Psychiatra – co leczy i kiedy się do niego zgłosić?
Dużo łatwiej jest nam, jako pacjentom rozpoznawać objawy ze strony ciała. Gdy masz częste i silne bóle głowy, idziesz do neurologa, kiedy bolą Cię kości lub złamiesz rękę, pomoże Ci ortopeda. Dobre samopoczucie i prawidłowe funkcjonowanie zapewnia Ci zdrowie, czyli stan optymalnego współdziałania ciała i duszy. Co jednak masz zrobić, kiedy szwankuje to drugie? Stany depresyjne, lęki, brak odczuwania przyjemności lub wręcz ciągła euforia i nadmiar energii to sytuacje, które mogą poważnie zaburzać Twoje funkcjonowanie. Dowiedz się, czym zajmuje się psychiatra i z jakimi problemami możesz się do niego zgłosić.
Lekarz psychiatra – specjalista od leczenia zaburzeń psychicznych
Psychiatria jest dziedziną medycyny, która zajmuje się badaniem, diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Lekarz psychiatra zajmuje się leczeniem chorób psychicznych – dociera do źródła problemów i razem z pacjentem opracowuje możliwie najskuteczniejszą ścieżkę leczenia.
Specjalista psychiatra to zwykle osoba niezwykle empatyczna, skrupulatna i potrafiąca dobrze obserwować pacjenta. Zaburzenia psychiczne bardzo często można odczytać nie z samych relacjonowanych objawów, ale również z zachowania pacjenta, jego emocjonalności, wydawanych osądów, logiki wypowiedzi itp.
Lekarz psychiatra to specjalista po odbytym stażu specjalizacyjnym i zdanym egzaminie na konkretną specjalizację.
Jak wygląda leczenie psychiatryczne?
Leczenie psychiatryczne może wyglądać różnie, zależnie od schorzenia i objawów, na jakie cierpi pacjent. Najczęściej jest jednak połączeniem leczenia farmakologicznego i różnych form psychoterapii.
W diagnostyce schorzeń psychicznych lekarze posługują się takimi narzędziami jak wywiad, testy psychologiczne, obserwacja pacjenta, a także badania laboratoryjne i obrazowe. Te ostatnie wykonuje się szczególnie wtedy, kiedy zachodzi podejrzenie, że dane objawy psychiczne powstały na skutek czynników takich jak np. wypadek, uraz, choroba somatyczna dająca objawy ze strony psychiki (np. zaburzenia hormonalne, choroby neurologiczne, niedobory witamin).
W przypadkach cięższych zaburzeń psychicznych, kiedy zachodzi podejrzenie, że chory może zrobić krzywdę sobie lub innym, wskazana jest hospitalizacja psychiatryczna.
Do szpitala psychiatrycznego kierowane są również osoby trudne do zdiagnozowania, w celu dokładniejszej obserwacji i postawienia diagnozy.
Kiedy zgłosić się do psychiatry? Sprawdź, czy nie potrzebujesz terapii i leczenia farmakologicznego
Z pomocy specjalisty psychiatry możesz skorzystać zawsze wtedy, kiedy czujesz że jest Ci to potrzebne. W momencie, kiedy zauważasz, że Twój nastrój, doznawane emocje i odczucia zaczynają przeszkadzać Ci w normalnym funkcjonowaniu, jest to moment aby skorzystać z konsultacji psychiatrycznej.
W ten sposób ewentualne zaburzenia lub choroby psychiczne, które się uwidaczniają mają większą szansę sukcesywnego leczenia.
Nie wstydź się iść do psychiatry!
Wiele osób boi się skorzystać z pomocy psychiatry. Głównym odczuciem, które „blokuje” takie osoby jest wstyd, który ma różne podłoża.
Pamiętaj, że psychiatra nie jest od tego, aby Cię oceniać i nie będzie tego robił. Zamiast tego będzie szukał przyczyn określonej sytuacji i form leczenia, które pomogą Ci w najlepszy możliwy sposób.
Lekarze psychiatrzy, podobnie jak wszyscy inni specjaliści, wystawiają recepty, e-zwolnienia, skierowania i wydają zalecenia.
Warto wspomnieć, że psycholog i psychoterapeuta nie wystawiają recept ani zwolnień.
Jakie choroby i zaburzenia leczy psychiatra? Przykładowe objawy
Koniecznie zgłoś się do psychiatry, kiedy doskwierają Ci następujące problemy:
Zaburzenia snu
Gdy budzisz się nad ranem i nie możesz zasnąć lub zasypiasz dopiero w momencie, kiedy musisz już wstawać (to może być objaw depresji), kiedy cierpisz na bezsenność – problemy z zasypianiem, częste wybudzanie w nocy, pogorszona jakość snu. Zaburzenia snu często mają podłoże psychiczne.
Zaburzenia psychosomatyczne
Zaburzenia, które odczuwasz w sferze ciała, mogą być manifestacją chorób psychicznych. Przykładowo, możesz doświadczać konkretnych objawów przy silnych emocjach, np. zawroty głowy w stresie, omdlenia w konkretnych okolicznościach, bóle brzucha, głowy i mdłości w określonych sytuacjach.
Doskonałym przykładem zaburzeń psychosomatycznych są ataki paniki, którym towarzyszy silny lęk, kołatania serca, zawroty głowy a nawet problemy z oddychaniem.
Zaburzenia zachowania
To sytuacja, kiedy Ty lub bliska osoba (np. dziecko) zaczynasz podejmować czynności i działania, nad którymi ciężko jest Ci zapanować lub pojawiają pewne tendencje do takich zachowań. Przykładem jest np. wywoływanie lub udział w bójkach, kradzieże, bardzo częste kłamstwa, przygodne stosunki seksualne.
Ogólnie chodzi tutaj nie tylko o zachowania znajdujące się poza normami społecznymi, ale też uczucie przymusu pewnych zachowań, np. nerwica natręctw, która zmusza chorego do częstego powtarzania danej czynności (przykład – przesadnie częste mycie rąk w obawie przed bakteriami). Psychiatra pomoże znaleźć źródło takich zachowań i zaproponuje odpowiednie formy terapii.
Zaburzenia nastroju i zaburzenia afektywne
Są to wszelkiego rodzaju zaburzenia nastroju – ciągły smutek, brak odczuwania przyjemności (anhedonia), przedłużające się okresy obniżonego nastroju lub wręcz przeciwnie – częste uczucie euforii, brak lub nadmiar energii.
Z lekarzem psychiatrą trzeba skonsultować wszelkie epizody maniakalne lub hipomaniakalne, szczególnie jeżeli przeplatają je okresy depresji. Może to wskazywać na CHAD (chorobę afektywną dwubiegunową). Konieczne jest też korzystanie z pomocy psychoterapeuty.
Zaburzenia odżywiania
Psychiatra leczy również zaburzenia odżywiania takie jak bulimia, anoreksja i otoreksja. Dobrze jest skonsultować z też każdą trudną relację z jedzeniem, aby sprawdzić czy u jej podstawy nie stoi choroba czy zaburzenie psychiczne. Anoreksja i bulimia to choroby polegające na silnie zaburzonym obrazie samego siebie, dlatego ich skucesywne leczenie polega na połączeniu metod stosowanych przez psychoterapeutów i opiece psychiatry.
Uzależnienia
Lekarz psychiatra leczy wszelkie rodzaje uzależnień – nadużywanie alkoholu, narkotyków, seksu, zakupów itp. Szuka przyczyny, dla której wykształciło się dane uzależnienie i często przy wsparciu farmakologicznym, kieruje pacjenta do psychoterapeuty uzależnień.
Leczenie uzależnienia od substancji psychoaktywnych to często konieczność współdziałania całego zespołu specjalistów – psychiatry, psychologa, terapeuty uzależnień.
Konieczne jest włączyć w leczenie specjalistę od chorób somatycznych – hepatologa, nefrologa, neurologa, ze względu na to, że substancje psychoaktywne silnie niszczą organizm.
Zaburzenia psychotyczne i choroby psychiczne o psychotycznym przebiegu
Są to wszelkie sytuacje, kiedy pacjentowi towarzyszą różnego rodzaju urojenia – wzrokowe, słuchowe, mania prześladowcza, zespoły paranoidalne, schizofrenia itp. Odbiór rzeczywistości u pacjenta jest silnie zniekształcony. Są to niezwykle poważne problemy ze zdrowiem psychicznym i często wymagają hospitalizacji pacjenta na oddziale zamkniętym, aby zapewnić mu maksymalne bezpieczeństwo.
Psychiatra dziecięcy
Psychiatra dziecięcy to obecnie niezwykle potrzebna specjalizacja, ponieważ coraz więcej osób poniżej 18 roku życia doświadcza problemów psychicznych. Obecnie oficjalnie już mówi się o zapaści psychiatrii dziecięcej, ze względu na ciągły brak miejsc w szpitalach i bardzo odległe terminy do specjalistów. Dzieci najczęściej cierpią na depresję, zaburzenia lękowe, ADHD, problemy z odżywianiem. Psychiatra jest też nieocenioną pomocą dla dzieci z autyzmem.
Poradnie zdrowia psychicznego na NFZ i prywatnie. Psychiatra online
Patrząc na obecne czasy, psychiatrów jest zbyt mało. Coraz więcej osób zmaga się z różnymi chorobami psychicznymi, a wszystko przez szybkie tempo życia, wojnę za naszą wschodnią granicą, inflację i ciągłe problemy gospodarcze. Wiele osób pracuje na kilku etatach aby związać koniec z końcem i finalnie nie ma czasu na tak potrzebny odpoczynek od stresu i ciągłej gonitwy.
Długie terminy na NFZ
Niestety, nie jest łatwo dostać się do specjalisty jakim jest psychiatra. Warszawa to miasto, gdzie stosunkowo łatwo o szybki termin, ale mieszkańcy miast powiatowych i okolicznych gmin muszą czekać na wizytę prywatną nawet kilka miesięcy. Wizyty w ramach NFZ to kwestia oczekiwania nawet po kilka lat, bez względu na lokalizację.
Umów wizytę online
Ratunkiem dla pacjentów jest konsultacja online – konsultacja psychiatryczna może też odbyć się zdalnie. Niestety jest to zawsze forma płatna, ponieważ poradnie zdrowia psychicznego nie oferują takich usług, a jedynie wizyty osobiste. Formę rozmowy online wybiera najczęściej sam pacjent, może być to wideorozmowa lub telefon. Szczególnie ważne jest, aby pierwsza konsultacja psychiatryczna umożliwiała lekarzowi widzenie pacjenta.
Obecnie już prawie każdy prywatny gabinet psychiatryczny oferuje konsultacje online. Wszelkich informacji co do organizacji wizyt udziela dział obsługi pacjenta lub są one zawarte na stronie internetowej gabinetu, w którym przyjmuje psychiatra. Dowiesz się tam jakie są ceny konsultacji, jak przebiega wizyta itp. Funkcjonują liczne poradnie online, gdzie przyjmuje zespół specjalistów od zdrowia psychicznego. Takie centrum terapii online to gwarancja szybkich terminów, ponieważ w żaden sposób nie ogranicza Cię lokalizacja.
Pierwsza wizyta u psychiatry trwa zwykle około godziny. Dobry psychiatra kładzie nacisk na to, aby pacjent czuł się możliwie najbardziej komfortowo. Przy wizytach online łatwo zachować jest względny komfort, ponieważ pacjent łączy się z lekarzem psychiatrą z własnego domu. Lekarze z wieloletnim doświadczeniem dbają o komfort każdego pacjenta i prowadzą rozmowę w sposób delikatny i nieoceniający.
Kolejną wizytę najczęściej można już przeprowadzić telefonicznie lub w formie czatu, oczywiście w przypadku braku przeciwwskazań do takiej wizyty. Gdy leczenie trwa już jakiś czas i jest ustabilizowane, w razie braku możliwości kontaktu z lekarzem psychiatrą, lekarz rodzinny również może wypisać receptę na stałe leki lub wystawić zwolnienie. Ważne jest, aby mieć ze sobą dokumentację medyczną, choćby z ostatniej wizyty.
Przeczytaj także o: