Zastrzał – przyczyny, objawy, leczenie

Zastrzał powstaje w wyniku zakażenia gronkowcem złocistym, a objawia się jako ropny stan zapalny. Powodem powstania zastrzału może być nawet niewielkie uszkodzenie naskórka w obrębie paznokcia lub opuszki palca. Zastrzał palca objawia się zazwyczaj nagromadzeniem się ropy, zaczerwienieniem, obrzękiem i silnym bólem. Często zastrzał wyleczyć można domowymi sposobami, jednak nieleczony zastrzał jest groźny, ponieważ może wywołać poważne powikłania. Podpowiadamy co robić, gdy mamy zastrzał oraz jak go leczyć.

Czym jest zastrzał?

Zastrzał to ropne zakażenie pojawiające się na dłoniowej powierzchni palca. Najczęstszą przyczyną stanu zapalnego jest zakażenie bakteriami gronkowca złocistego. Wystarczy nawet niewielki uraz prowadzący do uszkodzenia ciągłości skóry, aby bakterie dostały się pod skórę i wywołały przykre w skutkach zakażenie.

Rodzaje zastrzału

Większość zakażeń spowodowanych gronkowcem złocistym ma charakter powierzchowny i zazwyczaj łagodny przebieg. Jednak gdy leczenie nie zostanie podjęte, zostanie opóźnione lub prowadzone będzie w sposób niewłaściwy, to zastrzał może przemieścić się w głąb tkanek.

W zależności od głębokości zakażenia możemy wyróżnić różne typy zastrzałów, są to:

• zastrzał skórny,
• zastrzał podskórny,
• zastrzał ścięgnisty,
• zastrzał kostny,
• zastrzał stawowy.

Zastrzał skórny

Zakażenie powodujące stan zapalny umiejscowione jest pod powierzchowną warstwą naskórka na dłoniowej powierzchni palca. Powoduje to miejscowy obrzęk, napięcie i zaczerwienienie, którym towarzyszy silny, pulsujący ból. W leczeniu zastrzału skórnego ważne jest odpowiednie nacięcie zmiany, aby umożliwić swobodny odpływ ropy i wygojenie rany.

Zastrzał podskórny

W przypadku zastrzału podskórnego zakażenie sięga głębiej, aż pod skórę palca. Ognisko zapalne pojawia się pod powierzchnią skóry strony dłoniowej, ale obrzęk można zaobserwować także na ich stronie grzbietowej. Dolegliwości bólowe są bardzo dokuczliwe, a nasilają się przy opuszczeniu ręki. Leczenie zastrzału podskórnego odbywa się w gabinecie lekarskim i polega na nacięciu zmiany i założeniu drenu, aby pozbyć się ropy. Ponadto stosuje się antybiotykoterapię.

Zastrzał kostny

Proces zapalny rozwija się poprzez przejście zakażenia na kości i stawy ręki. Tworzy się wtedy proces ropny, który przebija się przez wszystkie warstwy skóry i tkanki podskórnej, powięzi i ścięgien, doprowadzając do powstania przetoki ropnej między zajętymi kośćmi a środowiskiem zewnętrznym. Temu procesowi towarzyszy gorączka, obrzęk, zaczerwienienie i ostry ból, a poruszanie ręką, w której powstał zastrzał, jest znacznie utrudnione.

Objawy zastrzału – m.in. pulsujący ból palca

Początkowy etap zastrzału dotyka powierzchownej warstwy skóry, powodując zaczerwienienie i ucieplenie oraz miejscowy obrzęk. Do tego pojawiają się dolegliwości bólowe palca przypominające pulsowanie, a pod naskórkiem zbiera się ropa.

Gdy stan zapalny pojawił się pod płytką paznokciową, może to skutkować tzw. schodzeniem paznokcia.

Natomiast gdy stan zapalny schodzi w głąb tkanek, dochodzi do zastrzału podskórnego. Wtedy stan zapalny obejmuje tkankę znajdującą się pod skórą, przez co mamy do czynienia z miejscowym obrzękiem, uciepleniem oraz zaczerwienieniem. Co więcej, silny ból pojawia się podczas ucisku i opuszczania kończyny.

Jeśli dojdzie do uszkodzenia pochewek ścięgnistych, czyli kolejnych struktur w okolicy palca, dojdzie do powstania zastrzału ścięgnistego, który charakteryzuje się bólem w ścięgnach dłoni oraz podwyższoną temperaturą ciała. Nasila się on podczas prostowania i przykurczania palców.

Najgroźniejszymi rodzajami zastrzałów są zastrzał stawowy i zastrzał kostny. Powstają one poprzez rozszerzanie się zakażenia powierzchownego lub jako następstwo głębokich, dosięgających stawów i kości urazów z powodu zakażenia bakteryjnego. Ich objawami są silny ból, obrzęk i zaczerwienienie, które powstają w okolicy zajętego stawu oraz gorączka i dreszcze.

Leczenie zastrzału

Gdy stan zapalny obejmuje tylko powierzchowną warstwę skóry, leczyć zastrzał można odkażając naskórek oraz smarując maścią ichtiolową, która wykazuje działanie przeciwbakteryjne i ściągające.

Lecząc zastrzał podskórny nacina się zmianę zakładając sączek ułatwiający ewakuację ropy. Uzupełniająco podaje się antybiotyki. Aby wyleczyć zastrzał ścięgnisty konieczne są zabieg chirurgiczny oraz antybiotykoterapia. Natomiast przy leczeniu zastrzału kostnego lub stawowego najpierw oczyszcza się rany z tkanek martwiczych, następnie zakłada drenaż, aby usunąć ropę i unieruchamia się kończynę. Dodatkowo zaleca się antybiotyki.

Domowe sposoby leczenia zastrzału

Gdy dojdzie do zastrzału palca, a nie mamy dostępu do gotowych preparatów aptecznych, możemy spróbować leczenia domowymi sposobami. Dobre rezultaty przynoszą:

• okłady z naparu z szałwii, babki lancetowatej, nagietka czy rumianku,
• okłady z sody oczyszczonej,
• okłady z aloesu,
• moczenie palca w roztworze ciepłej wody z szarym mydłem (działanie antybakteryjne).

Ważne, aby pamiętać, że każda rana, której stan nie poprawi po kilku dniach od rozpoczęcia leczenia, wymaga konsultacji z lekarzem. Umówienie wizyty u lekarza zaleca się także w przypadku wystąpienia zastrzału u dzieci i kobiet w ciąży.

Zastrzał – jak zapobiegać?

Aby nie doszło do rozwoju zastrzału, trzeba pamiętać o profilaktyce, czyli:

• regularnym myciu rąk,
• stosowaniu kremów ochronnych do rąk,
• zakładaniu rękawic ochronnych podczas prac domowych i ogrodowych,
• dbaniu o prawidłową pielęgnację paznokci (używaniu czystych pilników i nożyczek, nie wycinaniu skórek, nie obgryzaniu paznokci),
• w przypadku uszkodzenia naskórka dokładnym umyciu i zdezynfekowaniu rany.