Powiększona tarczyca – czy zawsze oznacza chorobę?
Powiększona tarczyca, inaczej wole tarczycowe, to objaw, który może budzić niepokój. Na szczęście nie zawsze świadczy o poważnej chorobie. Warto jednak wiedzieć, jakie objawy mogą towarzyszyć powiększeniu tarczycy i kiedy należy zgłosić się do lekarza. Jakie badania należy wykonać, kiedy lekarz stwierdzi powiększoną tarczycę?
Powiększenie tarczycy – jak wygląda powiększona tarczyca?
Tarczyca to gruczoł znajdujący się w przedniej części szyi, tuż pod krtanią. Jej powiększenie może być ledwo wyczuwalne, a czasem przybiera rozmiary widoczne gołym okiem. Jest to bardzo częsty objaw występujący przy nadczynności tarczycy, gdy występują guzy tarczycy, w chorobie Gravesa-Basedowa. Może też oznaczać chorobę Hashimoto, niedobór jodu lub pojawić się w przebiegu ciąży. Powiększenie tarczycy jest określane również wolem tarczycy.
Objawy powiększonej tarczycy mogą obejmować:
- Powiększenie obwodu szyi – pacjent może odczuwać ucisk w okolicy szyi, zwłaszcza podczas połykania.
- Wyczuwalny guzek – w dotyku można wyczuć twardą lub miękką narośl w dolnej części szyi.
- Zmiana głosu – powiększona tarczyca może uciskać na nerw krtaniowy, powodując chrypkę lub inne zaburzenia głosu.
- Problemy z oddychaniem – w skrajnych przypadkach bardzo duże wole może uciskać na tchawicę, utrudniając oddychanie.
- Dolegliwości bólowe – czasami pojawia się ból w okolicy szyi.
Często powiększona tarczyca zostaje stwierdzona przez lekarza rodzinnego podczas wizyty dotyczącej zupełnie innych kwestii – lekarz jest w stanie zauważyć powiększenie gruczołu. Bardzo istotne są również inne objawy towarzyszące powiększeniu tarczycy. Mogą należeć do nich przewlekłe zmęczenie, chudnięcie lub tycie bez zmiany diety, zaburzenia miesiączkowania, uderzenia gorąca, drżenie rąk, wytrzeszcz oczu, problemy z wypróżnianiem czy kołatania serca. Objawy te wskazują na upośledzenie funkcji wydzielniczych tarczycy.
Masz powiększoną tarczycę? Zrób te badania
Jeśli podejrzewasz u siebie powiększenie tarczycy, koniecznie skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub endokrynologiem. Specjalista przeprowadzi wywiad, zbada szyję i zleci odpowiednie badania, które pomogą znaleźć przyczyny powiększonej tarczycy.
Najczęściej wykonuje się:
- USG tarczycy – badanie to pozwala ocenić wielkość, kształt i strukturę tarczycy, a także wykryć ewentualne guzki lub torbiele.
- Badanie poziomu hormonów tarczycy TSH, FT3, FT4 – dzięki nim można zdiagnozować nadczynność lub niedoczynność tarczycy.
- Biopsja cienkoigłowa – w przypadku wykrycia guzka, lekarz może zalecić wykonanie biopsji, aby wykluczyć możliwość, że rozwija się rak tarczycy.
Wyniki badań pozwalają określić lekarzowi, w jaki sposób leczyć powiększoną tarczycę.
Leczenie powiększonej tarczycy – czy jest konieczne?
Leczenie powiększonej tarczycy zależy od ustalonej diagnozy i nasilenia objawów:
- Niedobór jodu – w przypadku niedoboru jodu leczenie polega na uzupełnianiu tego pierwiastka w diecie lub za pomocą suplementów.
- Choroby autoimmunologiczne (np. choroba Hashimoto) – leczenie polega na stosowaniu leków z hormonami tarczycy.
- Nadczynność tarczycy – u pacjentów ze stwierdzoną nadczynnością tarczycy stosuje się leki hamujące pracę tarczycy, jod radioaktywny lub zabieg chirurgiczny.
- Guzy tarczycy – w zależności od rodzaju guza leczenie może polegać na obserwacji, leczeniu farmakologicznym lub zabiegu chirurgicznym.
Pamiętaj, że powiększona tarczyca nie zawsze wymaga leczenia. W wielu przypadkach wystarczy regularna kontrola u endokrynologa.