Czym właściwie jest chrypka? Przyczyny chrypki i jej leczenie

Chrypka to bardzo powszechny problem, który dotyka każdego, niezależnie od wieku. W tym artykule przyjrzymy się bliżej zjawisku chrypki, wyjaśniając, czym właściwie ona jest, jakie są jej główne przyczyny oraz w jaki sposób można ją leczyć. Dowiedz się więcej o tym nieprzyjemnym objawie by wiedzieć, jak sobie lepiej z nimi radzić.

Czym jest i jak objawia się chrypka – ból gardła i zmiana barwy głosu

Chrypka to stan, w którym dochodzi do zaburzeń w funkcjonowaniu strun głosowych, co prowadzi do zmiany barwy głosu. Struny głosowe są elastycznymi fałdami błony śluzowej znajdującymi się w krtani, które drgając, umożliwiają wytwarzanie dźwięków. Aby głos był czysty i wyraźny, struny te muszą być właściwie nawilżone i swobodnie się poruszać.

Mechanizm powstawania chrypki związany jest z różnymi czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi, które wpływają na struny głosowe. Może to obejmować stany zapalne, infekcje, podrażnienia, przeciążenia czy zmiany strukturalne strun głosowych, które podrażniając fałdy strunowe powoduje zaburzenia głosu. Przybiera on szorstki i nieco rozmyty, lekko świszczący charakter.

Objawy chrypki mogą się różnić w zależności od przyczyny, ale zazwyczaj obejmują:

1. Zmiana barwy głosu – głos może stać się zachrypnięty, świszczący, cichszy i słabszy niż zwykle.
2. Ból gardła – występuje uczucie drapania, pieczenia lub szczypania w gardle, które może się nasilać podczas mówienia czy połykania.
3. Trudności w mówieniu – chrypka może prowadzić do problemów z artykulacją i wydawaniem dźwięków.
4. Kaszel – w przypadku infekcji czy podrażnień może wystąpić kaszel suchy lub mokry.
5. Uczucie suchości i dyskomfortu – w gardle może występować uczucie suchości, uczucie ciała obcego, dyskomfort.

Warto pamiętać, że chrypka może mieć różne przyczyny, a jej objawy mogą się różnić w zależności od podłoża chorobowego. Jeśli chrypka utrzymuje się dłużej niż kilka dni, zaleca się skonsultowanie z lekarzem w celu ustalenia przyczyny i odpowiedniego leczenia. Tym bardziej powinno się zgłosić do lekarza, kiedy pojawia się przewlekła chrypka bez żadnych objawów przeziębienia – może to świadczyć o poważniejszych problemach.

Zapalenie krtani i inne stany podrażniające struny głosowe

Istnieje wiele czynników, które mogą prowadzić do podrażnienia strun głosowych i wywołać chrypkę. Oto niektóre z nich:

• Infekcje wirusowe i bakteryjne – zapalenie krtani jest często spowodowane infekcjami wirusowymi (np. grypa, przeziębienie) lub bakteryjnymi. Infekcje te powodują stan zapalny strun głosowych i błony śluzowej krtani, prowadząc do chrypki. Objaw ten występuje zarówno wtedy, kiedy ktoś choruje na ostre zapalenie krtani i na przewlekłe zapalenie krtani.
• Przeciążenie głosu – nadmiernie wysiłkowe używanie głosu, takie jak krzyk, śpiew czy długotrwałe mówienie, może prowadzić do przeciążenia strun głosowych.
• Refluks żołądkowo-przełykowy – to sytuacja kiedy dostaje się do krtani kwaśna treść żołądkowa, przez co może podrażniać struny głosowe i powodować chrypkę.
• Alergie – reakcje alergiczne, takie jak katar sienny, prowadzą do obrzęku i podrażnienia strun głosowych.
• Podrażnienie krtani dymem tytoniowym i innymi substancjami drażniącymi – dym tytoniowy, zanieczyszczenie powietrza oraz wdychanie innych substancji drażniących, takich jak pyły i chemikalia, może powodować podrażnienie strun głosowych. Palenie papierosów działa mocno drażniąco na struny głosowe.
• Niedobór nawilżenia – w wyniku odwodnienia lub zbyt suchego powietrza, struny głosowe mogą stracić swoją elastyczność, prowadząc do chrypki.
• Guzki na strunach głosowych – guzki to niewielkie, łagodne zmiany, które mogą rozwijać się na strunach głosowych w wyniku przeciążenia czy przewlekłego podrażnienia. Powodują one zmianę barwy głosu i utrudniają drgania strun głosowych.
• Zaburzenia neurologiczne – choroby takie jak choroba Parkinsona, udar czy porażenie nerwu krtaniowego wpływają na funkcjonowanie strun głosowych i prowadzą do chrypki.
• Zmiany hormonalne – niekiedy chrypka może być spowodowana zaburzeniami hormonalnymi, jak np. niedoczynność tarczycy.
• Leki – niektóre leki, takie jak dekongestanty czy leki na nadciśnienie, mogą powodować suchość w gardle i podrażnienie strun głosowych.
• Przyczyną chrypki może być zapalenie strun głosowych – występuje obrzęk strun głosowych, trudności z przełykaniem i mówieniem.
• Nowotwory krtani – chrypka może być wczesnym objawem raka krtani.
• Uszkodzenia nerwu krtaniowego, np. w czasie operacji tarczycy, poszerzenia lewego przedsionka serca, tętniak aorty, poszerzenie tętnicy płucnej.

W przypadku długotrwałej chrypki, warto skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia przyczyny i odpowiedniego

Leczenie chrypki

Jeśli chrypka utrzymuje się dłużej niż kilka dni lub towarzyszą jej inne niepokojące objawy, warto udać się do lekarza, który pomoże w ustaleniu przyczyny i zaleci odpowiednie leczenie. Oto jak wygląda leczenie i diagnozowanie chrypki:

1. Wybór lekarza: w przypadku chrypki, zaleca się w pierwszej kolejności skonsultowanie się z lekarzem rodzinnym (internistą lub pediatrą). Jeśli lekarz stwierdzi konieczność konsultacji ze specjalistą, może skierować pacjenta do laryngologa (specjalisty od chorób uszu, nosa i gardła).
2. Diagnozowanie chrypki: podczas wizyty lekarz przeprowadzi wywiad oraz dokładne badanie laryngologiczne gardła i krtani. W niektórych przypadkach może być konieczne przeprowadzenie dodatkowych badań, takich jak badanie endoskopowe, laryngoskopia, czy badanie krwi, aby wykluczyć lub potwierdzić określone przyczyny chrypki.
3. Leczenie: leczenie chrypki zależy od ustalonej przyczyny. Poniżej przedstawiamy kilka możliwości leczenia:
   • Infekcje wirusowe – w przypadku infekcji wirusowej, leczenie opiera się głównie na łagodzeniu objawów i wsparciu organizmu. Obejmuje to odpoczynek głosu, nawilżanie powietrza, nawadnianie organizmu oraz stosowanie pastylek do ssania czy płukanek na ból gardła.
   • Infekcje bakteryjne – jeśli przyczyną chrypki jest infekcja bakteryjna, lekarz może przepisać antybiotyki, które pomogą zwalczyć infekcję.
   • Refluks żołądkowo-przełykowy – w przypadku refluksu lekarz może zalecić zmianę diety, stylu życia oraz przepisać leki hamujące wydzielanie kwasu żołądkowego.
   • Alergie – leczenie alergii może obejmować stosowanie antyhistaminików, kortykosteroidów donosowych oraz unikanie alergenów.
   • Przeciążenie głosu – w takim przypadku ważne jest odpoczynek głosu i unikanie sytuacji prowadzących do przeciążenia strun głosowych. W niektórych przypadkach może być konieczna konsultacja z logopedą.
   • Guzki na strunach głosowych – w zależności od wielkości i rodzaju guzków, lekarz może zalecić terapię logopedyczną, leczenie zachowawcze lub w niektórych przypadkach chirurgię.
   Domowe sposoby na chrypkę zadziałają wyłącznie w przypadku lekkich infekcji wirusowych lub przeciążeń, gdzie nie dochodzi do dużego naruszenia stanu strun głosowych. Do domowej profilaktyki należą: odpowiednie nawilżenie powietrza, oszczędzanie głosu, stosowanie nawilżających, ziołowych tabletek na gardło, właściwa higiena jamy ustnej i spożywanie dużej ilości płynów.