Co to jest zespół chronicznego zmęczenia i jakie są jego objawy?

Zespół chronicznego zmęczenia najczęściej dotyka osoby pomiędzy 40 a 60 rokiem życia i najczęściej są to kobiety. Objawy zespołu chronicznego zmęczenia negatywnie wpływają na życie chorego w bardzo wielu aspektach. Następuje spadek efektywności zawodowej, mogą psuć się relacje z najbliższymi osobami. Problemem jest również diagnostyka, ponieważ na ogół badania przepisane przez lekarza rodzinnego wychodzą w normie, a wielu medyków wciąż traktuje problem jako fanaberię.

Zespół przewlekłego zmęczenia – skąd się bierze?

Zespół chronicznego zmęczenia (CFS – Chronic Fatigue Syndrome), jest chorobą, której podstawowym objawem jest ciągłe zmęczenie, któremu towarzyszy szereg różnych objawów. Medycyna obecnie nie jest w stanie jednoznacznie określić, skąd bierze się zespół przewlekłego zmęczenia. Domniemane przyczyny chronicznego zmęczenia to m.in.:

• przewlekły stres;
• niewłaściwa dieta i brak ruchu;
• przebodźcowanie;
• zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego;
• ogólnoustrojowy, lekki stan zapalny.

Ciekawostką jest fakt, że zespół chronicznego zmęczenia często zaczyna się od infekcji wirusowej.

U osób z podejrzeniem zespołu chronicznego zmęczenia w przebiegu diagnostyki czasem ujawniają się różne choroby. Najczęściej jest to cukrzyca, niedoczynność tarczycy, zaburzenia odżywiania, depresja (przewlekłe zmęczenie może być „maską” depresji), choroby autoimmunologiczne. Leczenie tych chorób przynosi efekty w postaci poprawy samopoczucia, ale bardzo często przyczyna przewlekłego zmęczenia nie jest rozpoznawana. U osób z zespołem przewlekłego zmęczenia narasta frustracja, a ich złe samopoczucie ma bardzo zły wpływ na zdrowie psychiczne, indukując zaburzenia psychiczne, depresję itp.

Objawy związane z zespołem chronicznego zmęczenia

Do objawów zespołu przewlekłego zmęczenia należą:

• przewlekłe uczucie zmęczenia, na które nie działa odpoczynek ani sen – wiele osób cierpiących na tę chorobę mówi, że czuje zmęczenie już po wstaniu z łóżka;
• nawracające bóle głowy i ataki migreny;
• zaburzenia pamięci;
• zaburzenia snu;
• szybkie męczenie się, nawet po wcześniej tolerowanym wysiłku fizycznym;
• zawroty głowy;
• bóle brzucha w różnych miejscach bez uchwytnej przyczyny;
• dolegliwości bólowe ze strony kości i stawów, bóle mięśni całego ciała;
• stany pogorączkowe, dreszcze, bóle gardła – stan podobny jak infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych;
• niezamierzona utrata masy ciała;
• pogorszenie wzroku;
• powiększone węzły chłonne szyi – u chorych obserwuje się czasem powiększenie węzłów chłonnych, ale badania krwi nie dają jasnej odpowiedzi;
• poczucie dezorientacji.

Diagnoza zespołu przewlekłego zmęczenia

Na samym początku chory zgłasza się do lekarza rodzinnego, który zleca szereg badań i zbiera wywiad. Może też skierować pacjenta do specjalistów takich jak endokrynolog, neurolog, diabetolog, reumatolog i psychiatra – zależnie od występujących objawów.

Zespół chronicznego zmęczenia ma określone kryteria diagnostyczne. Należą do nich:

• występowanie przez pół roku stałego lub nawracającego uczucia zmęczenia, które nie pojawiało się wcześniej;
• wykluczenie przyczyny somatycznej i psychicznej za pomocą badań i konsultacji;
• uczucie zmęczenia nie ustępuje po wypoczynku w łóżku;
• zmęczenie wpływa na życie zawodowe i sytuację osobistą chorego.

Czy można leczyć chroniczne zmęczenie?

W leczeniu zespołu chronicznego zmęczenia medycyna skupia się przede wszystkim na tym, jak ulepszyć jakość życia pacjentów i maksymalnie złagodzić objawy. Zależnie od występujących objawów, lekarz może zdecydować się na leki przeciwdepresyjne, kortykosteroidy, leki przeciwbólowe czy nasenne do łagodzenia zaburzeń snu. Ze strony pacjenta konieczna jest dokładna obserwacja, co prowadzi do nasilenia objawów, a co do ich remisji. Chorym z chronicznym zmęczeniem w dłuższej perspektywie pomocna jest terapia poznawczo-behawioralna, zmiana diety na zdrową oraz wprowadzenie umiarkowanej aktywności fizycznej dopasowanej do możliwości pacjenta.

Przeczytaj także o:

Jakie są najczęstsze przyczyny dystonii?

Czym różni się pomiar HbA1c od codziennej kontroli poziomu cukru we krwi

Jak diagnozować zespół chronicznego zmęczenia?