Jak kortyzol wpływa na metabolizm i wagę?
Stany emocjonalne mają bardzo duże znaczenie dla fizjologii ludzkiego organizmu. Każde zdenerwowanie wywołuje szereg złożonych reakcji biochemicznych, które przekładają się na stan różnych układów i narządów. Szczególnie szkodliwy jest przewlekły stres, który wywołuje trwale podniesiony poziom kortyzolu. Długotrwały stres wpływa na sylwetkę właśnie poprzez kortyzol - to również przez nadmiar tego hormonu pojawiają się zbędne kilogramy. Jak to się dzieje?
Podwyższony poziom kortyzolu a metabolizm glukozy
Gdy pomimo starań nie możesz schudnąć, warto zrobić badanie poziomu kortyzolu. Kortyzol, znany również jako hormon stresu, odgrywa istotną rolę w regulacji wielu funkcji organizmu, w tym metabolizmu i gromadzenia tkanki tłuszczowej. W stresującej sytuacji następuje wydzielanie kortyzolu, który chwilowo zwiększa poziom glukozy we krwi, przygotowując organizm do ucieczki lub walki. Co się dzieje gdy podwyższony poziom kortyzolu występuje stale?
- Kortyzol stymuluje proces glukoneogenezy, w którym organizm produkuje glukozę z aminokwasów i innych związków niebędących węglowodanami.
- Wysoki poziom hormonu stresu prowadzi to do nadmiaru glukozy we krwi, co może powodować insulinooporność i cukrzycę typu 2.
- Kortyzol upośledza działanie insuliny, hormonu odpowiedzialnego za transport glukozy z krwi do komórek – w rezultacie komórki nie mogą efektywnie wykorzystywać glukozy jako źródła energii, co może prowadzić do zmęczenia i osłabienia.
- Kortyzol stymuluje wydzielanie glukagonu, hormonu, który przeciwdziała działaniu insuliny – glukagon powoduje uwalnianie glukozy z wątroby do krwiobiegu, co może nasilać hiperglikemię.
- Długotrwały stres i wysoki poziom kortyzolu mogą prowadzić do zmian w gospodarce węglowodanowej organizmu, takich jak zwiększenie apetytu na pokarmy bogate w węglowodany i gromadzenie tłuszczu w jamie brzusznej.
Zwiększony poziom kortyzolu ma duży wpływ na metabolizm glukozy, a co za tym idzie zwiększa ryzyko otyłości, insulinooporności czy cukrzycy typu II.
Hormon stresu wpływa na wybory żywieniowe
Efektem wysokiego poziomu kortyzolu są zmiany apetytu. Pod wpływem stresu wzrasta poziom kortyzolu, co może prowadzić do zwiększonego zapotrzebowania organizmu na energię. Mózg często interpretuje to zapotrzebowanie jako chęć spożywania pokarmów bogatych w węglowodany, takich jak słodycze, pieczywo i makarony. Dzieje się tak, ponieważ węglowodany są szybko trawione i dostarczają organizmowi łatwo dostępnej glukozy, która stanowi źródło energii. Pod wpływem stresu więc chętniej sięgamy po niezdrowe przekąski, a to prowadzi do szybkiego przyrostu wagi. Obniżenie poziomu kortyzolu reguluje apetyt i sprawia, że ochota na słodkości nie występuje tak często.
Nie możesz schudnąć? To mogą być problemy z hormonem stresu
Często osoby żyjące w przewlekłym stresie nie mogą schudnąć pomimo starań – klucz do sukcesu to obniżyć poziom kortyzolu. Warto zacząć od udania się do lekarza rodzinnego i oznaczenia poziomu kortyzolu we krwi.
Podwyższony kortyzol można obniżać na różne sposoby, które jednocześnie sprzyjają odchudzaniu:
- umiarkowana aktywność fizyczna – regularne spacery, pływanie, joga lub nordic walking to mało forsowne sporty, które znacznie poprawiają kondycję i wspierają spadek masy ciała;
- techniki relaksacyjne, redukujące stres i produkcję kortyzolu – ćwiczenia oddechowe, masaże, joga, psychoterapia;
- dieta bogata w składniki odżywcze zgodna z bilansem kalorycznym danego pacjenta.
Przeczytaj także o: