Ból kręgosłupa – możliwe przyczyny i jak leczyć dolegliwości bólowe?

Portret zaniepokojonego, smutnego mężczyzny siedzącego na łóżku, obudzonego z bólem szyi i napięciem mięśni, ubranego w kraciaste białe piżamowe spodnie, w domu.

Ból kręgosłupa jest bardzo powszechnym problemem zdrowotnym, który może być wywołany przez wiele czynników. Na dolegliwości bólowe kręgosłupa narzeka nawet 25% Polaków około 40 roku życia, a aż 70% doświadczyło w swoim życiu różnego rodzaju bólu pleców. Bóle kręgosłupa zwykle mają swoją przyczynę w różnych rodzajach zwyrodnień. Najczęściej występuje ból kręgosłupa lędźwiowego. Jakim chorobom i sytuacjom towarzyszy ból pleców i co możesz zrobić, aby sobie z nim poradzić?

Ból kręgosłupa może przybierać różne nasilenie – być lekki i nie utrudniać codziennych czynności, ale też może całkowicie uniemożliwić poruszanie się. Bolesności w obrębie kręgosłupa mogą towarzyszyć różne inne objawy, w zależności od umiejscowienia bólu i jego przyczyny. Na bóle kręgosłupa cierpią zarówno kobiety jak i mężczyźni, a ryzyko jego wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem. Najczęściej pierwsze problemy z bólem pleców pojawiają się jeszcze między 30 a 40 rokiem życia. Na ból kręgosłupa szczególnie narażone są kobiety, ze względu na swoją budowę anatomiczną – u kobiet mięśnie brzucha i mięśnie przykręgosłupowe są o wiele słabsze niż u mężczyzn. U kobiet również pogłębione jest wgięcie w odcinku lędźwiowym, co dodatkowo predysponuje do bólu kręgosłupa lędźwiowego.

Czynniki ryzyka wystąpienia bólu kręgosłupa:

  • nadwaga i otyłość;
  • siedzący tryb życia z brakiem aktywności fizycznej;
  • niewłaściwy materac i poduszka;
  • poddawanie kręgosłupa długotrwałym obciążeniom – długie przebywanie w jednej pozycji;
  • ciężka praca fizyczna;
  • ciąża i okres połogu;
  • wady wrodzone kręgosłupa;
  • niewłaściwa pozycja przed komputerem.

Objawy bólu kręgosłupa zależne są od tego, który odcinek obejmują i jakie są pierwotne przyczyny bólu pleców:

  1. Ból odcinka szyjnego kręgosłupa – oprócz bólu, pojawia się sztywność, mrowienia lub drętwienia w rękach, często ból promieniuje na tył głowy. Chory może mieć wrażenie ograniczenia ruchomości szyi.
  2. Ból odcinka piersiowego kręgosłupa – jest to ból promieniujący również do klatki piersiowej, przez co może być mylony z zawałem i innymi niebezpiecznymi stanami związanymi z sercem. Towarzyszy mu często uczucie sztywności, a bolesność pogłębia się przy oddychaniu.
  3. Ból odcinka lędźwiowego (potocznie – ból krzyża) – występuje najczęściej. Może promieniować do nóg, wraz z nim pojawia się uczucie sztywności i ograniczenie ruchomości w okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Może towarzyszyć mu osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych.

Nagle pojawiające się bóle dolnej części kręgosłupa mają swój podział. Wszystkie te przypadki wymagają pomocy lekarskiej w celu uśmierzenia dolegliwości i są wywołane dyskopatią odcinka lędźwiowego kręgosłupa:

  • lumbago – jest to ból promieniujący od pleców i rozchodzący się wzdłuż tylnej części uda, aż do dołu podkolanowego;
  • rwa kulszowa – bóle kręgosłupa lędźwiowego promieniują wzdłuż nerwu kulszowego, czyli tylnej części uda i podudzia, niekiedy przez całą nogę, aż po duży palec u stopy;
  • postrzał – nagły, silny ból kręgosłupa obejmujący odcinek lędźwiowy.

Podobne dolegliwości bólowe promieniujące na kończyny mogą dotyczyć również kręgosłupa szyjnego i piersiowego, jednak są stosunkowo rzadkie.

Często pojawiający się lub przewlekły ból pleców powinien zostać skonsultowany z lekarzem. Może być związany nie tylko z przeciążeniem mięśni i stawów, ale również z poważną chorobą. Wymagane jest więc wdrożenie odpowiedniej diagnostyki. Ból kręgosłupa może być wywołany wymienionymi powyżej czynnikami ryzyka (przeciążenia, niewłaściwa pozycja, nadwaga, ciąża, połóg, wady wrodzone, brak ruchu) lub schorzeniami w obrębie kręgosłupa i w strukturach do niego przylegających.

Choroby i stany których objawem jest ból kręgosłupa:

  • zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
  • choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa;
  • naciągnięcie mięśni;
  • zwyrodnienie kanału kręgowego;
  • degeneracja krążków międzykręgowych i wynikająca z niej dyskopatia;
  • przesunięcie kręgów – kręgozmyk;
  • stany zapalne w okolicach kręgosłupa;
  • urazy kręgosłupa;
  • reumatoidalne zapalenie stawów.

Inne przyczyny bólu pleców mogą nie wiązać się z chorobami kręgosłupa. Ból pleców wywołują choroby nerek (np. kolka nerkowa), miesiączka, również podczas porodu skurcze mogą być odczuwane jako silny ból krzyża. W przebiegu infekcji wirusowych lub bakteryjnych można odczuwać bóle mięśni pleców, które mijają z chwilą wyleczenia choroby.

Ból kręgosłupa jest diagnozowany zależnie od objawów, długości i częstości ich występowania, a następnie leczony według ustalonej przyczyny bólu. Leczeniem bólu kręgosłupa zajmuje się ortopeda lub neurolog. Ścieżka leczenia jest uzależniona od indywidualnej sytuacji danego pacjenta.

Diagnostyka:

  1. Wywiad lekarski – lekarz zbiera informacje na temat historii chorób, objawów bólowych, wcześniejszych urazów i innych czynników, które mogą wpłynąć na przyczyny bólów kręgosłupa.
  2. Badanie fizykalne – lekarz przeprowadza badanie fizykalne, w tym ocenę ruchomości kręgosłupa, ocenę siły mięśni, czucia i odruchów, aby określić źródło bólu.
  3. Badania obrazowe -lekarz może skierować pacjenta na badania obrazowe, takie jak rentgen, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny, aby ocenić struktury kręgosłupa i określić przyczyny bólu.

Leczenie:

  1. Leczenie farmakologiczne – lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwbólowych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), steroidów lub leków obniżających napięcie mięśniowe, aby złagodzić ból i zredukować stan zapalny. Stosowane są również leki, w których substancją czynną jest witamina B12 (np. Neurovit).
  2. Terapia manualna – fizjoterapeuta może przeprowadzać terapię manualną, taką jak masaż i manipulacje kręgosłupa, aby poprawić ruchomość kręgosłupa i złagodzić ból.
  3. Ćwiczenia – regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych, wzmacniających mięśnie i poprawiających postawę, może pomóc w zmniejszeniu bólu kręgosłupa i zapobieganiu jego nawrotom.
  4. Inne metody leczenia – lekarz może zalecić także stosowanie innych metod leczenia, takich jak elektrostymulacja, krioterapia, terapia cieplna czy akupunktura.

W przypadku ciężkich objawów lub braku poprawy po zastosowaniu powyższych sposobów leczenia, wielu lekarzy proponuje operację, mającą na celu usunięcie przyczyny bólu pleców.

Przeczytaj także o:

Zaktualizowano: 23.12.2023
  • ból-kręgosłupa
  • ból-pleców
  • bóle-kręgosłupa
  • dolegliwości-bólowe