Czym jest melatonina i jakie pełni funkcje w organizmie?
Melatonina, nazywana hormonem snu lub hormonem ciemności jest naturalnym związkiem produkowanym w organizmie człowieka. Odgrywa ona kluczową rolę w regulacji rytmu snu i rytmu dobowego, wpływając na jakość snu, poziom energii i ogólne samopoczucie. Jak odbywa się wydzielanie melatoniny i jakie są skutki jej niedoboru?
Melatonina jest hormonem snu – znaczenie kliniczne melatoniny
Melatonina jest naturalnym hormonem, odgrywającym kluczową rolę w regulacji rytmu snu i rytmu dobowego w organizmie człowieka. Wydzielana jest głównie przez szyszynkę, gruczoł znajdujący się w mózgu. Pewne ilości melatoniny produkowane są również w soczewce oka, krwi i błonie śluzowej przewodu pokarmowego. Produkcja melatoniny rozpoczyna się po zapadnięciu zmroku, osiągając najwyższą wartość w środku nocy, a następnie stopniowo spada w ciągu dnia.
Rola hormonu szyszynki w organizmie jest następująca:
- Regulacja rytmu snu i czuwania – podstawową funkcją melatoniny jest regulowanie rytmu dobowego, informując organizm, kiedy nadszedł czas na sen i kiedy należy się obudzić. Poziom melatoniny w surowicy krwi wzrasta wieczorem, wywołując uczucie senności, obniżenie temperatury ciała i zmniejszenie napięcia mięśniowego, a spada rano, pobudzając organizm do działania.
- Poprawa jakości snu – melatonina wpływa na jakość snu, zwiększając jego długość i ciągłość, a także zmniejszając liczbę wybudzeń nocnych.
- Wzmocnienie układu odpornościowego – melatonina wykazuje działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, co może mieć wpływ na wzmocnienie układu odpornościowego.
- Regulacja innych procesów fizjologicznych – melatonina może odgrywać rolę w regulacji innych procesów fizjologicznych, takich jak ciśnienie krwi, poziom cukru we krwi i temperatura ciała.
Niedobór melatoniny
Szyszynka reguluje produkcję melatoniny w reakcji na odbierane przez nas sygnały z otoczenia. Stężenie melatoniny rośnie gdy zapada zmrok i zmniejsza się pod wpływem światła. Niedobór melatoniny może powstać na skutek np. nadużywania światła niebieskiego pochodzącego ze smartfonów. Z tego powodu u osób nadużywających telefonu mogą wystąpić zaburzenia rytmu snu i czuwania. Niedobory melatoniny są związane również z zaburzeniami hormonalnymi, niewłaściwą dietą, pojawiają się u osób nadużywających alkoholu.
Niedobór melatoniny może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, w tym:
- Zaburzenia rytmu snu – najczęstszym objawem niedoboru melatoniny jest zaburzony rytm snu – bezsenność, nadmierna senność w ciągu dnia i zespół niespokojnych nóg.
- Zmęczenie i obniżenie nastroju – zbyt małe stężenie melatoniny może również prowadzić do zmęczenia, osłabienia koncentracji, a nawet depresji.
- Osłabienie układu odpornościowego – brak melatoniny może osłabiać układ odpornościowy, co zwiększa podatność na infekcje.
Dawkowanie melatoniny – suplementy
Suplementy diety i leki z hormonem nocy są niezwykle popularne i na ogół dostępne bez recepty. Przyjmowanie melatoniny w tabletkach przed snem poprawia jakość snu, jednak nie każdy powinien po nią sięgać. Przed rozpoczęciem stosowania melatoniny dobrze jest skonsultować się z lekarzem. Leki i suplementy mogą wchodzić w interakcję z innymi lekami, dodatkowo stosowanie melatoniny odradza się kobietom w ciąży, osobom pijącym alkohol i z chorą wątrobą. Lek melatonina może być stosowany w leczeniu zaburzeń snu w połączeniu z zachowaniem zasad higieny snu.
Przeczytaj także o: