Częste bóle głowy – czym mogą być spowodowane?
Częste bóle głowy są zmorą wielu ludzi. Ten powszechny objaw może być wywołany bardzo różnorodnymi przyczynami - zmęczeniem, przepracowaniem, grypą, przeziębieniem, a nawet guzem mózgu. Na częste bóle głowy skarży się aż 90% Polaków, z czego 5% podaje, że ból głowy odczuwa codziennie. Wielu ludzi bagatelizuje bóle głowy, radząc sobie z nimi ogólnodostępnymi lekami. Tymczasem regularne bóle głowy powinny być skonsultowane z lekarzem - ich przyczyną może być poważna choroba.
Rodzaje bólu głowy.
Codzienny ból głowy spowodowany może być wieloma różnymi czynnikami. Zaczynając od obciążającego organizm trybu życia, poprzez różnego rodzaju infekcje, aż po guzy mózgu i inne choroby neurologiczne (np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych).Ból głowy może być spowodowany też zwyrodnieniami kręgosłupa szyjnego. Pierwotne bóle głowy to takie, których przyczyny nie da się ustalić. Wtórne bóle głowy są wywołane inną, zdiagnozowaną już wcześniej chorobą. Choroby, którym towarzyszy ból głowy to m.in. zapalenie zatok, grypa, przeziębienie, nadciśnienie tętnicze, zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego i inne choroby kręgosłupa, zaburzenia psychiczne, guz mózgu, zapalenie opon mózgowych. Przewlekły, codzienny ból głowy może być również odczuwany przy chorobach oczu.
Napięciowy ból głowy.
Napięciowe bóle głowy spowodowane są najczęściej nieodpowiednim trybem życia. Ból może pojawić się pod wpływem stresu, zmęczenia, złej diety. Napięciowe bóle głowy dokuczają pacjentom po ciężkim dniu w pracy, na uczelni, na skutek niewyspania lub braku możliwości odpoczynku psychicznego i fizycznego. U osób z tym rodzajem bólów głowy często obserwuje się nadmierne napięcie mięśni barków i karku. Częste bóle głowy typu napięciowego najczęściej diagnozuje się u młodych kobiet, między 25 a 35 rokiem życia. Mają różny obraz kliniczny i różne natężenie – mogą być lekkie i jedynie delikatnie przeszkadzać w codziennych aktywnościach, ale również bywają na tyle silne, że całkowicie wyłączają chorego z jego obowiązków.
Napięciowe bóle głowy mają tendencję do nawracania – czasem pojawia się nawet codzienny ból głowy, trwający po kilka godzin. Objawy bólu głowy typu napięciowego zwykle zaczynają się od dolegliwości bólowych odczuwanych na czole i w skroniach, później ból stopniowo przechodzi do tyłu głowy. Napięciowy ból głowy może też mieć charakter punktowy – raz boli punkt na skroni, raz na czubku głowy, raz z tyłu.
Migrenowy ból głowy.
Objawy migrenowego bólu głowy są dość specyficzne i łatwo je rozpoznać. Migrena ma pochodzenie naczyniowe, oznacza to, że ból głowy jest wywołany rozszerzeniem lub skurczem naczyń krwionośnych w mózgu. Ból migrenowy może pojawiać się tylko po jednej stronie głowy lub obejmować ją całą. Towarzyszy mu zwykle bladość skóry. Przed atakiem migreny na miejsce zjawisko „aury”. Osoba chora widzi refleksy, błyski i mroczki przed oczami. Ciekawym zjawiskiem są widma fortyfikacji – widoczne są geometryczne, zygzakowate kształty przypominające średniowieczne fortyfikacje. Ból głowy w przypadku migreny jest dość silny i pulsujący. Nadużywanie leków przeciwbólowych może sprawić, że pojawi się migrena przewlekła – bóle głowy pojawią się nawet codziennie.
Klasterowy ból głowy.
Przy klasterowym bólu głowy odczuwane przez pacjentów dolegliwości są opisywane jako ostre i przeszywające. Cechą charakterystyczną klasterowego bólu głowy jest regularność – serie ataków pojawiają się w podobnych odstępach czasowych, co kilka tygodni lub nawet miesięcy. Klasterowe bóle głowy mają charakter jednostronny – zaczyna się w okolicy oka, może promieniować na tył głowy lub szczękę. Klasterowe bóle głowy zwykle pojawiają się z uczuciem zatkanego nosa i kataru, łzawieniem oka po bolącej stronie i widocznie opadającej powiece. Chory może intensywnie się pocić, pomimo braku gorączki, odczuwa też niepokój. Ataki bólowe trwają od 15 minut do nawet kilku godzin, mogą rozpoczynać się podczas snu, co powoduje wybudzenie. Przerwy pomiędzy nimi mogą trwać od kilku godzin do dwóch dni. Częstotliwość ataków z czasem spada, aby po kilku tygodniach lub miesiącach powrócić. Klasterowy ból głowy ma bardzo duży wpływ na życie codzienne, ponieważ skutecznie wyłącza chorego z codziennego życia. Dodatkowych trudności nastręcza obraz kliniczny podobny do migreny, przez co przez wiele lat brakuje odpowiedniej diagnozy i leczenia.
Inne, możliwe przyczyny bólu głowy to zatrucie chemikaliami, nadużywanie leków, kac, urazy w obrębie głowy, zaburzenia hormonalne. Nadciśnienie tętnicze może wywoływać silny ból głowy – towarzyszy mu zaczerwienienie twarzy, uderzenia gorąca, nudności, zawroty głowy, szumy uszne i zaburzenia widzenia.
Diagnostyka bólu głowy i jego leczenie.
Diagnoza i leczenie bólu głowy powinny zacząć się od wizyty u lekarza rodzinnego, który zbierze wywiad i skieruje pacjenta na odpowiednie badania. Ciągłe bóle głowy mogą być symptomem konkretnej choroby, która może zostać przy okazji zdiagnozowana. Zależne od pozostałych objawów, lekarz pokieruje pacjenta do neurologa lub laryngologa. Przy diagnostyce bólu głowy wykonuje się głównie badania obrazowe – rezonans magnetyczny głowy lub tomografię komputerową z kontrastem, aby wykluczyć guzy i sprawdzić stan naczyń krwionośnych. Lekarze często zlecają również różnego rodzaju badania laboratoryjne. Dolegliwości bólowe ustępują w miarę leczenia choroby podstawowej (np. choroby kręgosłupa). Jeżeli lekarz zdiagnozuje napięciowy ból głowy, kluczem do poprawy jest zmiana stylu życia – odpoczynek, prawidłowa dieta, duże ilości płynów, regularna aktywność fizyczna. W razie silniejszych napadów bólowych można stosować powszechnie dostępne niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Migrena leczona jest doraźnie przy atakach lekami przeciwbólowymi, takimi jak NLPZ (ibuprofen, paracetamol, kwas acetylosalicylowy). Stosowane są również silniejsze leki, takie jak tryptany. Jeżeli migrenie towarzyszą wymioty, stosuje się również leczenie przeciwwymiotne (np. metoklopramid). Profilaktyczne leczenie migreny ma na celu zmniejszyć jej napady, na efekt jednak trzeba czekać nawet kilka miesięcy. Stosuje się różne grupy leków – leki kardiologiczne, przeciwpadaczkowe i przeciwdepresyjne.
Na klasterowy ból głowy niestety nie ma skutecznego leku. Leki z grupy NLPZ zwykle nie mają wystarczającego działania, dlatego stosowane są tryptany w formie zastrzyków lub sprayu do nosa. Skuteczna jest również terapia czystym tlenem, przechowywanym w butlach w domu – chory używa tlenu podczas ataku, co znacząco zmniejsza natężenie bólu głowy.
Przeczytaj także o: