Zaburzenie adaptacyjne – czym jest i jak się objawia?

Życie to ciągła zmiana, a każda zmiana niesie ze sobą wyzwania. Nie zawsze potrafimy łatwo dostosować się do nowych warunków, a stresujące sytuacje mogą prowadzić do zaburzeń psychicznych. Jednym z takich zaburzeń są zaburzenia adaptacyjne. Czym one są i jak się objawiają?

Co to są zaburzenia adaptacyjne?

Zaburzenia adaptacyjne to reakcja psychiczna na trudne, stresujące wydarzenia życiowe. Powodem wystąpienia zaburzeń adaptacyjnych jest przeżycie traumatycznego doświadczenia, takiego jak utrata bliskiej osoby, rozwód, utrata pracy czy poważna choroba. Przyczyną zaburzeń adaptacyjnych może być również każda stresująca sytuacja życiowa, np. związek z osobą przemocową, ciężka sytuacja w pracy czy problemy finansowe. Osoba doświadczająca zaburzenia adaptacyjnego ma trudności z przystosowaniem się do nowej sytuacji, co prowadzi do znacznego cierpienia psychicznego i utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Objawy zaburzeń adaptacyjnych

Objawy zaburzeń adaptacyjnych mogą być różnorodne i zależą od indywidualnych cech osoby oraz rodzaju przeżytego stresora. Mogą przypominać różne zaburzenia psychiczne (objawy mogą być podobne do zaburzeń lękowych, depresji itp. jednak mniej nasilone). W przypadku zaburzeń adaptacyjnych najczęściej występują:

• Zaburzenia nastroju: smutek, przygnębienie, płaczliwość, apatia, utrata zainteresowania przyjemnymi czynnościami.
• Zaburzenia lękowe: osoby dotknięte zaburzeniami adaptacyjnymi mogą odczuwać niepokój, nadmierne martwienie się, lęk przed przyszłością, również napady paniki.
• Zaburzenia snu: osoby z zaburzeniem adaptacyjnym mogą cierpieć na bezsenność, nadmierną senność, koszmary senne.
• Objawy fizyczne: bóle głowy, bóle brzucha, napięcie mięśniowe, zaburzenia apetytu, ucisk w klatce piersiowej.
• Zmiany w zachowaniu: unikanie sytuacji społecznych, izolacja, nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, agresja, impulsywność.

Zaburzenia adaptacyjne bywają również związane z innymi objawami psychologicznymi, takimi jak:

• Silne uczucie lęku przed powtórzeniem się traumatycznego wydarzenia.
• Nadmierne pobudzenie i trudności z koncentracją.
• Staranne unikanie bodźców związanych z traumą.

Ważne jest pamiętać, że objawy zaburzeń adaptacyjnych mogą się różnić w zależności od wieku osoby. U dzieci zaburzenia adaptacyjne mogą przejawiać się problemami w szkole, agresją, kłamstwami czy nocnym moczeniem.

Leczenie pacjentów z zaburzeniami adaptacyjnymi

Leczenie zaburzeń adaptacyjnych ma na celu złagodzenie objawów, poprawę jakości życia i pomoc w rozwijaniu zdrowych strategii radzenia sobie ze stresem. Kluczowe jest właściwie dobrane leczenie. Zaburzenia adaptacyjne to głównie terapia, szczególnie w nurcie poznawczo-behawioralnym. Pomaga pacjentowi zrozumieć i zmienić negatywne myśli i przekonania związane ze stresującym wydarzeniem, a także uczy nowych, bardziej efektywnych sposobów radzenia sobie z trudnymi emocjami.

W niektórych przypadkach, leczenie zaburzeń adaptacyjnych może obejmować również farmakoterapię, np. leki przeciwdepresyjne lub przeciwlękowe. Jednak leki powinny być stosowane jako uzupełnienie terapii psychologicznej, a nie jako jedyna forma leczenia.

Jeśli doświadczasz objawów zaburzeń adaptacyjnych, nie wahaj się szukać profesjonalnej pomocy. Im wcześniej rozpoczniesz leczenie, tym większe są szanse na szybkie i skuteczne poradzenie sobie z problemem.

Czas trwania zaburzenia adaptacyjnego jest różny i zależny od indywidualnych cech danej osoby i podjętego leczenia. Nieleczone zaburzenie adaptacyjne może przerodzić się w depresję.