Zawał serca

Co roku na zawał serca umiera w Polsce około 15 tysięcy osób – również dlatego, że wiele z nich zbyt długo zwleka z wezwaniem pogotowia ratunkowego w przypadku podejrzenia zawału. Jest to śmiertelnie niebezpieczne, ponieważ w przypadku zawału serca liczy się dosłownie każda sekunda.

Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku podejrzenia stanu przedzawałowego? 

Ból w klatce piersiowej, mdłości, bladość: zawał serca lub inne nagłe przypadki kardiologiczne mogą zaczynać się niegroźnie, ale z czasem stać się groźne dla życia. Osoby dotknięte tymi objawami powinny pilnie skontaktować się z lekarzem. W czasie wideokonsultacji z lekarzem TELEMEDI w ciągu kilku minut otrzymasz indywidualną poradę i szybko znajdziesz odpowiednie lekarstwa. Po konsultacji otrzymasz także konieczną receptę. Ponadto lekarz może wygodnie i szybko wystawić Ci zwolnienie lekarskie.

Podstawowe informacje

• Zawał serca jest wynikiem nagłego zaprzestania dostarczania tlenu i substancji odżywczych do mięśnia sercowego.
• Głównym objawem jest kłujący ból w klatce piersiowej i promieniujący ból w lewym ramieniu. Inne objawy mogą obejmować spłycenie oddechu, zimne poty, uczucie ucisku, nudności i wymioty oraz ból w jamie brzusznej.
• W przypadku podejrzenia zawału serca należy natychmiast wezwać lekarza pogotowia! 
• Jeśli chory jest nieprzytomny i nie oddycha, należy natychmiast wykonać resuscytację.
• Czynnikami ryzyka zawału serca są m.in. palenie papierosów, niezdrowa dieta, wysoki poziom cholesterolu LDL, stres, mała ilość sportu, wiek, płeć oraz skłonności dziedziczne.
• Kobiety chorują na zawał serca później i rzadziej, ale umierają z jego powodu częściej niż mężczyźni. Zawał serca objawia się inaczej u kobiet niż u mężczyzn, ponieważ odczuwają one mniejszy ból, brak bólu lub inny jego rodzaj.

Co to jest zawał serca?

Zawał serca to nagłe przerwanie dopływu tlenu i substancji odżywczych do mięśnia sercowego. Jest on zwykle spowodowany nagłym zamknięciem tętnicy wieńcowej przez skrzep krwi w miejscu zwężenia tętnicy. 

Zawał serca jest zdarzeniem zagrażającym życiu i wymaga jak najszybszej pomocy medycznej.

Jakie są objawy zawału serca?

Głównym objawem zawału serca jest nagły, silny i uporczywy ból w okolicy klatki piersiowej, często promieniujący do lewego ramienia.

Inne objawy, które mogą wskazywać na atak serca to:

• trudności w oddychaniu,
• niepokój,
• zimne poty,
• mdłości,
• wymioty,
• ostry ból w dolnej szczęce, plecach lub brzuchu,
• silne uczucie ucisku.

U około 25% osób dotkniętych zawałem serca nie występuje ból. Jest to tzw. cichy, bezobjawowy zawał. Zjawisko to występuje szczególnie u osób chorych na cukrzycę.

Leczenie

Jeśli pojawią się oznaki zawału serca, nie należy zwlekać i natychmiast wezwać lekarza pogotowia!

Dalsze działania, które można podjąć na miejscu, do czasu przybycia lekarza:

Sprawdź oddech i przytomność

• Jeśli pacjent jest przytomny i oddycha, należy uwolnić go od krępującej odzieży. Ułożyć pacjenta z lekko uniesioną górną częścią ciała. Zachować spokój i unikać zdenerwowania! Porozmawiaj z nim spokojnie.

• Jeśli pacjent nie jest przytomny, ale oddycha, należy ułożyć go w pozycji bocznej i upewnić się, że jego drogi oddechowe są drożne.

• Jeśli doszło do zatrzymania krążenia, należy natychmiast rozpocząć działania resuscytacyjne (masaż serca i sztuczne oddychanie).

Według badań bardziej uzasadnione jest, aby osoby nie będące lekarzami wykonywały masaż serca zamiast sztucznego oddychania.

W tym celu osoba udzielająca pomocy uciska na około 5 cm w głąb klatki piersiowej i powtarza ten ruch co najmniej 100 razy na minutę. Ważne jest, aby naciskać mocno i nie przerywać ruchu.

Celem lekarza jest jak najszybsze udrożnienie zablokowanego naczynia wieńcowego. Im szybciej to nastąpi, tym mniejsze jest ryzyko dalszego uszkodzenia mięśnia sercowego.

Czynniki ryzyka

Zawał serca jest zazwyczaj wynikiem choroby wieńcowej (CHD – congenital heart disease), która jest spowodowana głównie zwężeniem tętnic wieńcowych. W zdrowym stanie zaopatrują one komórki mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze.

Określone czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia zawału serca. Należą do nich:

• palenie,
• cukrzyca,
• otyłość,
• nadciśnienie,
• podwyższony poziom cholesterolu LDL,
• niezdrowa dieta,
• stres,
• brak ćwiczeń,
• podwyższony wiek – od 45 lat dla mężczyzn i 55 lat dla kobiet,
• płeć męska,
• predyspozycje dziedziczne.

Zawały serca u kobiet

Kobiety nie chorują na zawał serca tak często jak mężczyźni, a także dopiero w późniejszym okresie życia niż mężczyźni. Niemniej jednak kobiety (38%) umierają na zawał serca częściej niż mężczyźni (25%).

Tylko 50% kobiet doświadcza zawału serca z typowymi objawami. Pozostałe 50% często odczuwa ból w prawym ramieniu zamiast w lewym, a także ból pleców, górnej części brzucha lub dolnej szczęki.

Ból może również nie występować w ogóle, a osoby dotknięte chorobą cierpią jedynie na duszności, nudności i wymioty. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na kobiety. Badania kontrolne u lekarza powinny być przeprowadzane rutynowo.

Źródła

• Piotr Gajewski. Uniwersalna definicja zawału serca. „Medycyna Praktyczna”. 1 (203) styczeń, s. 47-64, 2008.
• Mathes P., Poradnik zawałowca, W.J. Musiał (tłum.), Warszawa: Wydaw. Lekarskie PZWL, 1996.
• Choroby serca i naczyń 2012, tom 9, nr 4, 208-213, Aleksander Prejbisz, Andrzej Januszewicz.

Przeczytaj także o:

Ból w klatce piersiowej

Ból po prawej stronie brzucha – co może oznaczać?