Hirsutyzm – owłosienie typu męskiego u kobiet.

Obecne kanony piękna nakazują kobietom depilację wszelkich możliwych miejsc na ciele, oczywiście oprócz głowy i brwi. Gładkie, aksamitne ciało z jednej strony jest uważane za cechę zadbanej kobiety, z drugiej strony coraz więcej kobiet buntuje się przeciw temu i chce, aby to co naturalne było uważane za piękne. A to właśnie sama matka natura wyposażyła Panie we włosy pod pachami, na nogach i w strefach intymnych. Problem jednak pojawia się wtedy, kiedy włosy zaczynają wyrastać w typowo "męskich" miejscach - np. na brodzie czy klatce piersiowej. Zjawisko to nazywa się hirsutyzm i jest objawem, który powinien skłonić każdą Panią do wizyty lekarskiej.

Drobne włoski na kobiecym ciele są zupełnie naturalne – mogą występować w praktycznie każdym miejscu na ciele, np. na brodzie, rękach i plecach. Owłosienie to jest jednak na tyle delikatne, że nie jest widoczne na pierwszy rzut oka.

Hirsutyzm to nadmierne owłosienie u kobiet, występujące w miejscach, gdzie zwykle rosną włosy u mężczyzn. Obejmuje obszary takie jak twarz (wąsy, broda), klatka piersiowa, brzuch, plecy, ramiona i uda. Hirsutyzm może być spowodowany różnymi przyczynami, takimi jak zaburzenia hormonalne, genetyka czy leki. O tyle, o ile naturalnie kobiety mogą mieć w tych miejscach delikatne, ledwo widoczne włoski, tak w przypadku hirsutyzmu są one czarne, grube i bardzo widoczne.

Jeżeli zauważyłaś, że od jakiegoś czasu pojawiają się u Ciebie objawy hirsutyzmu – czarne, typowo męskie włosy, np. na brodzie i nad górną wargą, zastanów się, czy nie masz też innych objawów, które mogą świadczyć o zaburzeniach hormonalnych:

  • zaburzenia miesiączkowania;
  • zwiększenie masy mięśniowej;
  • obniżenie głosu;
  • powiększenie łechtaczki;
  • rogowacenie ciemne – na skórze pach i szyi skóra wydaje się grubsza i brązowa;
  • dokucza Ci zwiększone pragnienie i częstomocz;
  • masz skłonność do siniaków;
  • zauważyłaś zmniejszenie piersi;
  • odnosisz wrażenie, że Twoje rysy twarzy zmieniają się;
  • cierpisz na trądzik i zmiany łojotokowe;
  • z Twoich piersi cieknie mleko, pomimo że nie urodziłaś niedawno dziecka;
  • łysienie typu męskiego (zauważasz utratę włosów w kątach skroniowych).

Nadmierne owłosienie typu męskiego może pojawić się w każdym momencie życia po okresie dojrzewania. Wszystkie wyżej wymienione objawy są związane z zaburzeniami hormonalnymi. Twój organizm z jakiegoś powodu zaczyna produkować androgeny (np. testosteron) w nadmiarze. Sytuacja ta sugeruje, że musi występować problem z gruczołami dokrewnymi produkującymi hormony. Mogą być to określone choroby, guzy lub inne stany patologiczne. W niektórych przypadkach nadmierne owłosienie może być przyczyną leków, które przyjmujesz.

Leczenie hirsutyzmu polega na odnalezieniu przyczyny, dla której wystąpiły zaburzenia endokrynne i połączeniu leczenia pierwotnego z kosmetycznym (usuwaniem włosów i zadbaniem o kondycję skóry).

Rodzaje hirsutyzmu można podzielić na dwie główne kategorie: hirsutyzm idiopatyczny i hirsutyzm wtórny.

  1. Hirsutyzm idiopatyczny – hirsutyzm idiopatyczny występuje, gdy przyczyna nadmiernego owłosienia nie jest jasno związana z żadnym konkretnym zaburzeniem hormonalnym lub medycznym. W takim przypadku przyczyna może być dziedziczona genetycznie lub wynikać z indywidualnej wrażliwości mieszka włosowego na normalne poziomy androgenów. Leczenie tego typu hirsutyzmu zwykle obejmuje metody usuwania owłosienia, takie jak depilacja laserowa, elektroliza lub golenie.
  2. Hirsutyzm wtórny – hirsutyzm wtórny wynika z zaburzeń hormonalnych lub medycznych, które prowadzą do nadmiernej produkcji androgenów lub zwiększonej wrażliwości na te hormony. Przyczyny hirsutyzmu wtórnego obejmują:
  • Zespół policystycznych jajników (PCOS) – jest to najczęstsza przyczyna hirsutyzmu wtórnego. PCOS powoduje zaburzenia równowagi hormonalnej, co prowadzi do nadmiernego wzrostu włosów.
  • Nadczynność nadnerczy – nadczynność nadnerczy może prowadzić do zwiększonej produkcji androgenów, co z kolei powoduje hirsutyzm. Może ona pojawić się z czasem lub występować przez wrodzony przerost nadnerczy. Zespół nadnerczowo-płciowy również wywłuje nadmierne owłosienie.
  • Zespół Cushinga- choroba ta prowadzi do zwiększonej produkcji kortyzolu, co może wpływać na równowagę hormonalną i prowadzić do problemów z nadmiernym owłosieniem.
  • Niedoczynność tarczycy może powodować nadmierne owłosienie.
  • Guzy lub torbiele produkujące androgeny: guzy jajników lub nadnerczy mogą powodować hirsutyzm poprzez zwiększoną produkcję androgenów.
  • Choroby i stany z przebiegającą hiperprolaktynemią (np. guzy produkujące prolaktynę, długotrwały stres, przewlekły wysiłek fizyczny).
  • Zdarza się, że kobiety z otyłością mają problemy z nadmiernym owłosieniem.
  • Leki (hirsutyzm polekowy) – przyjmowanie określonych leków może powodować hirsutyzm jako skutek uboczny, na przykład leki przeciwpadaczkowe, steroidy anaboliczne, glukokortykosteroidy czy minoksydyl. Również doustne środki antykoncepcyjne zawierające androgenny progestagen.

Leczenie hirsutyzmu skupia się przede wszystkim na odnalezieniu jego pierwotnej przyczyny. Tylko wtedy może być uzyskana odpowiednia skuteczność leczenia. Kiedy przyczyna jest niemożliwa do ustalenia, wtedy najczęściej źródłem nadmiernego owłosienia są predyspozycje genetyczne (hirsutyzm idiopatyczny). W tym przypadku skuteczne są wyłącznie regularne zabiegi kosmetyczne mające na celu usuwanie włosów.

W ustaleniu, skąd nagle w organizmie kobiety wziął się nadmiar męskich hormonów, pomogą oznaczenie stężenia hormonów:

  • Testosteron całkowity i wolny;
  • DHEA-S (dehydroepiandrosteron siarczan);
  • SHBG (globulina wiążąca hormony płciowe);
  • Prolaktyna;
  • 17-OH progesteron;
  • androstendion;
  • FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormon luteinizujący);
  • Insulina na czczo i test tolerancji glukozy – insulinooporność może być związana z hiperandrogenizmem i hirsutyzmem, szczególnie u kobiet z PCOS.
  • TSH (hormon tyreotropowy);
  • przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie (anty- TPO).

Badania obrazowe, które mogą być pomocne kiedy pojawia się nadmierne owłosienie są zależne od objawów towarzyszących i stanu pacjenta. Lekarz może zalecić wykonanie USG dróg rodnych i jajników, tarczycy, usg nerek. W przypadku podejrzenia guzów mogą to być również tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

Proces leczenia hirsutyzmu zależy od jego przyczyny. Mogą zostać zastosowane hormonalne środki antykoncepcyjne, leki mające na celu pozbycie się nadmiaru androgenów i regulujące stężenie testosteronu. W przypadku guzów jajnika często konieczne jest leczenie operacyjne i później onkologiczne. Po unormowaniu poziomu androgenów nadmierne włoski powinny przestać wyrastać.

Kolejną metodą leczenia hirsutyzmu jest pozbywanie się nadmiernego owłosienia. Jest to jednak tylko leczenie kosmetyczne, które nie usunie problemu na stałe. Obejmuje ono usuwanie włosów wszędzie tam, gdzie normalnie nie powinny one występować (nad górną wargą, na brodzie, klatce piersiowej, plecach, udach, wokół brodawek sutkowych itp.) Metodę depilacji należy dobierać do poszczególnej okolicy ciała, indywidualnych preferencji i tolerancji na ból. Usuwanie grubych, ciemnych włosów jest często dość bolesne, szczególnie jeśli wchodzi w grę depilacja woskiem. Jakie metody depilacji są dostępne?

  1. Golenie – to najprostsza i najszybsza metoda, ale efekty są krótkotrwałe, a włosy mogą odrastać w ciągu kilku dni.
  2. Depilacja – depilacja kremem lub pianką to kolejna metoda, która rozpuszcza włosy tuż poniżej powierzchni skóry. Efekty utrzymują się nieco dłużej niż po goleniu, ale włosy nadal odrastają po kilku dniach do tygodnia.
  3. Plucking – wyciąganie włosów pęsetą jest skuteczne dla pojedynczych, niewielkich obszarów, ale może być bolesne i czasochłonne.
  4. Waxing – woskowanie pozwala na usunięcie większej ilości włosów na raz, a efekty utrzymują się przez 2-6 tygodni. Procedura może być jednak bolesna.
  5. Elektroliza – to metoda trwałego usuwania włosów, polegająca na niszczeniu cebulek włosowych za pomocą prądu elektrycznego. Zabieg może być czasochłonny i wymagać kilku sesji, ale daje trwałe rezultaty.
  6. Depilacja laserowa – laserowe usuwanie włosów to również metoda trwałego redukowania owłosienia. Wymaga kilku sesji, ale jest mniej czasochłonne niż elektroliza. Efektywność zabiegu zależy od koloru skóry i włosów.

Przeczytaj także o:

Zaktualizowano: 15.04.2024
  • hirsutyzm
  • nadmierne-owłosienie
  • zaburzenia-androgenowe
  • zaburzenia-hormonalne