Neuropatia – uszkodzenie nerwów obwodowych.

Neuropatia jest chorobą nerwów obwodowych o podłożu neurologicznym. Jej przyczyną jest przeważnie uszkodzenie nerwów obwodowych lub ich stan zapalny. Ryzyko wystąpienia neuropatii obwodowej rośnie z wiekiem. Jest to częsta przypadłość osób wykonujących na co dzień wciąż te same ruchy - np. zespół cieśni nadgarstka u osób pracujących przy komputerze.

Czym jest neuropatia obwodowa?

Neuropatia jest stanem chorobowym nerwów, czyli struktur przekazujących impulsy do różnych części ciała. Inne nazwy tego schorzenia to choroba nerwów obwodowych i zapalenie nerwów obwodowych. Proces chorobowy, zapalny lub uszkodzenie, zaburzają przewodzenie informacji czuciowych i ruchowych wzdłuż włókien nerwowych. Wywołuje to ból (tzw. ból neuropatyczny), mrowienia, drętwienia, parestezje i przeczulice różnych części i miejsc na ciele. Neuropatia powoduje również wrażenie osłabienia siły mięśniowej.

Pośród przyczyn neuropatii wymienia się mechaniczne uszkodzenia nerwów obwodowych, choroby zakaźne, metaboliczne, alkoholizm, zatrucia metalami ciężkimi i leki. Stan uszkadzający nerwy obwodowe może występować w następujących chorobach:

• AIDS;
• alkoholizm (neuropatia alkoholowa rozwija się przez niedobór witamin i niedożywienie organizmu);
• miażdżyca tętnic;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• borelioza;
• toczeń;
• cukrzyca (neuropatia cukrzycowa);
• nowotwory;
• półpasiec (neuropatia po nim może trwać nawet 2 lata);
• błonica.

Przyczyny neuropatii obwodowej upatruje się również w przyjmowaniu niektórych leków stosowanych w leczeniu gruźlicy, padaczki i nowotworów. Może doprowadzić do niej nadmierne zażywanie witamin z grupy B, szczególnie B6. Przerwanie podawania dużych dawek witaminy B6 może ograniczyć narastanie objawów uszkodzenia nerwów, ale nie cofnie powstałych zmian.

Objawy neuropatii – zaburzenia czucia, problemy z poruszaniem.

Neuropatia obwodowa objawia się różnie, zależnie od jej rodzaju. Na początku choroby objawy mają charakter nawracający, by następnie przybrać stałą postać. W nerwach obwodowych wymieniane są trzy rodzaje włókien – czuciowe, autonomiczne i ruchowe. Konkretne objawy zależą od tego, które z tych włókien uległy uszkodzeniu.

Zaburzenia ruchowe w neuropatii:

• zanik mięśni (może doprowadzić nawet do niewydolności mięśni oddechowych);
• wszelkiego typu niedowłady (np. niedowład stopy przy neuropatii strzałkowej) ;
• problemy z poruszaniem (może objawiać się opadaniem stopy w neuropatii strzałkowej);
• zanik niektórych odruchów.

Objawy czuciowe:

• zaburzenia czucia (np. niewłaściwe odczuwanie temperatury);
• wrażenie osłabienia siły mięśniowej – np. osłabienie siły palców utrudniające trzymanie przedmiotów;
• ból neuropatyczny – najgorszy objaw neuropatii, często ciężki do uśmierzenia środkami przeciwbólowymi;
• drętwienia i parestezje (drętwienie ręki, nogi);
• pieczenie.

Objawy autonomiczne:

• nietrzymanie moczu i problemy z mikcją;
• zaburzenia potliwości (nadmierna potliwość lub jej brak);
• zaburzenia seksualne (suchość pochwy, zaburzenia erekcji);
• zaburzenia widzenia (źrenice nieprawidłowo reagują na światło);
• suchość w jamie ustnej.

Zwykle nieprawidłowe odczuwanie zaczyna się w palcach stóp i stopach.

Najczęstsze rodzaje neuropatii – zespół cieśni nadgarstka.

Zespół cieśni nadgarstka – najczęściej spotykany rodzaj neuropatii. Jest skutkiem częstego wykonywania tych samych ruchów nadgarstkiem. Powstaje, gdy uciska się nerw pośrodkowy w miejscu przebiegu przez kanał nadgarstka, który tworzą kości i więzadło poprzeczne nadgarstka. Główne objawy neuropatii tego rodzaju to bóle, obrzęk, parestezje ręki, szczególnie trzech pierwszych palców. Są one najbardziej odczuwalne po przebudzeniu. Skutek choroby to osłabienie siły mięśniowej i zaburzenia czucia, a w skrajnych przypadkach nawet zanik mięśni.

Neuropatia nerwu łokciowego – wywołuje ją ucisk w obrębie łokcia, w miejscu, gdzie nerw przebiega w płytkim rowku kostnym pod skórą. Początkowe objawy to ból i drętwienia czwartego i piątego palca zewnętrznej strony ręki oraz przedramienia. Objawami jest też m.in. zanik mięśni kłębika i mięśni międzykostnych ręki, co sprawia, że dłoń przyjmuje kształt szponiasty.

Uciskowa neuropatia nerwu promieniowego – jest wywołana długotrwałym uciskiem ramienia przez ciężar własnego ciała. Występuje najczęściej po zbyt dużym spożyciu alkoholu i zaśnięciu na długi czas w nieodpowiedniej pozycji. Dochodzi do porażenia prostowników, ręka przybiera kształt opadający.

Neuropatia strzałkowa – jest skutkiem noszenia wysokiego i twardego obuwia lub urazu. Następuje uszkodzenie nerwu strzałkowego, co wiąże się z opadaniem stopy zmuszającym do wysokiego unoszenia kolan przy chodzeniu.

Formy leczenia neuropatii obwodowej.

Metody leczenia neuropatii to przede wszystkim:

1. Fizjoterapia – ćwiczenia uśmierzające ból i rozluźniające mięśnie.
2. Masaże – łagodzą ból neuropatyczny związany z przykurczami i zbyt dużym napięciem mięśniowym.
3. Leki – podawane na schorzenie wywołujące neuropatię, np. regulujące poziom cukru we krwi, antybiotyki z boreliozie.
4. Leki przeciwbólowe.
5. Zabiegi chirurgiczne – np. operacja cieśni nadgarstka.

Neuropatia obwodowa wywołana uszkodzeniem nerwów w czasie operacji lub zabiegu ustępuje w miarę gojenia się ran pooperacyjnych. Uszkodzenia nerwów spowodowane przez substancje toksyczne i infekcje ustępują, gdy czynnik patologiczny przestanie na nie działać. Podobnie jest z pozostałymi neuropatiami – większość z nich ustępuje, gdy przestaje działać pierwotna przyczyna objawów.

Skuteczną metodą jest przyjmowanie dużych dawek witaminy B6, co hamuje uszkodzenia nerwów, ale nie regeneruje powstałych już uszkodzeń.

Oprócz powyższych metod, przychodzi z pomocą medycyna niekonwencjonalna. Może ona łagodzić niektóre dolegliwości towarzyszące neuropatii.

Przy neuropatycznych bólach kończyn skuteczna jest akupunktura.

Wiele mówi się również o ziołolecznictwie – olejki z owoców pieprzowca, okłady z gorczycy, olejki eteryczne, okłady ze świeżego chrzanu mogą rozgrzewać obolałe miejsca i przynosić ulgę.

Przeczytaj także o:

Półpasiec