Wysypka, gorączka i wymioty – czym jest szkarlatyna?
Szkarlatyna (płonica) należy do grupy schorzeń, jakimi są choroby zakaźne. Wzbudza niepokój nie tylko ze względu na charakterystyczne objawy, takie jak wysypka, gorączka, silny ból gardła, ale również groźne powikłania. Obecnie występuje bardzo rzadko, ale warto znać jej przyczyny, objawy oraz metody leczenia. Choroba ta może mieć bardzo ciężki przebieg, a jej powikłania są niezwykle poważne.
Przyczyny i objawy szkarlatyny
Szkarlatyna to choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Streptococcus pyogenes (paciorkowce typu A), która jest odpowiedzialna głównie za infekcje gardła. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, najczęściej poprzez kontakt z chorą osobą. Choroba ta najczęściej atakuje dzieci, choć osoby dorosłe również mogą być jej ofiarami. Objawy szkarlatyny obejmują charakterystyczną wysypkę, gorączkę, zaczerwienione gardło i ból gardła, wymioty i ból brzucha. W początkowej fazie choroby na języku mogą pojawić się również charakterystyczne wybroczyny – taki język nazywany jest „językiem malinowym”.
W przebiegu szkarlatyny pojawiają się następujące objawy:
- wysoka gorączka;
- ból gardła – w przebiegu płonicy jest ono silnie czerwone, nawet ciemnoczerwone, mogą pojawić się na nim nitkowate wybroczyny i biały nalot;
- charakterystyczny wygląd języka – na języku pojawia się biały nalot, następnie znika i wychodzą ciemnoczerwone brodawki, język przybiera kolor malinowy;
- wysypka towarzysząca szkarlatynie pojawia się kończynach i tułowiu, w drugiej dobie choroby pojawia się rumień na twarzy;
- powiększenie szyjnych węzłów chłonnych szyi i ich bolesność;
- nudności, ból brzucha, wymioty;
- uczucie rozbicia i osłabienia.
Poważne postacie szkarlatyny – zapalenie węzłów chłonnych szyjnych i sepsa
W niektórych przypadkach szkarlatyna przybiera cięższy, septyczny charakter, może też prowadzić do poważnych powikłań. Ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych to jedno z najczęstszych powikłań, które manifestuje się jako bolesne, powiększone guzy w okolicach szyi. Sepsa, z kolei, to stan, w którym bakterie rozprzestrzeniają się w organizmie, wywołując ogólnoustrojową reakcję zapalną. Objawy sepsy to gorączka, zaburzenia świadomości, niskie ciśnienie krwi i szybki oddech. Powikłania szkarlatyny to również zapalenie stawów, zapalenie płuc, zapalenie migdałków oraz zapalenie ucha środkowego. Często występują powikłania ropne – np. ropień okołogardłowy i ropne zapalenie węzłów chłonnych. Mogą pojawić się również groźne powikłania, takie jak zapalenie opon mózgowych i wspomniana wyżej sepsa.
Leczenie szkarlatyny
Leczenie szkarlatyny opiera się głównie na antybiotykoterapii, zazwyczaj stosuje się penicylinę lub antybiotyki z grupy cefalosporyn. W przypadku powikłań, takich jak zapalenie węzłów chłonnych czy sepsa, konieczne jest leczenie szpitalne. Ważne jest także zapewnienie odpowiedniego nawodnienia oraz łagodzenie objawów choroby, takich jak gorączka czy ból.
W związku z potencjalnymi powikłaniami i faktem, że szkarlatyna rozprzestrzenia się bardzo szybko, kluczowym jest szybkie rozpoznanie choroby i podjęcie odpowiedniego leczenia. Warto pamiętać o higienie osobistej i świadomości objawów, aby skonsultować się z lekarzem w przypadku podejrzenia tej infekcji.
Przeczytaj także o: