Czy dieta wpływa na poziom kortyzolu?
Kortyzol to hormon wydzielany przez korę nadnerczy w sytuacjach stresowych. Niestety przewlekły stres i nadmiar kortyzolu prowadzi do przyrostu masy ciała. Czy dieta może pomóc w obniżeniu poziomu kortyzolu, hormonu stresu, który negatywnie wpływa na organizm? Dowiedz się, jak odpowiednio dobrana dieta może pomóc w regulacji kortyzolu, prowadząc do poprawy zdrowia i samopoczucia. Jaki wpływ na sylwetkę ma kortyzol?
Kortyzol – jak na organizm działa zbyt wysoki poziom hormonu stresu?
Kortyzol, znany również jako hormon stresu, jest naturalnym hormonem steroidowym wydzielanym przez nadnercza. W odpowiedzi na stresujące sytuacje (zdenerwowanie, choroba, ból, urazy czy nadmierny wysiłek fizyczny) poziom kortyzolu gwałtownie wzrasta. Ma to na celu przygotowanie organizmu do reakcji walki lub ucieczki poprzez zwiększenie poziomu glukozy we krwi, ciśnienia i częstości akcji serca. Jednocześnie „wycisza” niepotrzebne w danej chwili funkcje organizmu – np. osłabia układ odpornościowy. Poziom kortyzolu we krwi jest najwyższy rano i stopniowo obniża się do wieczora. Jeżeli jednak jesteśmy narażeni na częsty lub przewlekły stres, dochodzi do zwiększonej produkcji kortyzolu, co niesie dla organizmu szereg negatywnych skutków.
Nadmierne wydzielanie kortyzolu (hiperkotyzolemia) objawia się poprzez:
- Przyrost masy ciała – szczególnie w okolicy brzucha, twarzy i szyi.
- Pogorszenie kondycji skóry – cienka skóra, łatwe powstawanie siniaków, wolne gojenie ran, rozstępy.
- Osłabienie mięśni – stały wzrost kortyzolu prowadzi do osłabienia mięśni, szczególnie kończyn górnych i dolnych.
- Osteoporoza – zwiększona kruchość kości i podatność na złamania.
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe – wrzody żołądka, zgaga, biegunka.
- Częste infekcje – funkcjonowanie układu odpornościowego jest osłabione.
- Nadciśnienie tętnicze – zwiększone ryzyko chorób serca i udaru mózgu.
- Zaburzenia miesiączkowania – u kobiet nieregularne cykle lub ich brak, problemy z zajściem w ciążę.
- Spadek libido – chroniczny stres to brak ochoty na seks zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.
Poziom kortyzolu a przyrost tkanki tłuszczowej
Długotrwały, podwyższony poziom kortyzolu prowadzi do przyrostu tkanki tłuszczowej, szczególnie w okolicy brzucha. W normalnych warunkach kortyzol pomaga regulować metabolizm glukozy. W przypadku podwyższonego poziomu kortyzolu dochodzi do zaburzeń metabolizmu. Dzieje się tak, ponieważ kortyzol wpływa na metabolizm glukozy, zwiększając poziom cukru we krwi i utrudniając jego wykorzystanie przez komórki. Dodatkowo, wysoki poziom kortyzolu może zwiększać apetyt, szczególnie na niezdrowe produkty spożywcze bogate w cukry i tłuszcze. Mechanizm ten trochę przypomina „błędne koło”, ponieważ również niewłaściwa dieta wywołuje podwyższony poziom kortyzolu. Szczególnie wpływa na to nadmiar soli, przejadanie się, zbyt duża ilość kwasów omega-6 w diecie oraz jednoczesne niedobory składników odżywczych – szczególnie magnez, witamina C i witamina A. Długotrwały stres może być więc przyczyną tycia. Bardzo często osoby żyjące w stresie, z wysokim poziomem kortyzolu, mają problem ze zrzucaniem zbędnych kilogramów – niejednokrotnie, aby schudnąć, dany pacjent musi obniżyć poziom kortyzolu. Obniżenie poziomu kortyzolu jest niezbędne nie tylko do utraty nadmiernych kilogramów ale również prawidłowego funkcjonowania organizmu. Szczególnie ważna jest aktywność fizyczna, która musi być umiarkowana – zbyt ciężkie ćwiczenia fizyczne mogą prowadzić do wzrostu stężenia kortyzolu. Jednocześnie umiarkowana aktywność fizyczna wywołuje chwilowy wzrost produkcji energii, ale w dłuższej perspektywie przyczynia się do regulacji poziomu kortyzolu i wspomaga redukcję tkanki tłuszczowej.
Przeczytaj także o: