Tasiemiec – pasożyt występujący u ludzi i zwierząt.

Tasiemiec to powszechnie występujący pasożyt, który zamieszkuje przewód pokarmowy człowieka lub zwierzęcia. Istnieje wiele różnych gatunków tasiemców: tasiemiec ludzki, glista ludzka i tasiemiec karłowaty. Tasiemce występują na całym świecie, szczególnie dużo zakażeń obserwuje się w rejonach z mocno rozwiniętą hodowlą bydła. Jakie objawy daje zakażenie tasiemcem i jak jest leczone?

Czym jest tasiemiec?

Tasiemiec jest pasożytem, a więc organizmem bytującym i żywiącym się w innym ustroju. Dorosłe tasiemce bytują zwykle w ludzkim lub zwierzęcym przewodzie pokarmowym, który jest dla nich żywicielem ostatecznym. W niektórych przypadkach jednak człowiek (lub zwierzę) jest żywicielem pośrednim, kiedy nie dochodzi do rozwinięcia się dorosłej postaci pasożyta – najczęściej taka sytuacja ma miejsce w przypadku tasiemca uzbrojonego, który potrzebuje żywiciela pośredniego. Większość gatunków tasiemca składa się z główki (skoleksu) i strobili, a więc ciała złożonego z członów.

Najpopularniejsze rodzaje tasiemców to:

1. Tasiemiec nieuzbrojony.
2. Tasiemiec uzbrojony.
3. Tasiemiec karłowaty.
4. Tasiemiec bruzdogłowiec.
5. Tasiemiec bąblowcowy.

Tasiemce najczęściej bytują w jelicie cienkim. Obecność tasiemca mogą sygnalizować pewne objawy, które pacjenci często mylą z innymi problemami żołądkowo-jelitowymi, nie podejrzewając zarażenia. Zakażenie może też trwać wiele lat i przebiegać bezobjawowo.

Tasiemce to płazińce – długie i płaskie robaki. Długość ciała tasiemca może wynosić od 20 mikrometrów do nawet kilkunastu metrów (bruzdrogłowiec szeroki). Choroby wywołane przez bytowanie tasiemca w ciele to tasiemczyca, bąblowica i wągrzyca. Możemy mieć do czynienia z tasiemcem nieuzbrojonym lub tasiemcem uzbrojonym, najczęściej jednak występuje postać nieuzbrojona.

W jaki sposób tasiemiec dostaje się do organizmu?

Tasiemiec dostaje się do ciała człowieka poprzez spożywanie pokarmów zawierających jaja tasiemca. Najczęściej znajdują się one w niedogotowanym mięsie wołowym (tasiemiec nieuzbrojony) lub wieprzowym (tasiemiec uzbrojony). Szczególnie niebezpieczne jest spożywanie surowego mięsa. Daniem, które może być zakażone jajami pasożyta, jest tatar. Bardzo ważne jest więc, aby mięso na tatar było pozyskiwane wyłącznie z zaufanych hodowli i dobrze przebadane. Nigdy nie wolno przyrządzać tatara z mięsa niewiadomego pochodzenia. Zarazić się tasiemcem można również przez nieumyte owoce, warzywa i ryby. Surowe lub półsurowe mięso ryb może zawierać jaja bruzdogłowca szerokiego. Tasiemiec karłowaty może dostać się do organizmu człowieka poprzez nieumyte pokarmy i brudne ręce, dlatego bardzo ważne jest mycie rąk przed jedzeniem oraz przygotowaniem posiłków. Ta postać tasiemca łatwo przedostaje się z człowieka na człowieka, dlatego dość szybko rozprzestrzenia się wśród członków rodziny.

Jak odróżnić tasiemca nieuzbrojonego z tasiemcem uzbrojonym?

Tasiemce nieuzbrojone i uzbrojone różnią się od siebie budową ciała i sposobem rozmnażania. Tasiemce nieuzbrojone, takie jak tasiemiec ludzki, mają prosty, wąski kształt i rozmnażają się poprzez produkcję jaj, które są wydalane z organizmu zakażonej osoby lub zwierzęcia.

Tasiemce uzbrojone, takie jak glista ludzka, mają bardziej rozgałęziony kształt ciała i rozmnażają się poprzez produkcję płciowych komórek rozrodczych, które są wydalane z organizmu i zapłodnione przez samca.

Tasiemiec uzbrojony posiada główkę z ryjkiem, na którym znajduje się podwójny wieniec przyssawek i haków, przez co ściślej przylega do ściany jelita cienkiego i ciężko jest go usunąć.

Innym sposobem odróżnienia tasiemców nieuzbrojonych od uzbrojonych jest sposób ich przenoszenia. Tasiemce nieuzbrojone są przenoszone poprzez jaja, które są wydalane z organizmu zakażonej osoby lub zwierzęcia i mogą być spożywane przez inne osoby lub zwierzęta. Tasiemce uzbrojone są przenoszone poprzez larwy tasiemca, które są wydalane z organizmu i mogą być przenoszone poprzez bezpośredni kontakt z zanieczyszczonymi przedmiotami lub za pośrednictwem innych zwierząt.

Warto pamiętać, że niektóre tasiemce mogą mieć cechy obu grup – ogólnie gatunki tasiemców nie są do końca jasno sklasyfikowane.

Jakie objawy daje tasiemiec nieuzbrojony a jakie uzbrojony? Objawy tasiemczycy w zależności od rodzaju tasiemca.

Objawy zarażenia tasiemcem uzbrojonym mogą być mylone z tasiemcem nieuzbrojonym i odwrotnie. Kiedy dojdzie do zakażenia dorosłym tasiemcem uzbrojonym, choroba zwykle przebiega bez symptomów. Objawy tasiemczycy przy tasiemcu uzbrojonym to przede wszystkim wymioty, utrata masy ciała, bóle brzucha, nudności i biegunka.

Przy tasiemcu uzbrojonym zachodzi ryzyko rozwoju wągrzycy – niebezpiecznej choroby pasożytniczej, która może zniszczyć działanie wielu układów i narządów. W pierwszych latach wągrzyca może nie dawać żadnych objawów. Choroba jest jednak bardzo rzadka, a w Polsce prawie nie występuje (przyczynia się do tego zamknięty chów bydła i odpowiedni nadzór weterynaryjny hodowli).

Wągrzyca daje objawy zależnie od lokalizacji wągrów w organizmie człowieka – wągry tasiemca uzbrojonego (larwy) zajmują zazwyczaj mięśnie, oczy, tkankę podskórną, mogą też pojawić się symptomy ze strony ośrodkowego układu nerwowego.

Przykładowe objawy wągrzycy to m.in.:

• częste bóle głowy;
• zawroty głowy;
• napady padaczkowe;
• zaburzenia snu;
• zaburzenia widzenia i mowy;
• stopniowa utrata wzroku;
• objawy psychiczne – agresja, apatia, depresja;
• otępienie;
• zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe;
• zapalenie opon mózgowych lub zapalenie mózgu.

W przypadku tasiemca nieuzbrojonego, tasiemczyca może dawać następujące objawy:

• bóle brzucha;
• nudności i wymioty;
• spadek masy ciała;
• osłabienie, zmęczenie;
• zwiększony lub zmniejszony apetyt;
• rzadko występują problemy ze snem (człony tasiemca nieuzbrojonego przy dezintegracji, np. na skutek leków, stają się ruchliwe i mogą same wychodzić przez odbyt w porze nocnej, co wywołuje nieprzyjemne uczucie swędzenia tych okolic);
• rzadko występują objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego;
• zmiany skórne (rzadko).

W przypadku tasiemca karłowatego zwykle nie ma żadnych objawów, ale w niektórych przypadkach mogą się pojawić:

• biegunka;
• lęki i niepokój;
• rozdrażnienie;
• swędzenie odbytu i okolic.

Dość niebezpieczne mogą być objawy bąblowicy. Jest to choroba wywołana przez tasiemca zwanego bąblowcem. Występują dwie postacie choroby – jednojamowa i wielokomorowa. W postaci jednojamowej zwykle nie ma żadnych objawów, z czasem jednak pacjent może zacząć odczuwać bóle brzucha, dyskomfort w nadbrzuszu, nudności, wzdęcia i gazy. Postać wielokomorowa bąblowicy polega na wytwarzaniu się wielu małych pęcherzyków w różnych narządach, co doprowadza do ich dysfunkcji. Przykładowo – torbiele w kościach mogą prowadzić do ich łamliwości, a obecność tasiemca w drogach żółciowych wywoła żółtaczkę. Obserwuje się również nadciśnienie wrotne. Bąblowica może pojawić również w mózgu, płucach, wątrobie czy trzustce – wtedy objawy są zależne od umiejscowienia pasożytów. Obecność bąblowca w mózgu jest dość szybko odczuwana przez chorego – pojawiają się silne bóle głowy, nudności i wymioty.

Bruzdogłowiec szeroki może osiągnąć rozmiary nawet kilkunastu metrów, jednak najczęściej jedynym objawem jego bytowania w organizmie są widoczne fragmenty pasożyta w kale. U małej ilości pacjentów z bruzdogłowcem obserwuje się anemię ze względu na niedobór witamin, szczególnie witaminy B12.

Leczenie tasiemczycy.

W przypadku podejrzenia tasiemca należy zgłosić się do lekarza rodzinnego. Tasiemczycę rozpoznaje się w czasie wywiadu i badania lekarskiego. Dla potwierdzenia diagnozy, lekarz zleca mikroskopowe badanie kału na obecność pasożytów (jaj tasiemca lub jego fragmentów) i morfologię krwi. Niektóre przypadki wymagają zastosowania badań obrazowych (np. tomografia komputerowa, RTG), aby zobaczyć tasiemca w jelicie cienkim lub innych narządach. W przypadku podejrzenia wągrzycy zlecane jest badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.

Lekami pierwszego rzutu u ludzi są leki przeciwpasożytnicze – preparaty z albendazolem, pyrantel lub mebendazol. Substancje te upośledzają układ nerwowy pasożytów, co prowadzi do ich obumierania. Ciężkie infekcje pasożytnicze, np. tasiemcem bąblowcowym, wymagają leczenia szpitalnego.

Poza tym, stosuje się leczenie tych narządów i układów, które zostały uszkodzone obecnością pasożytów i wytwarzanych przez nich toksyn.

W tym artykule poruszamy zagadnienia dotyczące:

• jak wygląda tasiemiec
• jajo tasiemca uzbrojonego
• jajo tasiemca uzbrojonego posiada
• jak wygląda tasiemiec u człowieka
• jak wygląda tasiemiec uzbrojony
• kto jest żywicielem pośrednim tasiemca uzbrojonego
• do zarażenia tasiemcem nieuzbrojonym dochodzi
• zakażenie tasiemcem nieuzbrojonym

Przeczytaj także o:

Krew w kale

Ból po prawej stronie brzucha – co może oznaczać?