Problemy z krążeniem

Za objawami problemów z krążeniem takimi jak senność, zawroty głowy czy nawet krótkotrwała utrata przytomności nie zawsze kryje się poważna choroba – przynajmniej nie wtedy, kiedy te objawy występują w młodym wieku. Dolegliwości mogą być spowodowane również warunkami atmosferycznymi, brakiem dostatecznej ilości płynów lub stresem.

Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku problemów z krążeniem?

W większości przypadków problemy z krążeniem są niegroźne – przynajmniej u osób młodym i w średnim wieku. Problemy z krążeniem mogą jednak stać się niebezpieczne, jeśli występują u osób starszych lub cierpiących na choroby serca. Wówczas mogą one wskazywać na osłabienie pracy serca. Jeżeli niepokoją Cię problemy z krążeniem, skorzystaj z możliwości videokonsultacji z lekarzem TELEMDI. Będzie on w stanie określić przyczynę problemów z krążeniem i w razie konieczności wystawi właściwą receptę i skieruje Cię do innych specjalistów.

Podstawowe informacje

• Problemy z krążeniem są ogólnym terminem dla szeregu różnych objawów.
• Zawroty głowy i uczucie osłabienia, mroczki przed oczami i intensywne pocenie należą do najczęstszych objawów.
• Zazwyczaj wystarczające są ukierunkowane środki natychmiastowego przeciwdziałania.
• W większości przypadków problemy z krążeniem są niegroźne, ale mogą być też ważnym sygnałem alarmowym, szczególnie w przypadku osób z chorobami serca i ludzi starszych.

Definicja

W układzie sercowo-naczyniowym tętnice przenoszą krew z serca przez cały organizm. Wszystkie narządy i komórki ciała, mięśnie i kości są w ten sposób stale zaopatrywane w tlen i substancje odżywcze. W tym samym czasie „zużyta”, uboga w tlen krew i produkty przemiany materii komórek są transportowane przez żyły. W płucach wchłaniany jest świeży tlen, który następnie poprzez serce rozprowadzany jest ponownie po całym organizmie.

Całość funkcjonuje sprawnie tak długo, jak długo istnieje określone ciśnienie w większych tętnicach krążenia ciała, które z kolei jest regulowane przez różne czynniki, w tym sygnały nerwowe w mózgu i hormony. W przypadku zaburzeń tej interakcji mózg nie jest zaopatrywany w wystarczającą ilość krwi, a komórki mózgowe nie mogą funkcjonować optymalnie. W wyniku tego ciśnienie krwi spada bardziej lub mniej gwałtownie, mogą również wystąpić problemy z utrzymaniem równowagi.

Niskie ciśnienie krwi (hipotensja) występuje z wartościami ciśnienia poniżej 100/60 mmHg. Rozróżnia się hipotensję pierwotną, wtórną i ortostatyczną. Pierwsza z nich nie ma konkretnych przyczyn, druga może być spowodowana przez przyjmowane leki, różne schorzenia lub urazy. Niedociśnienie ortostatyczne jest zaburzeniem regulacji ciśnienia krwi podczas zmiany pozycji z leżącej lub siedzącej na stojącą (pionizacji).

Objawy

Następujące objawy są typowe dla, zazwyczaj krótkotrwałego, spadku ciśnienia krwi:

• zawroty głowy, zwłaszcza zawroty głowy z tendencją do zawrotów głowy,
• nagłe pocenie się w trybie gorących i zimnych potów,
• bladość, zimne dłonie i stopy,
• uczucie osłabienia i potrzeba położenia się,
• nudności,
• płytki oddech,
• kołatanie serca,
• szybki puls,
• niewyraźne widzenie lub mroczki pojawiające się przed oczami,
• drżenie mięśni,
• dzwonienie w uszach,
• bóle głowy,
• zapaść krążeniowa lub omdlenie.

Sam objaw zawrotów głowy może mieć wiele różnych przyczyn. Należą do nich dysfunkcje funkcjonowania ucha wewnętrznego lub w ośrodków równowagi w centralnym układzie nerwowym, zmiany w kręgosłupie szyjnym, skutki uboczne przyjmowania niektórych leków.

Przyczyny problemów z krążeniem

Dolegliwości ze strony układu krążenia mogą mieć charakter funkcjonalny lub organiczny. Funkcjonalny oznacza, że zaangażowany jest autonomiczny układ nerwowy, który wpływa na funkcje organizmu, których nie jesteśmy w stanie kontrolować. Organiczny charakter zaburzeń krążenia oznacza, że zjawisko dotyczy jakiegoś konkretnego narządu ciała, na przykład serca lub układu naczyniowego. Spadek ciśnienia krwi może zatem nastąpić z wielu różnych powodów:

• hipotensja (niedociśnienie),
• hipotensja ortostatyczna (wrażliwość na gwałtowne zmiany pozycji z leżącej na stojącą, pionizację),
• hipotensja spowodowana lekami,
• odwodnienie,
• stresujące warunki pogodowe takie jak nietypowe zmiany temperatury, upał, wysoka wilgotność powietrza,
• ciąża,
• wahania hormonalne,
• choroby zakaźne, które osłabiają układ odpornościowy,
• zaburzenia psychiczne,
• zaburzenia metaboliczne,
• stany zapalne w organizmie,
• zatrucia,
• niedokrwistość.

Kiedy siła tłoczenia krwi przez serce jest ograniczona, mózg może być niedostatecznie zaopatrywany w krew. Tak dzieje się w przypadku chorób układu sercowo-naczyniowego.

Niektóre leki mogą powodować niepożądane skutki uboczne w postaci obniżenia ciśnienia krwi. Pacjenci z wysokim ciśnieniem krwi (nadciśnieniem) są szczególnie narażeni na ryzyko. Stosowanie następujących leków może być przyczyną występowania niedociśnienia tętniczego:

• beta-blokery (leki obniżające ciśnienie krwi),
• leki rozszerzające naczynia krwionośne,
• diuretyki (leki moczopędne, które odprowadzają wodę z organizmu),
• niektóre leki przeciwdepresyjne,
• inhibitory enzymów, np. przy niewydolności serca, chorobach płuc (inhibitory fosfodiesterazy),
• niektóre neuroleptyki,
• niektóre leki uspokajające i dopaminy.

Czynniki ryzyka problemów z krążeniem

Istnieją klasyczne czynniki ryzyka chorób układu krążenia. Na niektóre z nich, takie jak wiek, płeć i obciążenia dziedziczne, nie mamy żadnego wpływu. Na inne zaś można wpływać:

• stres fizyczny lub psychiczny,
• brak aktywności fizycznej,
• palenie tytoniu i picie alkoholu,
• niezdrowa dieta lub niedobory żywieniowe,
• niedowaga i nadwaga.

Diagnoza problemów z krążeniem

Jeśli problemy z krążeniem utrzymują się przez dłuższy czas, zaleca się wyjaśnienie ich przyczyn przez lekarza. Podczas anamnezy (wywiadu z pacjentem) lekarz dowiaduje się, co jest możliwą przyczyną dolegliwości. Padają pytania o sytuacje, w których występują objawy, o to, czy przyjmowane są leki i czy występowały wcześniej choroby.

Po wywiadzie lekarskim zwykle przeprowadzane jest badanie pacjenta w celu wykrycia chorób układu krążenia:

• pomiar ciśnienia krwi (w razie potrzeby metodą długotrwałego monitorowania),
• monitorowanie rytmu serca (długotrwałe EKG),
• EKG wysiłkowe,
• ultrasonografia serca,
• badanie krwi,
• badanie pod kątem zaburzeń ortostatycznych.

Tak zwany test Schellonga bada stopień, w jakim ciśnienie krwi i tętno dostosowują się do szybkiej zmiany pozycji z leżącej na stojącą (Schellong I) lub z leżącej do wspinania się po schodach (Schellong II). Badania te są wykorzystywane głównie do diagnozowania niewyjaśnionych chorób układu krążenia oraz uporczywych bólów głowy. W trakcie trwania testu ciśnienie krwi i puls są wielokrotnie mierzone w pozycji stojącej, leżącej, po gwałtownym wstaniu z łóżka i przy szybkim wchodzeniu po schodach.

Leczenie problemów z krążeniem

W nagłych przypadkach ciśnienie krwi może zostać unormowane dzięki natychmiastowym środkom zaradczym:

• Jeśli jeszcze się nie położyłeś: połóż się i trzymaj uniesione nogi.
• Powoli wypij szklankę wody, zielonej, czarnej lub miętowej herbaty albo kawy – to pobudzi krążenie.
• Zjedz coś słonego lub słodkiego
• Schładzaj szyję np. zimnym, mokrym ręcznikiem

W pozycji leżącej krew szybko spływa z powrotem do serca. Podniesione nogi zapobiegają ponadto gromadzeniu się krwi w naczyniach.

Zapobieganie problemom z krążeniem

Profilaktycznie możesz zrobić wiele, aby wzmocnić swój układ sercowo-naczyniowy i być mniej podatnym na osłabienie krążenia w dłuższej perspektywie:

• Bierz rano naprzemienny prysznic ciepłą i zimną wodą i zawsze kończ natryskiem zimną wodą.
• Kontroluj pocenie się poprzez regularne korzystanie z sauny, jeśli tylko pozwala na to Twój ogólny stan zdrowia.
• Regularnie wykonuj masaż szczoteczką.
• Regularnie stosuj kąpiele, które harmonizują wszystkie układy organizmu (zabiegi wodne Kneippa).
• Zażywaj dużo ruchu na łonie natury, co najmniej 30 minut dziennie.
• Pij co najmniej jeden litr wody dziennie.
• Spożywaj zróżnicowaną dietę zawierającą wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
• Powstrzymaj się od przyjmowania alkoholu i nikotyny.
• Zarządzaj efektywnie stresem.
• Wybieraj pozycję do spania z lekko uniesioną górną częścią ciała, co na dłuższą metę zapewnia bardziej stabilne krążenie: wydalanie wody przez nerki jest zmniejszone, dzięki czemu traci się mniej płynów.

Wskazane jest również unikanie gwałtownych sytuacji, które w przeszłości powodowały problemy z krążeniem. Na przykład pomocne może być unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego w czasie upałów i posiadanie zawsze przy sobie napoju izotonicznego.

Pytania i odpowiedzi

Czy istnieją leki na problemy z krążeniem?

To, czy przy utrzymującym się niskim ciśnieniu krwi wskazane jest stosowanie leków, zależy od przyczyn i charakteru schorzenia. Sama hipotensja nie jest chorobą. Naturalnym środkiem leczniczym jest rozmaryn: jako dodatek do herbaty lub kąpieli działa jednocześnie pobudzająco i relaksująco.

Czy dostanę zwolnienie lekarskie, jeśli mam problemy z krążeniem?

Nawet krótkotrwałe problemy z krążeniem mogą powodować czasową niezdolność do pracy. W szczególności należy pamiętać, że spadek ciśnienia krwi w drodze do pracy lub w pracy może mieć poważne konsekwencje w razie upadku.

Ponieważ problemy z krążeniem mogą mieć również poważne przyczyny, w pewnych okolicznościach wskazane jest ich wyjaśnienie i w razie potrzeby wystawienie zwolnienia lekarskiego.

Dlaczego problemy z krążeniem częściej występują w określonych warunkach pogodowych?

Wysoka temperatura, wysoka wilgotność, burze, nagłe zmiany pogody: organizm stale i nieświadomie dostosowuje się do warunków zewnętrznych, takich jak temperatura i ciśnienie powietrza. Niektórzy ludzie reagują jednak na tego rodzaju zmiany szczególnie silnie. Wrażliwość na pogodę (meteoropatia) wpływa na ich ogólne samopoczucie, nastrój i wydajność. Trudno jest określić, jak wielu z pacjentów dotyczy ten problem.

Ogólnie rzecz biorąc, jest to „nadmierna reakcja” autonomicznego układu nerwowego na bodźce termiczne: gdy temperatura otoczenia gwałtownie wzrasta, naczynia krwionośne rozszerzają się, napływa więcej krwi, organizm chce oddać ciepło do otoczenia, przez co spada ciśnienie krwi, zmienia się puls, autonomiczny układ nerwowy ulega podrażnieniu. I odwrotnie, nagła zmiana z wysokiej na niską temperaturę może wpłynąć na układ hormonalny i odpornościowy, a u osób z wysokim ciśnieniem krwi dodatkowo jeszcze je podwyższyć: naczynia krwionośne zwężają się, ponieważ organizm chce zrekompensować utratę ciepła.

Źródła

• Struijk P.C., Mathews V.J., Loupas T., Stewart P.A., Clark E.B., Steegers E.A., Wladimiroff J.W. Blood pressureestimation in the humanfetaldescending aorta. „Ultrasound in obstetrics&gynecology: the officialjournal of the International Society of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology”. 5 (32).
• Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Władysław Z. Traczyk i Andrzej Trzebski. Wydanie III.
• B. Gołąb, W. Traczyk: Anatomia i fizjologia człowieka. Łódź: Ośrodek doradztwa i szkolenia Jaktorów, 1997.

Przeczytaj także o:

Ból głowy z przodu – czego jest objawem i jak sobie z nim radzić?