Grypa – choroba zakaźna górnych dróg oddechowych.
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego regularnie publikuje statystyki zachorowań na grypę. Jesienią zazwyczaj najwięcej zachorowań odnotowuje się w drugiej połowie października, a zimą w pierwszej połowie lutego. Liczby te to 200-400 tyś. zachorowań i podejrzeń zachorowania. Ból gardła, gorączka, zapalenie błony śluzowej nosa to najpopularniejsze objawy grypy. Czym charakteryzuje się ta choroba i jak z nią walczyć?
Czym dokładnie jest grypa
Jest to choroba zakaźna górnych dróg oddechowych wywołana wirusem grypy. Znamy 3 typy tego wirusa – A, B i C, które często mutują od nawet bardzo groźnych postaci. Co jakiś czas na świecie wybuchają epidemie tej choroby, a dotychczas największą była hiszpanka. Wówczas w ciągu zaledwie roku mogło umrzeć od 5 do 100 milionów osób, co w tamtych czasach stanowiło aż 4% populacji świata!
Złapać grypę możesz w sklepie, komunikacji miejskiej i każdym innym miejscu publicznym, ponieważ wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Polega to na tym, że przy kichaniu osoba chora rozprzestrzenia drobne kropelki wydzieliny, które dostają się do dróg oddechowych innych osób. Zarazić się można również przez kontakt z zakażonymi przedmiotami, np. klamką. Najwięcej zachorowań występuje w okresie jesienno-zimowym, według statystyk w październiku i w lutym. Nieleczone zachorowanie na grypę może doprowadzić do bardzo groźnych powikłań, które mogą spowodować nawet śmierć. Nie wolno więc bagatelizować jej objawów – gdy tylko je zauważysz, zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Dobrze jest skorzystać na początek z porady lekarskiej online, aby nie roznosić wirusa.
Zapalenie błony śluzowej nosa, gardła, ból gardła, osłabienie – objawy grypowe.
Początek zachorowania na grypę jest nagły. Jak wygląda przebieg choroby? Od razu pojawiają się ostre objawy infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych – zaczynasz czuć się coraz gorzej praktycznie z godziny na godzinę. Objawy osiągają największe nasilenie w ciągu pierwszych 3-4 dni, następnie powinny powoli ustępować. Jeśli jednak tak się nie dzieje, należy zgłosić się do lekarza. Kiedy objawy zaczyna mieć Twoje dziecko, nie czekaj – od razu skonsultuj się z pediatrą. Układ odpornościowy małych dzieci nie jest dobrze wykształcony, dlatego ważne jest, aby jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie.
Objawy grypy:
- bóle mięśni, kości i stawów – tzw. „łamanie w kościach”, mogą być silne i dokuczliwe;
- ból głowy – jeden z pierwszych oznak zachorowania, może występować z nim światłowstręt, ból oczu, może przechodzić w uczucie senności i osłabienia psychoruchowego;
- gorączka i dreszcze – już na początku choroby temperatura ciała zaczyna rosnąć, towarzyszą temu dreszcze i uczucie zimna. Może dochodzić nawet do 38 c – 40c. Pamiętaj, że tak wysoka gorączka to poważne zagrożenie i należy natychmiast zacząć ją zbijać. Zwykle gorączka ustępuje w 3-5 dniu zachorowania, czemu towarzyszy silne pocenie się.Gdy gorączka po tym czasie nie spada, może to być oznaką zapalenia płuc – należy koniecznie udać się do lekarza. Kiedy zaś gorączka spadnie, ale inne objawy nasilają się, być może jest to oznaka zapalenia płuc wywołanego nadkażeniem bakteryjnym;
- ból gardła i kaszel – ból gardła pojawia się na początku choroby i towarzyszy mu suchy, nasilony kaszel, który stopniowo przechodzi w mokry, „z odkrztuszaniem wydzieliny;
- brak apetytu – naturalny objaw grypy, który jednak jest korzystny dla organizmu, ponieważ „odciąża” go energetycznie z procesów trawienia a przekłada energię na układ odpornościowy;
- obrzęk błony śluzowej nosa, katar – nie zawsze występuje.
Jak odróżnić od siebie objawy przeziębienia i grypy?
Obie choroby objawami dość podobne do siebie, jednak ta druga może mieć ciężkie powikłania, a przeziębienie raczej takich nie wywołuje. Objawy przeziębienia pojawiają się i eskalują stopniowo, tymczasem początek grypy jest nagły. Wirusy powodujące przeziębienie to rinowirusy, koronawirusy, wirusy paragrypy, enterowirusy itp – w sumie jest ich aż 200 rodzajów! One również rozprzestrzeniają się drogą kropelkową, zarazić się można, nawet dotykając rzeczy osoby chorej. Powszechnie uważa się, że przyczyny przeziębienia to wychłodzenie organizmu, które znacznie go osłabia i brakuje mu sił do walki z wirusami. Nie ma jednak żadnych badań, które potwierdzają tę hipotezę. W odróżnieniu od grypy choroba trwa ok.7-10 dni, a niektóre objawy przeziębienia mogą utrzymywać się nawet kilka tygodni.
Objawy przeziębienia:
- obrzęk błony śluzowej nosa, „wodny” katar, wydzielina z nosa z czasem się zagęszcza, kichanie;
- może pojawić się ból zatok przynosowych;
- ból gardła i łagodny kaszel;
- gorączka raczej nie występuje u osób dorosłych, może jednak pojawić się u dzieci;
- uczucie rozbicia, lekkiego osłabienia, ogólnie złe samopoczucie;
- niekiedy przeziębieniu mogą towarzyszyć bóle mięśni, przez co bywa mylone z grypą.
Leczenie grypy
Leczenie grypy polega na przyjmowaniu leków przeciwwirusowych oraz osłabiających objawy choroby. Przy rozpoznaniu grypy lekarze przepisują zwykle inhibitory neuraminidazy, takie jak oseltamiwir lub zanamiwir – leki te blokują namnażanie się wirusa. Optymalny czas na rozpoczęcie leczenia to 48-72 godziny od pierwszych objawów. Oprócz tego można stosować preparaty wzmacniające odporność, z witaminą C i D, a także leki objawowe – przy wysokiej gorączce ibuprofen lub paracetamol, tabletki do ssania na ból gardła i krople do nosa, by złagodzić uporczywy katar. Z tymi ostatnimi należy jednak uważać, ponieważ skutkiem nadużywania jest polekowe zapalenie błony śluzowej nosa, co z kolei skłania nas do ich codziennego użytku i tak koło się zamyka. Za zgodą lekarza, kiedy występuje nasilony kaszel, można stosować syrop przeciwkaszlowy. Pamiętaj, aby nie łączyć ze sobą leków przeciwbólowych (np. paracetmaolu i ibuprofenu), ponieważ może wywołać to zaburzenia czynności nerek i nadciśnienie tętnicze. Leczenie przeziębienia wygląda podobnie – na ogół nie stosuje się jednak leków przeciwwirusowych, tylko środki objawowe, aby złagodzić ból gardła, bóle głowy i nieżyt nosa.
W walce z chorobą pomogą również domowe sposoby. Przede wszystkim dużo odpoczywaj, najlepiej w łóżku pod ciepłą kołdrą. Pozwól, aby Twój układ immunologiczny wykorzystał energię na walkę z wirusem. Konieczne oczywiście będzie przejście na L4. Wypijaj też duże ilości płynów – najlepiej wody oraz ciepłej herbaty z cytryną. Objawy przeziębienia złagodzisz, wprowadzając do swojej diety czosnek, miód i imbir. Zadbaj również o atmosferę w domu – często wietrz pomieszczenia i zadbaj o ich właściwe nawilżenie. Nie przegrzewaj pokoi – optymalną temperaturą w domu jest 20 stopni. Regularnie oczyszczaj drogi oddechowe, możesz sobie pomóc preparatami do nosa z wodą morską. Inhalacje na ogół stosuje się u dzieci, jednak coraz częściej korzystają z nich również dorośli, aby przynieść sobie ulgę w katarze. Gdy odpowiednio o siebie zadbasz, powrót do zdrowia powinien nastąpić dość szybko.
Groźne Powikłania
Pierwsze objawy przeziębienia lub grypy powinny od razu wywołać naszą reakcję. O ile przeziębienie raczej nie wywołuje komplikacji, tak zachorowanie na grypę i zbagatelizowanie jej może przynieść przykre konsekwencje. Aby nie zachorować, szczególnie uważaj na siebie w okresie jesienno-zimowym. Nigdy nie bagatelizuj objawów przeziębienia lub grypowych, ponieważ komplikacje mogą nawet doprowadzić do śmierci!
Nieleczenie objawów grypowych może prowadzić do:
- zapalenia mięśnia sercowego i osierdzia, a nawet nagły zgon;
- ostrej niewydolności nerek;
- sepsy;
- zaostrzenia chorób przewlekłych;
- zapalenia płuc, mózgu lub opon mózgowych;
- zapalenia krtani, tchawicy, oskrzeli i zatok obocznych nosa;
- zapalenie spojówek i ucha.
Profilaktyka zachorowań na grypę – dbaj o siebie i wzmocnij odporność
Żeby nie pojawiły się objawy przeziębienia ani grypowe, należy o siebie odpowiednio dbać. We wrześniu, kiedy zaczyna się okres jesienny, zacznij regularną suplementację witamin C i D – będzie to dobre wsparcie układu odpornościowego. Wypróbuj tez domowe sposoby zwiększenia odporności – aby objawy przeziębienia się nie pojawiły, jedz dużo kiszonek – ogórków, kiszonej kapusty, doskonałym koktajlem zdrowotnym jest też zakwas z buraków. Nie zamykaj się w domu – wychodź na częste spacery, uprawiaj regularnie sport. Ubieraj się „na cebulkę” ponieważ pogoda na początku jesieni jest bardzo zdradliwa – rano jest bardzo zimno, a popołudniami słońce praży jak latem. Objawów przeziębienia unikniesz dzięki profilaktyce przeciwwirusowej – ważna jest higiena rąk. Myj je zawsze po powrocie do domu, jeśli jesteś kobietą, miej w torebce spray do dezynfekcji. Kiedy czujesz, że coś Cię „bierze”, chroń także i innych – wychodząc z domu zakładaj maseczkę (od czasu COVID już nikogo one nie dziwią), często dezynfekuj ręce, w komunikacji stawaj jak najdalej od ludzi. Do usuwania wydzieliny z z nosa używaj jednorazowych chusteczek, które powinieneś od razu wyrzucać do odpadów, zawsze po tym myj lub dezynfekuj ręce. Nie pozwól błonie śluzowej nosa i gardła przesuszyć się – regularnie nawilżaj powietrze w domu, szczególnie gdy zaczyna się okres grzewczy. Wraz z pojawieniem się objawów przeziębienia, przejdź w tryb pracy zdalnej lub jeśli nie możesz, idź na zwolnienie lekarskie. Pamiętaj również o corocznych szczepieniach na grypę.
Przeczytaj także o: