Zapalenie zatok – leczenie

Zapalenie zatok - leczenie

Nawracający katar, ból głowy przy poruszaniu nią oraz uczucie rozpierania twarzy w okolicy czoła i policzków, drapanie w gardle, podwyższona temperatura, czy uczucie rozbicia, obrzęk błony śluzowej nosa to częste objawy zapalenia zatok przynosowych.

Zatoki przynosowe

Zatoki to przestrzenie znajdujące się w okolicy nosa i oczu i łączą się z jamą nosową. Na zatoki przynosowe składają się cztery parzyste zatoki: zatoki czołowe, zatoki szczękowe, komórki sitowe oraz zatoki klinowe (w okolicy ucha). Wnętrze zatok wypełnione jest powietrzem i wyściełane jest błoną śluzową, która jest przedłużeniem błony śluzowej nosa. Zdrowe zatoki przynosowe są jałowe.

Zapalenie zatok – objawy

Objawy zapalenia zatok przynosowych to nawracający katar, ból głowy przy poruszaniu nią (ból głowy bywa silny) oraz uczucie rozpierania twarzy w okolicy czoła i policzków. Inne, towarzyszące zapaleniu zatok przynosowych, objawy to drapanie w gardle, podwyższona temperatura czy uczucie rozbicia, obrzęk błony śluzowej nosa, a więc objawy typowe dla jesienno-zimowych infekcji.

Po kilku dniach ostrego nieżytu nosa dochodzi do pogorszenia stanu zdrowia, pojawia katar oraz żółta lub zielonkawa wydzieliny z nosa lub spływająca po tylnej ścianie gardła. Wydzielina z nosa staje się coraz gęstsza i dochodzi uczucie zatkania nosa. Objawy zapalenia zatok przynosowych mogą być różne, w zależności od umiejscowienia stanu zapalnego i mogą dotyczyć jednej lub kilku z nich:

• zatoki szczękowe – zapalenie zatok szczękowych to ból pod oczami i w okolicach kości policzkowych, ból zębów;
• zatoki sitowe – zapalenie zatok sitowych to ból zatok między oczami i u nasady nosa;
• zatoki czołowe – zapalenie zatok czołowych to ból zatok nad oczami;
• zatoki klinowe – zapalenie zatok klinowych to ból w oczodołach i z tyłu głowy.

Rodzaje zapalenia zatok przynosowych

Zapalenia zatok przynosowych dzielimy, w zależności od czasu trwania i zmian w błonie śluzowej, na:

• ostre zapalenie zatok przynosowych – objawy zapalenia zatok przynosowych pojawiają się nagle i utrzymują się nie dłużej niż 4 tygodnie, a po wyleczeniu brak jest zmian w błonie śluzowej;
• podostre zapalenie zatok – objawy trwają od 4 do 12 tygodni i nie zmieniają się w przewlekłe zapalenie zatok przynosowych;
• nawracające ostre zapalenie zatok – nawracające zapalenie zatok przynosowych o charakterze ostrym trwające około 7 dni i pojawiające conajmniej 4 razy w roku;
• przewlekłe zapalenie zatok – przewlekłe zapalenie zatok przynosowych nie daje się wyeliminować leczeniem zachowawczym i bywa wynikiem braku lub niewłaściwym leczeniem ostrego zapalenia zatok, a trwa dłużej niż 12 tygodni.

Zapalenie zatok przynosowych – przyczyny

Do zakażenia zatok przynosowych dochodzi bezpośrednio przez błonę śluzową jamy nosa, drogą krwiopochodną lub zębopochodą. Przyczynami zapalenia zatok przynosowych mogą być:

• przeziębienie, infekcje górnych dróg oddechowych, sezonowa alergia (alergiczne zapalenie zatok przynosowych) – zapalenie zatok przynosowych objawiać się wtedy będzie poprzez niedrożność nosa, katar, zatkane zatoki i uczucie zatkania nosa,
• suche i zanieczyszczone powietrze, w tym palenie papierosów,
• polipy błony śluzowej nosa,
• wady anatomiczne – skrzywienie przegrody nosa, zmiany pourazowe zatok przynosowych i nosa
• procesy zapalne w sąsiedztwie zatok przynosowych.

Mechanizmem prowadzącym do zapalenia zatok przynosowych jest upośledzenie usuwania w zatokach wydzieliny i zaleganie śluzu, co powoduje zaleganie i namnażanie się bakterii, nadkażenia bakteryjne (bakteryjne zapalenie zatok przynosowych).

Rozpoznanie zapalenia zatok przynosowych

Diagnoza zapalenia zatok przynosowych zaczyna się od wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego jam nosa oraz morfologii krwi. Badaniami obrazującymi ich stan są tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, a w przypadku ostrego zapalenia zatok RTG zatok. Ponadto czasem wykonuje się nakłucie zatoki (bakteryjne zapalenie zatok przynosowych i grzybicze zapalenie zatok przynosowych), endoskopię nosa lub testy alergiczne.

Leczenie zapalenia zatok przynosowych

Domowe sposoby na zatoki to leczenie objawowe polegające na inhalacji zatok, okładach na czoło, piciu dużej ilości płynów. Pomocne jest tez płukanie zatok roztworem soli fizjologicznej

Leczyć zapalenie zatok pomogą leki przeciwbólowe, leki przeciwzapalne, leki obkurczające śluzówkę nosa i zatok, a także, jeśli to koniecznie, antybiotykoterapia, leki przeciwgrzybiczne lub glikokortykosteroidy donosowe. Czasem konieczne może być też leczenie chirurgiczne – endoskopowa operacja zatok przynosowych.

Nieleczone zapalenie zatok przynosowych powoduje trudności z oddychaniem i może prowadzić do poważnych dla zdrowia powikłań, jak ropień mózgu, zapalenie tkanek oczodołu, zakrzepica zatoki jamistej, zaburzenie ostrości wzroku.