Nudności
Nudności to bardzo nieprzyjemna dolegliwość, polegająca na tym, że ma się wrażenie, że żołądek " wywraca się na lewą stronę" i pojawia się uczucie silnego osłabienia, a ogólne samopoczucie znacznie się pogarsza. Ostre nudności są zazwyczaj czymś przejściowym. Uporczywe lub nawracające mdłości mogą okazać się objawem poważnej choroby. Dlatego też należy koniecznie wyjaśnić jego przyczyny.
Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku występowania nudności?
Szczególnie w przypadku mdłości długie oczekiwanie w poczekalni przychodni staje się prawdziwą torturą. Dlatego lekarze TELEMEDI są do Twojej dyspozycji online już po kilku minutach i doradzą Ci w sposób indywidualny. Ponieważ nudności mogą mieć różne przyczyny, zapewniamy, że otrzymasz najlepszą możliwą poradę i odpowiednie lekarstwa. Po konsultacji online z lekarzem TELEMEDI otrzymasz w razie potrzeby zwolnienie lekarskie, bez konieczności wychodzenia z domu.
Podstawowe informacje
- Nudności są powszechnym, niespecyficznym schorzeniem wywoływanym przez bodźce z przewodu pokarmowego lub w wyniku zaburzeń zmysłu równowagi.
- Nudności mogą być spowodowane czynnikami organicznymi, psychosomatycznymi, hormonalnymi lub zewnętrznymi.
- Najczęściej mdłości z wymiotami są działaniem detoksykacyjnym organizmu i stanowią stan przejściowy. Uporczywe mdłości mogą również wskazywać na istnienie poważniejszych chorób.
- W ostrych epizodach pomagają leki przeciw nudnościom i preparaty ziołowe.
Definicja
Nudności nie są chorobą i same w sobie są dolegliwością bardzo uogólnioną. Wspólną cechą wszystkich objawów jest ich umiejscowienie w obszarze układu pokarmowego. Jednak rzeczywisty czynnik wyzwalający nudności może znajdować się w zupełnie innej części ciała. Najprościej mówiąc, mdłości to uczucie, że zbliżają się wymioty.
Przyczyny
Nudności mogą być wywołane przez różne bodźce. Nie wszystkie przyczyny są natury fizycznej:
- choroby przewodu pokarmowego i innych narządów wewnętrznych
- zaburzenia metaboliczne
- uszkodzenie centralnego układu nerwowego
- udar mózgu lub zawał serca
- jaskra
- wahania hormonalne podczas ciąży lub cyklu menstruacyjnego
- spożycie substancji toksycznych lub zepsutej żywności
- skutki uboczne leków
- przyczyny psychiczne takie jak obrzydzenie, stres lub lęk
- nietypowe przemieszczanie się (np. podczas startu samolotu).
- choroby układu oddechowego
- choroby zakaźne (np. grypa)
- pasożyty (np. robaczyca, borelioza wywoływana przez kleszcze)
Czynniki ryzyka
Tak jak niespecyficzne są czynniki wywołujące mdłości, tak samo różnorodne są rodzaje ryzyka. Nudności spowodowane czynnikami zewnętrznymi mogą w każdej chwili dotknąć zdrowych ludzi o silnym organizmie. Pewne grupy osób, takie jak kobiety w ciąży, pacjenci po zabiegach anestezjologicznych lub będących w trakcie chemioterapii, cierpią częściej z powodu nudności.
Objawy
Nudności objawiają się poprzez różne odczucia zmysłowe, które mogą występować jednocześnie lub oddzielnie:
- utrata apetytu
- obrzydzenie do niektórych pokarmów (np. mięsa, jaj)
- wymioty
- biegunka
- zgaga
- uczucie pełności
Te objawy mdłości mają swoje źródło w przewodzie pokarmowym. Poprzez wymioty i biegunkę organizm aktywnie pozbywa się szkodliwych substancji. Może to być skutkiem zepsutego jedzenia lub przeciążenia żołądka. Wymiotowane są również substancje skażone patogenami lub toksynami.
Inne objawy to:
- utrata poczucia równowagi
- zawroty głowy
Takie objawy mogą na przykład świadczyć o przejściowych zaburzeniach czynnościowych mózgu. Może to być na przykład wynikiem wpływu spożycia alkoholu lub narkotyków. Inne możliwe objawy to migreny lub zaburzenia funkcjonowania ucha wewnętrznego.
Również gorączka i pocenie się często towarzyszą nudnościom.
Przebieg
Nudności są objawem innych chorób lub odrębną reakcją organizmu na wyizolowane, kluczowe bodźce. Nie ma typowego, wzorcowego przebiegu nudności. Ogólnie rzecz biorąc, mdłości w większości przypadków zmierzają w kierunku ostatecznego wywołania chęci wymiotów. Opróżnienie żołądka często prowadzi do szybkiego złagodzenia objawów.
Diagnoza
Jeśli nudności są bardzo nasilone, a ich przyczyna niejasna, należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym. Lekarze mogą najpierw zawęzić możliwe przyczyny dyskomfortu na podstawie szczegółowego wywiadu z pacjentem. Określą, czy jest to bardziej proces wywołany przez żołądek, czy przez mózg.
Zwykle przeprowadzane badania obejmują
- pomiar ciśnienia krwi
- morfologię krwi
- badania kału i moczu
- testy alergiczne
Jeśli istnieje podejrzenie, że przyczyną mdłości jest uszkodzenie nerwów lub mózgu, stosuje się inne metody badania narządów wewnętrznych, np:
- badanie ultrasonograficzne
- gastroskopię
- zdjęcia rentgenowskie
- tomografię komputerową
- elektrokardiogram i elektroencefalogram
W ten sposób lekarz ustala chorobę podstawową i rozpoczyna odpowiednie kroki terapeutyczne. Nudności jako ostry objaw mogą być również leczone farmakologicznie.
Leczenie
Jeśli badanie lekarskie wykaże, że mdłości są skutkiem ubocznym stosowania danego leku, lekarz poszuka dla niego lepszej alternatywy. Z kolei w leczeniu uczucia nudności również dostępne są różne leki.
| Medykament | Substancja czynna | Działanie |
|---|---|---|
| Leki przeciwhistaminowe | np. dimenhydrinat, difenhydramina | Hamuje chęć wymiotowania |
| Agoniści dopaminy | np. domperidon, metoklopramid | Blokuje substancje przekaźnikowe organizmu i tłumi mdłości |
| Leki przeciwwymiotne | np. metoklopramid | Interferuje z receptorami dopaminy; stosowany głównie w migrenie |
Ważnym działaniem w przypadku nudności z wymiotami jest utrzymanie stabilnego bilansu płynów w organizmie. Staraj się pić wystarczająco dużo. Dużo świeżego powietrza również może przyczynić się do poprawy samopoczucia.
Profilaktyka
Możesz zapobiec nudnościom spowodowanym przez czynniki zewnętrzne poprzez:
- unikanie spożywania zepsutej lub niewłaściwej żywności.
- unikanie przejedzenia
- unikanie psychicznie stresujących sytuacji
- rezygnację z alkoholu ani narkotyków
- przyjmowanie najbardziej stabilnej pozycji w pojazdach (np. jak najdalej do przodu pojazdu w autobusie, na środku okrętu czy statku).
Niestety, nie jest możliwe podjęcie ogólnych środków zapobiegawczych przeciwko nudnościom wywołanym przez hormony lub leki.
Domowe sposoby leczenia
Domowe sposoby, skuteczne przy silnych mdłościach, to herbaty ziołowe, najlepiej rumiankowe lub miętowe. Łagodzą one zestresowany żołądek. Tabletki musujące z magnezem i napoje izotoniczne zapewniają równowagę mineralną w przypadku utraty płynów, spowodowanej wymiotami.
Kiedy z nudnościami należy udać się do lekarza?
Jeśli przyczyna nudności jest znana i należy spodziewać się ich krótkiego przebiegu, można spokojnie przeczekać ten dyskomfort. Najpóźniej po trzech dniach wszystko powinno być znowu w porządku. Jeśli mdłościom towarzyszy biegunka, ewentualnie krwawe wymioty i utrata płynów, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem rodzinnym. Jeśli masz problemy z krążeniem i gorączkę, poważnie potraktuj objawy mdłości.
W przypadku podejrzenia zatrucia nie należy zwlekać z udaniem się do lekarza!
Pytania i odpowiedzi
Jak mogę rozpoznać mdłości u niemowląt?
Niemowlęta i małe dzieci nie potrafią jeszcze wyrażać swojego dyskomfortu. Z tego względu senność lub uporczywy płacz mogą mieć u niemowląt wiele różnych przyczyn. Jeśli jednak dziecko silnie wymiotuje, należy poszukać pomocy medycznej!
Jak powinienem się ułożyć, jeśli mam mdłości?
Jeśli cierpisz na ostre mdłości i chcesz się położyć, nigdy nie kładź się na brzuchu. Najwygodniejsza jest pozycja z lekko uniesioną głową i ugiętymi nogami. Staraj się leżeć jak najspokojniej i unikaj energicznych ruchów.
Źródła
- Andrzej Szczeklik (red): Choroby wewnętrzne : stan wiedzy na rok 2010. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2010.
- TadatakaYamada (red.): Podręcznik gastroenterologii. Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2006.
- Balaban CD, Yates BJ (January 2017). „What is nausea? A historical analysi sof changing views”. Autonomic Neuroscience. 202.
Przeczytaj także o: