Łzawienie oczu – skąd bierze się nadmierne łzawienie?

Łzawienie oczu jest to zjawisko naturalne, mające na celu oczyszczenie powierzchni oka z różnego rodzaju drobnoustrojów, które dostają się do niego ze środowiska zewnętrznego. Nadmierne łzawienie oczu to zjawisko, które może mieć wiele różnych przyczyn, takich jak alergie czy choroby. Dowiedz się, skąd się bierze nadmiar łez i co możesz zrobić, aby zatrzymać łzawienie.

Mechanizm i przyczyny łzawienia oczu.

Po co w ogóle są nam łzy? Płacz jest zjawiskiem, które kojarzy się nam z silnymi emocjami – płakać można zarówno ze smutku jak i ze szczęścia. Co jednak robić, kiedy nasze oczy płaczą, pomimo że psychicznie czujemy się całkiem normalnie? Łzy są konieczne dla prawidłowego działania oka. Łzawienie oczu jest swoistym mechanizmem obronnym – wypłukują z nich zanieczyszczenia takie jak kurz, pyłki, bakterie i substancje zwane alergenami. Odpowiadają za właściwe nawilżenie oczu i chronią je przed zakażeniami. Normalnie, wydzielanie łez jest niezauważalne. Dopiero ich nagromadzenie i ściekanie po policzkach zwraca naszą uwagę. Skąd się bierze łzawienie oczu? Przyczyny to czysta fizjologia – łzy wytwarzane są przez gruczoły łzowe i ściekają przez górny oraz dolny punkt łzowy, wypełniając kanaliki łzowe, a następnie woreczek łzowy i przewód nosowo-gardłowy.

Przyczyny łzawienia oczu mogą być bardzo różne. Przede wszystkim jest to suchość oczu, podrażnienie powierzchni oka np. dymem tytoniowym, alergenami lub silnym wiatrem, stany zapalne i podrażnienie śluzówki nosa, zaburzenia prowadzące do zatkania kanalików łzowych, ciało obce w oku, mechaniczne uszkodzenie oka i niewłaściwa higiena soczewek kontaktowych.

Nadmierne wydzielanie łez – jakim schorzeniom towarzyszy?

Suchość oka.

Suchość oczu może wywołać ich silne łzawienie. Nadmierne łzawienie pojawia się przy zimnej i wietrznej pogodzie, w kontakcie z suchym i gorącym powietrzem oraz po kontakcie z dymem tytoniowym. Występuje również zespół suchego oka – bardzo powszechna dolegliwość, często występująca przy chorobach autoimmunologicznych. Przyczynami uczucia suchości w zespole suchego oka są najczęściej czynniki zewnętrzne takie jak:

• długa praca przy komputerze;
• przebywane w pomieszczeniach z niekorzystnym mikroklimatem – klimatyzowanych lub nadmiernie ogrzewanych, gdzie występuje suche powietrze;
• stosowanie soczewek kontaktowych;
• niewłaściwa korekcja okularowa;
• palenie tytoniu i zanieczyszczenie powietrza.

Zespół suchego oka jest objawem chorób takich jak cukrzyca, zaburzenia tarczycy, niewłaściwe ustawienie powiek, zespół Sjoergena, trądzik różowaty, choroby tkanki łącznej. Suchość oka najczęściej występuje u kobiet.

Podrażnienie powierzchni oka i choroby struktur anatomicznych wokół oczu.

Podrażnienie powierzchni gałki ocznej często objawia się nadmiernym łzawieniem oczu. Źródła podrażnień mogą być bardzo różne, wywołują je nie tylko czynniki zewnętrzne. Również wiele schorzeń gałki ocznej objawia się nadmiernym łzawieniem:

• alergiczne zapalenie spojówek, zakaźne zapalenie spojówek – na skutek działania alergenów, bakterii lub wirusów pojawia się świąd i pieczenie oka, nadwrażliwość na światło, przekrwienie i obrzęk spojówek, łzawienie oka. Następuje wypełnienie worka spojówkowego surowiczą lub ropną, białawą wydzieliną. Przy alergii, wraz z zapaleniem spojówek mogą wystąpić objawy alergicznego nieżytu nosa (wodnisty katar), częste kichanie, opuchlizna oczu.
• Zadrapanie lub inne uszkodzenie mechaniczne oka – pojawia się silny ból oka, odruchowe łzawienie, zapalenie i uszkodzenia rogówki, zmniejszona ostrość widzenia, rozmycie, obfite przekrwienie.
• Jęczmień na oku – występuje zaczerwienienie i obrzęk brzegu powieki, ropna wydzielina wydostająca się wzdłuż linii rzęs, światłowstręt. Objawom towarzyszy łzawienie oczu.
• Ciało obce w oku – obecność ciała obcego wywołuje przymus mrugania, silne łzawienie jednego oka, pogorszenie widzenia, ból i pieczenie.
• Jaskra z zamkniętym kątem przesączania – w ostrym ataku pojawia się silny ból oka, oczy łzawią, pojawiają się nudności, wymioty, bardzo silny ból odczuwalny w okolicach skroni i czoła. Chory w ataku jaskry z zamkniętym kątem przesączania widzi kolorowe obręcze, a oko staje się bardzo twarde.
• Substancje chemiczne – drażniące płyny, gazy, pyły. Nadmierne łzawienie oczu może wywołać nieodpowiednio dobrany płyn do demakijażu oczu lub niewłaściwie zaaplikowany krem pod oczy, serum do wzrostu rzęs.
• Punktowe uszkodzenia na skutek podrażnienia mięśni mrugania przy porażeniu nerwu twarzowego.
• Podwinięcie rzęs.
• Zapalenie błony naczyniowej przedniej części oka – pojawia się zaczerwienienie, łzawiące oczy, światłowstręt, ból i pieczenie.
• Zapalenie brzegów powiek.
• Nadmierne łzawienie może pojawić się przez silne światło słoneczne, np. występujące w połączeniu ze śniegiem. Posłoneczne zapalenie spojówek, oprócz nadmiernego łzawienia objawia się pieczeniem, bólem i zaczerwienieniem.

Zaburzenia prowadzące do zatkania przewodów nosowo-łzowych.

Są to wszelkie choroby, zaburzenia i stany powodujące niedrożność kanalików łzowych i powodujące utrudnienie odpływu łez.

• idiopatyczne starcze zwężenie przewodu łzowego;
• zapalenie przewodu nosowo-łzowego;
• zapalenie woreczka łzowego – pojawia się ból nosa, opuchnięte powieki, uczucie suchości, gorąco w okolicy kanalika łzowego. Objawem jest dyskomfort w czasie ucisku i wypływanie ropy pod jego wpływem.
• wrodzona niedrożność kanalików łzowych i przewodów nosowo-łzowych;
• oparzenia okolicy oczu;
• ciało obce w odpływie łzowym;
• zakażenia przewodu nosowo-łzowego przez bakterie i wirusy (promieniowce, paciorkowce, wirusa opryszczki itp.);
• choroby zapalne np. sarkoidoza lub ziarniniak Wegnera;
• uszkodzenia mechaniczne okolicy kanalików łzowych (złamanie kości nosowo-sitowej, operacje, endoskopia);
• stan do radioterapii okolic nosa i oczu;
• rumień wielopostaciowy;
• nowotwory woreczka łzowego, brodawczaki, rak nabłonka, chłoniak itp.

Zaburzenia odpływu łez bez zatkania kanalików łzowych:

• podwinięcie powieki;
• wywinięcie powieki.

Podrażnienia i stany zapalne nosa.

Przyczyną łzawienia oczu często są stany zapalne i podrażnienia nosa wywołane przez alergiczny, bakteryjny lub wirusowy nieżyt nosa. Łzawiące oko może być problemem również przy zapaleniu spojówek i przy innych zakażeniach dróg oddechowych.

Sposoby na nadmierne łzawienie oczu.

Leczenie nadmiernego łzawienia oczu powinno opierać się przede wszystkim na usunięciu przyczyny, która je wywołała – leczenie alergii, schorzeń i uszkodzeń oczu. Wszelkie objawy związane z oczami (opuchlizna powiek, zaczerwienienie, łzawienie oczu) powinny zostać skonsultowane z okulistą. Nagły, ostry ból oczu, silne łzawienie, zniekształcone widzenie powinny zostać jak najszybciej skonsultowane z lekarzem – czym prędzej udaj się do szpitala na ostry dyżur okulistyczny.

Należy też obserwować, jakie sytuacje wywołują łzawienie oczu. W zespole suchego oka należy zadbać o jego prawidłowe nawilżenie – przemywanie oczu solą fizjologiczną, stosowanie kropel z hialuronianiem sodu. W przypadku silnego światła słonecznego, narażenia na wiatr i jasne światło (szczególnie niebezpieczne jest połączenie słońca i śniegu – uważać muszą zwłaszcza osoby uprawiające trekking górski zimą) należy używać okularów przeciwsłonecznych, najlepiej wyposażonych z specjalne filtry. Zadbać należy również o odpowiednie ustawienie monitora w pracy – często dużym odciążeniem i odpoczynkiem dla oczu jest po prostu zmniejszenie podświetlenia monitora.

Przeczytaj także o:

Żółty katar – jaki rodzaj infekcji oznacza?