy, takie jak EBV, czy bakterie, jak paciorkowce, mogą prowadzić do reakcji układu limfatycznego i powiększenia węzłów chłonnych. Można odczuwać silny ból gardła, ból głowy, gorączkę. Przy infekcjach wirusowych stosuje się głównie leczenie objawowe, na zakażenia bakeryjne pomagają antybiotyki.
- Choroby autoimmunologiczne – niektóre schorzenia, np. toczeń rumieniowaty układowy czy reumatoidalne zapalenie stawów, mogą prowadzić do stanów zapalnych i powiększenia węzłów chłonnych.
- Choroby zakaźne – wtedy przy powiększonych węzłach chłonnych odczuwane są również typowe objawy ogólne danej choroby, np. COVID-19, ospa czy odra.
- Choroby przenoszone drogą płciową – również infekcje w dolnych partiach ciała powodują powiększone węzły chłonne, np. kiła czy rzeżączka.
- Nowotwory – nowotwory złośliwe, zarówno chłoniaki, jak i przerzuty nowotworowe, mogą powodować powiększenie węzłów chłonnych. Węzły chłonne powiększają się na skutek wykrycia komórek nowotworowych. Objawy choroby nowotworowej mogą być bardzo różne i zależą od typu nowotworu.
Regularne samodzielne badanie węzłów chłonnych może jednak pomóc w wczesnym wykryciu potencjalnych problemów zdrowotnych. Szczególnie uwagę powinno zwrócić powiększone długo węzły chłonne.
Przeczytaj także o: