Dlaczego warto monitorować zdrowie jelit?
Jelita, często nazywane "drugim mózgiem", odgrywają kluczową rolę w naszym organizmie, wykraczając daleko poza samą funkcję trawienia. To tam zachodzi wchłanianie składników odżywczych, produkcja witamin i hormonów, a także rezyduje ogromna populacja bakterii jelitowych, tworząca mikrobiom jelitowy. Zdrowe jelita to gwarancja dobrego samopoczucia, silnej odporności i ochrony przed wieloma chorobami.
Jelita – jakie pełnią funkcje?
Głównym zadaniem jelit jest trawienie pokarmu i wchłanianie powstałych z niego substancji odżywczych do krwiobiegu. Jelita cienkie odpowiadają za większość wchłaniania, podczas gdy jelito grube odpowiada za wchłanianie wody i elektrolitów oraz formowanie resztek pokarmowych w kał.
Jelita posiadają również właściwości przeciwzapalne i chronią organizm przed patogenami. Flora bakteryjna jelit odgrywa kluczową rolę w regulacji odporności, a jego zaburzenia mogą prowadzić do rozwoju chorób zapalnych jelit. W skład mikrobioty jelitowej wchodzi aż 300-500 gatunków bakterii.
Dlaczego zdrowie jelit jest tak ważne?
Zdrowe jelita to podstawa dobrego samopoczucia i silnej odporności. Prawidłowo funkcjonujący układ pokarmowy zapewnia:
- Wchłanianie substancji odżywczych – jelita umożliwiają organizmowi wchłanianie witamin, minerałów, aminokwasów i innych niezbędnych składników odżywczych z pożywienia.
- Produkcja witamin i hormonów – w jelitach produkowane są witaminy z grupy B, witamina K oraz niektóre hormony, które odgrywają ważną rolę w wielu procesach fizjologicznych.
- Regulacja odporności – mikrobiom jelitowy współpracuje z układem odpornościowym, chroniąc organizm przed patogenami i zapobiegając rozwojowi chorób zapalnych.
- Produkcja kwasu masłowego – kwas masłowy jest źródłem energii dla komórek jelitowych i wykazuje właściwości przeciwzapalne.
- Metabolizm hormonów – jelita odgrywają rolę w metabolizmie hormonów, takich jak estrogen i kortyzol.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – nieswoiste choroby zapalne jelit
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego – Crohna to nieswoiste choroby zapalne jelit. Te przewlekłe choroby jelit mogą powodować szereg objawów ze strony przewodu pokarmowego, takich jak:
- bóle brzucha;
- biegunka;
- krwiste stolce;
- utrata masy ciała;
- zmęczenie i osłabienie.
Przyczyny chorób jelit nie są do końca poznane, ale uważa się, że czynniki genetyczne i zaburzenia mikrobiomu jelitowego odgrywają kluczową rolę w ich rozwoju. Leczenie tych chorób opiera się na lekach przeciwzapalnych i zmianach w diecie.
Do częstych chorób jelit należy również zespół jelita drażliwego. Sporo zachorowań odnotowuje się również na raka jelita grubego.
Jak dbać o zdrowie jelit?
Możesz wiele zrobić, aby dbać o zdrowie jelit:
- Stosuj zdrową dietę –jedz dużo błonnika pokarmowego zawartego w owocach, warzywach i pełnoziarnistych produktach spożywczych – wspomaga on perystaltykę jelit. Ogranicz spożycie przetworzonej żywności, czerwonego mięsa i cukru.
- Pij dużo wody – nawodnienie organizmu jest ważne dla prawidłowego funkcjonowania jelit.
- Zadbaj o regularną aktywność fizyczną – ćwiczenia pomagają regulować perystaltykę jelit i zmniejszają ryzyko zaparć.
- Zadbaj o florę bakteryjną jelit – stosuj probiotyki lub prebiotyki, aby zwiększyć liczebność korzystnych bakterii w jelitach.
- Zarządzaj stresem – stres może negatywnie wpływać na zdrowie jelit. Stosuj techniki relaksacyjne, takie jak joga lub medytacja.
- Unikaj palenia tytoniu – palenie tytoniu może zwiększać ryzyko chorób zapalnych jelit.
- Regularnie odwiedzaj lekarza – regularne badania kontrolne u lekarza pomogą wykryć ewentualne problemy z jelitami na wczesnym etapie. Wskazane jest, aby zdrowe dorosłe osoby wykonywały kolonoskopię raz na 10 lat. Przydatnym badaniem jest również krew utajona w kale i usg jamy brzusznej.
Przeczytaj także o: