Jęczmień na oku

Jęczmień na oku spowodowany jest zakażeniem bakteryjnym, najczęściej gronkowcem złocistym. Objawia się w formie małego guzka na brzegach powiek, często powodując bolesny obrzęk powieki. Podpowiadamy, jakie są jego przyczyny i objawy oraz jak powinno przebiegać leczenie jęczmienia.

Jęczmień na oku – co to jest?

Jęczmień najczęściej objawia się w postaci małego guzka w kształcie ziarenka zboża, a jest efektem zatkania ujścia mieszków włosowych rzęs oraz zakażenia gruczołów łojowych Zeissa lub gruczołów rzęskowych Molla. Odmiana wewnętrzna tworzy się w gruczołach tarczkowych Meiboma.

Jęczmień oka to ropne zakażenie zazwyczaj wywoływane przez gronkowca złocistego. Zmiana skórna nie jest on groźna, ale może powodować dyskomfort i ma tendencję do nawracania. W większości przypadków ustępuje samoistnie, ale zdarza się, że nieleczony jęczmień, czyli guzek zapalny, może przejść w formę przewlekłą lub prowadzić do niebezpiecznych powikłań.

Przewlekłe zapalenie brzegów powiek i gradówka

Jęczmień, który powstaje u ujścia gruczołów i jest zapaleniem brzegów powiek, występuje dość często, zwłaszcza u dzieci, osób z obniżoną odpornością oraz w przypadku nieprzestrzegania higieny osobistej.

Jęczmień na oku, który jest nieleczony, zmienia się w gradówkę. Trzeba też pamiętać, że jest on zaraźliwy, więc poddając się leczeniu jęczmienia, szczególną wagę przykładaj do dbania o higienę i stosowania np. osobnego ręcznika.

Rodzaje jęczmienia – jęczmień zewnętrzny i jęczmień wewnętrzny

W medycynie wyróżnia się dwa rodzaje jęczmienia: 

• jęczmień zewnętrzny (na powiece, „pod okiem”) – infekcja powieki, która ma postać czerwonej, bolesnej plamki na zewnętrznej stronie powieki. Następnie powstaje obrzęk powieki i dochodzi do wytworzenia żółtego czopu z ropnej wydzieliny, który po kilku dniach samoistnie pęka, po czym następuje proces gojenia.  
• jęczmień wewnętrzny („w oku”) – powstaje na skutek przewlekłego zapalenia gruczołów tarczkowych (Meiboma). Guzek umiejscowiony jest na wewnętrznej stronie powieki, przez co jest on niezauważalny bez wcześniejszego uniesienia powieki. Jest on jeszcze bardziej bolesny, jednak ustępuje samoistnie.

Jak wygląda jęczmień na oku?

Początkowo jęczmień na oku ma kolor czerwony powodując zaczerwienienie powieki, następnie zmienia barwę na różową lub żółtą. Jęczmień może być pojedynczą lub mnogą zmianą skórną na powiece. Czasami występuje na obu powiekach jednocześnie.

Jęczmień zazwyczaj trwa około 7–10 dni, po tym czasie samoistnie goi się i nie pozostawia blizn.  

Przyczyny powstawania jęczmienia – m.in łojotokowe zapalenie skóry i trądzik różowaty

Do najczęstszych przyczyn powstania jęczmienia możemy zaliczyć: 

• zakażenie gronkowcem złocistym, 
• nieprzestrzeganie zasad higieny, zwłaszcza niekontrolowane pocieranie oczu brudnymi rękami, stosowanie wspólnych przyborów toaletowych i ręczników, 
• choroby przewlekłe typu cukrzyca, trądzik różowaty, niedobory odporności, AIDS,
• stosowanie leków immunosupresyjnych,
• przewlekłe zapalenie brzegów powiek, 
• łojotokowe zapalenie skóry, 
• choroby nowotworowe, 
• noszenie soczewek kontaktowych, nieprawidłowa higiena podczas demakijażu oczu,
• alergie oczne,
• długotrwały stres, 
• długotrwałe przebywanie w zadymionych pomieszczeniach i zanieczyszczonym powietrzu.  

Objawy jęczmienia

Choć jest niegroźny dla zdrowia, to zazwyczaj towarzyszą mu dodatkowe objawy, jak: ból oka lub w okolicy oka, zaczerwienienie oka, swędzenie oka, łzawienie, ból głowy, stany podgorączkowe czy powiększenie węzłów chłonnych. Jęczmień umiejscowiony pod okiem często swędzi i powoduje podrażnienie gałki ocznej, daje także uczucie dyskomfortu i uczucie ciała obcego w oku. Mimo to nie wolno go dotykać czy przecierać ręką, ponieważ może to doprowadzić do rozprzestrzeniania się bakterii.

Domowe sposoby na leczenie jęczmienia na oku

Guzek zapalny zazwyczaj nie wymaga specjalistycznego leczenia, ponieważ kończy się samoistnie. Domowe sposoby na złagodzenie objawów jęczmienia to wykonywanie ciepłych okładów oraz delikatnego masażu, np. poprzez pocieranie złotą obrączką, który ułatwia usunięcie zalegającej wydzieliny w guzku zapalnym. Masaż należy przeprowadzać w kierunku ujścia gruczołów na krawędzi powieki, czyli: powiekę górną masować z góry do dołu, natomiast powiekę dolną w górę.

Można też leczyć jęczmień domowymi sposobami – stosując ciepłe okłady z kompresów nasączonych naparem z rumianku, zielonej herbaty czy nagietka.

Do domowych sposobów pomocnych w leczeniu i profilaktyce jęczmienia zalicza się także dbanie o higienę oczu, higienę brzegów powiek i pielęgnacji powiek, a także częste mycie rąk, pranie ręczników oraz regularną zmianę pościeli. Co ważne, w czasie rozwoju jęczmienia nie zaleca się stosowania kredki do oczu, tuszu do rzęs i noszenia soczewek kontaktowych.

Domowe sposoby nie obejmują rozdrapywania czopa ropnego, wyciskanie jęczmienia np. na dolnej powiece również nie jest zalecane, ponieważ może to spowodować przewlekły stan zapalny.

Leczenie przyczyny jęczmienia w gabinecie lekarskim

Jęczmień, który nie powoduje zaburzeń widzenia, możemy leczyć w domu. Natomiast w przypadku dużego obrzęku powieki, zaburzeń widzenia, silnego obrzęku całego oka, gorączki czy powiększenia węzłów chłonnych wskazana jest pilna konsultacja lekarska.

Do lekarza trzeba się także udać wtedy, gdy jęczmień u dziecka lub u osoby dorosłej utrzymuje się ponad dwa tygodnie, umiejscowiony jest w okolicy kąta przyśrodkowego oka czy powoduje obrzęk obejmujący oko powodując tym zaburzenia widzenia. A dodatkowo towarzyszą mu wysoka gorączka, powiększenie węzłów chłonnych czy obecność ropy sączącej się z oka to wizytę trzeba odbyć jak najszybciej.

Lekarz może zalecić stosowanie masaży oraz dedykowanych maści lub kropli zawierających antybiotyki. W razie konieczności stosowania antybiotyków specjalista wypisze receptę.

W sytuacji, gdy jęczmień zmieni się w postać przewlekłą, czyli gradówkę w okolicy oka, zaleca się chirurgiczne usunięcie zmiany.

Czy da się skutecznie wyleczyć jęczmień na oku?

Jęczmień na oku jest dolegliwością nawrotową, może więc pojawić się ponownie, gdy nie zatroszczymy się odpowiednio o profilaktykę i higienę.

Jak zapobiegać powstawaniu jęczmienia na oku?

Kluczowa jest profilaktyka i higiena, choćby poprzez częste mycie rąk, co może nas uchronić przed zakażeniem jęczmieniem. Po całym dniu trzeba przeprowadzić także dokładny demakijaż, unikać pożyczania cudzych kosmetyków oraz wyrzucać te, które straciły już termin ważności.

Przeczytaj także o:

Powiększone węzły chłonne