Zapalenie mięśnia – czym jest stan zapalny mięśni?
Zapalenie mięśnia jest stanem wywołanym przez infekcję wirusową, bakteryjną lub jako objaw choroby autoimmunologicznej. Reakcja zapalna w tkance mięśniowej może przebiegać umiarkowanie, nie wyrządzając większej krzywdy mięśniom, lub może być na tyle ostra, że doprowadzi do rozpadu i obumierania włókien, co powoduje osłabienie siły mięśniowej i ból. Stan zapalny mięśni może mieć postać ostrą lub przewlekłą. Kiedy możesz podejrzewać, że masz zapalenie mięśnia i co robić w tej sytuacji?
Przyczyny i objawy zapalenia mięśni.
Zapalenie mięśni może dotyczyć wszystkich rodzajów mięśni w naszym ciele. Problem ten najczęściej dotyka kobiet i osób starszych. W ciężkich przypadkach, zapalenie mięśni wiąże się z upośledzeniem funkcji układu oddechowego i krążenia oraz niewydolnością serca.
Za większość przypadków zapalenia mięśni odpowiadają infekcje wirusowe i bakteryjne. Ryzyko zapalenia mięśni pojawia się też, gdy chorujemy na choroby autoimmunologiczne, w których układ odpornościowy atakuje swoje własne tkanki. Stan zapalny mięśni może być również wywołany urazem.
Bakteryjne lub wirusowe zapalenie mięśni – mogą wywołać je różnego rodzaju infekcje wirusowe i bakteryjne w zupełnie innej, odległej części ciała. Infekcja rozprzestrzenia się poprze krwiobieg lub limfę – np. zapalenie oskrzeli może rozprzestrzenić się na dowolne mięśnie. Niebezpiecznym powikłaniem grypy jest zapalenie mięśnia sercowego.
Zapalenie mięśnia na skutek urazu – różnego rodzaju wypadki i kontuzje mogą prowadzić do zapalenia mięśni. Może być ono skutkiem naciągnięcia, zwichnięcia lub naderwania mięśnia.
Inne choroby autoimmunologiczne – reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń mogą powodować uogólnione zapalenie w organizmie, również stan zapalny komórek mięśniowych.
Zapalenie mięśnia może pojawić się w każdym wieku, ale najczęściej dotyka kobiet i osób starszych. U mężczyzn zapalenia mięśni zdarzają się dużo rzadziej, a ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem. W niektórych przypadkach zapalenie mięśnia rozwija się bez określonej przyczyny – na taką sytuację narażone są osoby z podatnością genetyczną.
Głównym objawem zapalenia mięśni jest odczuwalne przez chorego osłabienie siły mięśniowej. Poza tym mamy też ogólne objawy zapalenia mięśni, takie jak ból stawów, obrzęk w okolicy zapalenia, zmęczenie i gorączkę. Pozostałe objawy są zależne od konkretnego rodzaju zapalenia mięśni. Gdy mamy zapalenie mięśni oddechowych, mogą wystąpić problemy z oddychaniem, płytki oddech, duszności. Kiedy występuje zapalenie mięśni szkieletowych, pojawią się problemy z poruszaniem i utrzymaniem równowagi.
Najczęstsze rodzaje zapalenia mięśni.
Niemal każdy mięsień i grupa mięśniowa mogą ulec zapaleniu. Problem nie omija również bardzo ważnych dla ustroju mięśni oddechowych i mięśnia sercowego. W ciężkich przypadkach zapalenie mięśnia może wywołać nawet niewydolność serca i całej strony układu mięśniowego, utrudniać oddychanie lub przełykanie, np, gdy pojawia się osłabienie mięśni gardła. Zapalenie mięśnia barkowego skutkuje osłabieniem barków, ich bólem, pojawią się problemy z utrzymaniem prawidłowej pozycji ciała. Dość poważne jest kostniejące zapalenie mięśni – choroba genetyczna, na którą nie ma lekarstwa. Stan zapalny mięśni prowadzi nie tylko do objawów osłabienia i bólu, ale może doprowadzić do zmian zwyrodnieniowych włókien mięśniowych, a nawet ich martwicy.
Poniżej znajdziesz opis najczęściej występujących rodzajów zapalenia mięśni.
Zapalenie wielomięśniowe.
Idiopatyczne zapalenie wielomięśniowe ma podłoże immunologiczne. Objawy zapalenia wielomięśniowego rozwijają się przez kilka tygodni. Dochodzi do symetrycznego osłabienia ogólnej siły mięśniowej
Objawy idiopatycznego zapalenia mięśni rozwijają się zazwyczaj stopniowo, przez wiele tygodni, znacznie rzadziej ich początek jest ostry. Zapalenie mięśnia spowodowane procesami autoimmunologicznymi przejawia się przeważnie stopniowym, symetrycznym osłabieniem siły mięśniowej, oraz, w niektórych przypadkach, bolesnością odczuwaną w spoczynku i przy ucisku. W zależności od umiejscowienia zapalenia mięśni, pojawiają się charakterystyczne objawy – np. zapalenie mięśni nóg będzie wywoływało ich ból, dużą męczliwość przy bieganiu lub szybkim chodzeniu, problemy może sprawiać nawet zwykłe wstawanie z krzesła. Zapalenie wielomięśniowe może wywołać problemy ze strony układu pokarmowego, spadek masy ciała, problemy ze wzrokiem, pojawi się podwyższona temperatura ciała. Przy przewlekłym zapaleniu wielomięśniowym mogą pojawić się również objawy skórne. Przypadki zapalenia mięśni tego rodzaju są dość rzadkie. Idiopatyczne zapalenie skórno-mięśniowe i inne choroby z tej grupy dotyczą 5 osób na 1000 000.
Wtrętowe zapalenie mięśni.
Ta postać zapalenia mięśni dotyczy mięśni uda. Powoduje ich duże osłabienie, a w niektórych przypadkach nawet zanik. Wtrętowe zapalenie mięśni objawia się problemami z chodzeniem, utrzymaniem równowagi, częstymi upadkami. Z czasem może przejść na barki, kark, łokcie i ręce. Może pojawić się również osłabienie mięśni gardła, które utrudnia mowę i przełykanie. Często występuje zniesienie ruchów gałki ocznej.
Zapalenie mięśnia sercowego.
Zapalenie mięśnia sercowego jest poważnym powikłaniem infekcji wirusowej z objawami grypowymi lub grypopodobnymi. Często słyszy się głosy, że o zapaleniu mięśnia sercowego może zadecydować nasze podejście do leczenia wcześniejszej infekcji – np. normalna aktywność mimo choroby, brak odpoczynku i stosowania leków wspomagających zdrowienie. W przypadku zapalenia mięśnia sercowego pojawiają się takie objawy jak ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, duszność spoczynkowa (lub po niewielkim wysiłku), obrzęki kostek i nóg. Mogą wystąpić również objawy typowo infekcyjne – bóle gardła, katar, gorączka, ból mięśni i stawów. W przypadku, kiedy występuje silny ból w klatce piersiowej i duszność spoczynkowa, należy wezwać pogotowie ratunkowe. Stan ten może prowadzić do niewydolności serca i wymaga odpowiedniej diagnostyki oraz leczenia.
Młodzieńcze zapalenie mięśni.
Właściwie Młodzieńcze Zapalenie Skórno-Mięśniowe (MZSM). Jest to postać stanu zapalnego mięśni, występująca u osób w nastoletnim wieku – najczęściej przed 16 rokiem życia. Zdarzają się jednak przypadki również wśród młodych dorosłych. Główne objawy zapalenia to rumień na twarzy, stawach kolanowych i łokciach, obrzęki powiek, osłabienie mięśni kończyn.
Leczenie zapalenia mięśni.
Podejrzewając zapalenie mięśni, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który na podstawie wywiadu zleci odpowiednie badania laboratoryjne i obrazowe.
Leczyć zapalenie mięśni powinno się przede wszystkim objawowo i zależnie od przyczyny stanu zapalnego. Przy zapaleniu wielomięśniowym kontroluje się objawy i zapobiega powikłaniom choroby. Od chorego wymaga się zmiany stylu życia – przede wszystkim wskazany jest odpoczynek i unikanie ciężkich prac fizycznych, forsowanych ćwiczeń itp. Stosuje się również określone leki przeciwbólowe.
Przy zapaleniu skórno-mięśniowym, należy ustalić indywidualny plan leczenia obejmujący dostosowanie stylu życia i dobór odpowiednich leków. U niektórych pacjentów z objawami skórno-mięsniowymi występują problemy z trawieniem pokarmu i wchłanianiem składników odżywczych, dlatego wskazane są odpowiednie suplementy diety, uzupełniające witaminy i minerały. Niezwykle ważne są regularne badania ogólne, które stwierdzą czy nie występują niedobory.
Przy zapaleniu mięśnia sercowego stosuje się leki usprawniające jego pracę, dobierane zależnie od stanu pacjenta. Aby dobrać najlepsze z nich, należy zastosować poszerzoną diagnostykę – wykonać badania obrazowe, np. rezonans magnetyczny serca.
Przeczytaj także o: