Program CHUK

Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia CHUK

CHUK to program profilaktyki chorób układu krążenia stworzony z myślą o osobach szczególnie narażonych na zachorowanie, np. o niskiej aktywności ruchowej lub stosujących niewłaściwą dietę.

Świadczenia w ramach Programu Profilaktyki Chorób Układu Krążenia CHUK są udzielane przez lekarza POZ bez skierowania. Przeprowadzany jest wywiad z pacjentem, a następnie jest on kierowany na badania pozwalające określić poziom ryzyka w zakresie chorób układu krążenia.

Choroby układu krążenia

Choroby układu krążenia dotyczą serca, naczyń krwionośnych i układu krwionośnego. Do najczęstszych chorób układu krążenia należą:

  • Choroba niedokrwienna serca związana z niedoborem tlenu w sercu, zwykle w wyniku zwężenia albo zablokowania tętnic wieńcowych.
  • Nadciśnienie tętnicze krwi charakteryzujące się wysokim ciśnieniem krwi i mogące prowadzić do poważnych powikłań, w tym do choroby niedokrwiennej serca, nerek lub udaru.
  • Choroba zakrzepowo-zatorowa wynikająca z zablokowana tętnic przez zakrzep lub zator, co może doprowadzić do zawału serca albo udaru mózgu.
  • Choroba zastawek serca będąca wynikiem uszkodzenia jednej lub kilku zastawek serca i prowadząca do zaburzenia przepływu krwi w sercu.
  • Choroba naczyń obwodowych obejmująca naczynia krwionośne poza sercem i mózgiem, mogąca prowadzić do chorób, takich jak choroba tętnic obwodowych, miażdżyc czy choroba Raynauda.
  • Choroba serca zastoinowa charakteryzująca się niewystarczającą ilością krwi pompowanej przez serce, co może prowadzić do obrzęków oraz duszności.
  • Choroba reumatyczna serca spowodowana przez infekcję bakteryjną prowadzącą do uszkodzenia zastawek serca.

W/w choroby prowadzić mogą do groźnych powikłań, np. zawału serca, udaru mózgu, niewydolności serca czy nagłej śmierci sercowej.

Aby zapobiegać chorobom układu krążenia należy prowadzić zdrowy stylu życia, m.in. poprzez regularną aktywność fizyczną, przestrzeganie zasad prawidłowego odżywiania, unikanie palenia wyrobów tytoniowych oraz nadmiernej konsumpcji alkoholu, a także kontrolowanie wysokości ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu.

Program profilaktyki chorób układu krążenia CHUK stworzony z myślą o osobach szczególnie narażonych na zachorowanie, np. które charakteryzuje niska aktywność ruchowa, nieracjonalne odżywianie. Odpowiednio wcześnie rozpoznana choroba układu krążenia daje lepsze rokowania.

Instytucją odpowiedzialną za ten program jest Narodowy Fundusz Zdrowia.

Program profilaktyki chorób układu krążenia CHUK skierowany jest do osób w wieku od 35 do 65 lat, u których dotychczas nie rozpoznano choroby układu krążenia oraz które nie korzystały w okresie ostatnich 5 lat z programu profilaktyki chorób układu krążenia (CHUK).

Program realizowany jest przez lekarza lub pielęgniarkę POZ.

Do realizacji powyższego programu zobowiązany jest każdy podmiot świadczący podstawową opiekę zdrowotną.

Świadczenia w ramach programu CHUK udzielane są bez skierowania. Wystarczające jest zgłoszenie się do swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Na wizytę należy wziąć ze sobą jedynie dokument potwierdzający tożsamość.

  • obniżenie o około 20 % zachorowalności oraz umieralności w wyniku chorób układu krążenia wśród osób korzystających z programu, m.in. dzięki wczesnemu wykrywaniu, ograniczeniu występowania i natężenia czynników ryzyka,
  • zwiększenie wykrywalności oraz skuteczności leczenia chorób układu krążenia (CHUK)
  • wczesne wykrywanie zagrożenia dla osób z podwyższonym ryzykiem zachorowania,
  • promocja zdrowego stylu życia, m.in. poprzez edukację w zakresie prawidłowego odżywiania się, aktywności fizycznej, ograniczenia używek.

W ramach świadczeń udzielanych podczas wizyty lekarz lub pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej przeprowadzą z pacjentem wywiad i skierują go na badania (pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz badania biochemiczne).

Na tej podstawie lekarz oszacuje czynniki ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia oraz, w zależności od potrzeb, wskaże dalsze zalecenia, np.:

  • kolejnego badania za 5 lat,
  • edukacji zdrowotnej oraz ponownego badania za 5 lat,
  • pozostania pacjenta pod kontrolą lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (poza programem),
  • skierowanie na dalszą diagnostykę i leczenie do lekarza specjalisty.

W ramach programu profilaktyki CHUK prowadzone są działania mające na celu zapobieganie chorobom serca oraz naczyń krwionośnych. Z powodu chorób układu krążenia umiera przedwcześnie wiele osób.

Najczęstsze czynniki ryzyka to: palenie tytoniu, nadwaga, otyłość, niewłaściwa dieta, mała aktywność fizyczna, nadmierny stres, obciążenia genetyczne.

Do programu profilaktyki chorób układu krążenia można zaliczyć różne działania, tj.:

  • edukację społeczna dotyczącą zdrowego stylu życia oraz czynników ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia,
  • promocję aktywności fizycznej, np. przez zwiększenie ilości miejsc, w których można uprawiać sport,
  • zachęcanie do właściwego odżywiania oraz ograniczenia spożywania tłuszczów i soli.
  • pomiary ciśnienia tętniczego, poziomu cholesterolu i cukru we krwi, przyjmowanie leków hipotensyjnych,
  • zapewnienie dostępu do cyklicznych badań lekarskich, szczególnie w przypadku osób z chorobami układu krążenia występującymi w rodzinie oraz innymi czynnikami ryzyka,
  • przeciwdziałanie paleniu wyrobów tytoniowych przez edukację, kampanie społeczne czy ograniczanie palenia w miejscach publicznych.

W ramach programu profilaktyki chorób układu krążenia mogą również być przeprowadzane badania naukowe mające na celu identyfikację kolejnych czynników ryzyka, opracowywanie metod leczenia oraz zapobiegania zachorowaniom, np. na udar mózgu.

Więcej informacji można znaleźć w poniższych dokumentach:

Obwieszczeniu Ministra Zdrowia z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2021 r. poz. 540).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1355)

Zaktualizowano: 16.03.2023
  • poradnik
  • profilaktyka chorób układu krążenia
  • program CHUK