Atopowe zapalenie skóry (AZS), znane również jako egzema, jest przewlekłą chorobą skóry. Charakteryzuje się stanem zapalnym skóry, który powoduje szereg nieprzyjemnych objawów, w tym świąd, suchość skóry i zmiany skórne. Jakie są objawy atopowego zapalenia skóry, jakie czynniki mogą je wywoływać oraz jak przebiega leczenie tej choroby?

Jak wygląda atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry, zwane również AZS, to schorzenie, które najczęściej rozpoczyna się w dzieciństwie i może towarzyszyć pacjentowi przez całe życie. Główne objawy choroby to przede wszystkim:

• Suchość skóry – jednym z najwcześniejszych i najbardziej charakterystycznych objawów atopowego zapalenia skóry jest sucha, szorstka skóra. Brak odpowiedniego nawilżenia sprawia, że skóra traci swoją elastyczność, staje się wrażliwa i podatna na podrażnienia.
• Świąd skóry – uporczywy świąd to kolejny kluczowy objaw AZS. Silny świąd może prowadzić do drapania, co z kolei nasila stan zapalny skóry i powoduje powstawanie ran oraz zakażeń.
• Zmiany skórne – w przypadku atopowego zapalenia skóry objawy mogą obejmować różnorodne zmiany skórne, takie jak zaczerwienienie skóry, grudki, pęcherzyki, a także łuszczenie się skóry. Te objawy mogą występować na różnych częściach ciała, w tym na twarzy, szyi, dłoniach, zgięciach łokci i kolan, a nawet na owłosionej skórze głowy.

Czynniki wywołujące objawy atopowego zapalenia skóry

• Czynniki genetyczne – atopowe zapalenie skóry jest chorobą o silnym podłożu genetycznym. Jeśli jedno z rodziców cierpi na AZS, istnieje większe ryzyko, że dziecko również będzie miało objawy tej choroby.
• Alergeny pokarmowe – w wielu przypadkach atopowe zapalenie skóry jest związane z alergiami pokarmowymi. Białka mleka krowiego, jaja, orzechy, czy ryby to niektóre z alergenów, które mogą nasilać objawy choroby.
• Czynniki środowiskowe – zanieczyszczenie środowiska, pyłki roślin, sierść zwierząt, a także substancje drażniące obecne w kosmetykach lub detergentach mogą prowokować wystąpienie objawów atopowego zapalenia skóry.
• Stres – emocjonalne i fizyczne napięcie może zwiększać nasilenie objawów AZS. Stres wpływa na funkcje bariery skórnej, co prowadzi do zaostrzenia się zmian skórnych.

Przebieg choroby i jej nawrotowy charakter

Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą, która ma nawrotowy przebieg. Oznacza to, że okresy zaostrzeń objawów (nasilenie objawów) mogą przeplatać się z okresami względnej remisji, kiedy stan skóry pacjenta ulega poprawie.

Leczenie: Atopowe zapalenie skóry

Leczenie atopowego zapalenia skóry ma na celu złagodzenie objawów, poprawę stanu skóry i zapobieganie nawrotom choroby. Podejście do leczenia jest wieloaspektowe i obejmuje:

• Leczenie miejscowe – stosowanie maści i kremów nawilżających oraz natłuszczających (emolienty) jest podstawą w leczeniu AZS.
• Leczenie objawowe – w przypadku zaostrzeń choroby stosuje się miejscowe leki przeciwzapalne, takie jak kortykosteroidy lub inhibitory kalcyneuryny, które zmniejszają stan zapalny skóry i łagodzą świąd.
• Leczenie ogólnoustrojowe – w przypadkach ciężkich, gdy leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanych rezultatów, mogą być stosowane leki immunosupresyjne, które zmniejszają aktywność układu odpornościowego, a także leki przeciwhistaminowe, które łagodzą objawy alergiczne.
• Leczenie światłem – w leczeniu atopowego zapalenia skóry stosowana jest również fototerapia, kiedy inne metody leczenia są nieskuteczne. Światło UVB pomaga zmniejszyć stan zapalny i poprawia stan skóry.
• Pielęgnacja skóry – przy atopowym zapaleniu skóry pielęgnacja powinna być delikatna i systematyczna.

Profilaktyka i łagodzenie objawów AZS

• Nawilżanie skóry
• Unikanie alergenów
• Redukcja stresu – techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy joga, mogą pomóc w redukcji stresu, który często nasila objawy AZS.
• Odpowiednia dieta – w walce z atopowym zapaleniem skóry może być pomocna zmiana diety, z wykluczeniem alergenów pokarmowych.