Zapalenie gardła – przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie błony śluzowej gardła jest jednym z częstszych powodów wizyt u lekarza w sezonie jesienno-zimowym. Zazwyczaj za infekcje gardła odpowiadają wirusy. Zdarza się jednak, że ostry ból gardła spowodowany jest przez zakażenie bakteryjne - pojawia się wtedy angina ropna. Podpowiadamy, jak rozróżnić wirusowe zapalenie gardła od przypadku zakażenia bakteryjnego, czym różni się leczenie ostrego zapalenia gardła od przewlekłego, jakie są objawy zapalenia gardła oraz jak wygląda leczenie objawowe.

Zapalenie gardła – przyczyny

Zapalenie gardła to nic innego jak stan zapalny błony śluzowej gardła, który może powodować także obrzęk migdałków. Najczęstszym objawem infekcji gardła są: silne zaczerwienienie śluzówek oraz uporczywy ból gardła. Zazwyczaj zapalenie gardła dotyczy dzieci w wieku 4 – 7 lat.

Przyczyną zapalenia gardła może być infekcja wirusowa – szacuje się, że zapalenie gardła może powodować nawet 200 różnych rodzajów wirusa. Najczęściej są to:

• wirusy grypy, 
• wirusy paragrypy, 
• adenowirusy, 
• rynowirusy, 
• koronawirusy,
• wirusy opryszczki,
• enterowirusy. 

Za zapalenie gardła odpowiadać mogą także bakterie, często są to paciorkowce, które dodatkowo wywołują ostre zapalenie migdałków podniebiennych, czyli tzw. anginę ropną.

Ostre i przewlekłe zapalenie gardła

Zapalenie gardła może mieć formę ostrą (objawy są nagłe i silne) oraz przewlekłą (objawy utrzymują się przez kilka tygodni). Szczególną formą ostrego zapalenia gardła o podłożu wirusowym jest mononukleoza zakaźna, którą zarazić się można poprzez kontakt ze śliną osoby chorej lub zakażonej. Objawy mononukleozy przypominają zapalenie gardła. Trzeba zachować jednak czujność, ponieważ obok nagłego bólu gardła i gorączki, u chorych obserwuje się również powiększoną wątrobę oraz śledzionę, a także powiększone węzły chłonne. Mononukleozę leczy się objawowo.

Wirusowe zapalenie gardła – objawy

W przypadku infekcji wirusowej, zanim dojdzie do pierwszych jej objawów musi minąć od około 1 do 6 dni. Infekcja wirusowa objawia się bólem gardła o różnym nasileniu oraz uczuciem drapania lub pieczenia w gardle. Charakterystycznym symptomem choroby jest także nieżyt nosa, który może być niewielki lub bardzo nasilony.

Typowym objawem wirusowego zapalenia gardła jest suchy kaszel oraz podwyższona temperatura ciała, która raczej nie przekracza 37,5 °C. Jednak w przypadku ostrego zapalenia gardła gorączka szybko wzrasta, natomiast błona śluzowa gardła może zmienić kolor na mocno czerwony.

Bakteryjne zapalenie gardła – jakie są objawy anginy ropnej?

Przebieg infekcji bakteryjnej znacznie różni się od tej spowodowanej wirusami. Pierwsze objawy choroby pojawiają się gwałtownie – zaczynają się uporczywym bólem gardła, który uniemożliwia jedzenie, wysoką gorączką powyżej 38°C łącznie z dreszczami i wzmożoną potliwością, a także silnie przekrwionym gardłem, natomiast na migdałkach pojawiają się nacieki ropne. W przebiegu anginy ropnej obserwuje się także powiększenie węzłów chłonnych podżuchwowych lub szyjnych.

Wirusowe zapalenie gardła – leczenie

W przypadku wirusowego zapalenia gardła sposób leczenia dorosłych, jak i dzieci wygląda podobnie, jednak uzależnia się go od etiologii wirusowej. Z wirusowym zapaleniem gardła rozprawić można się stosując leczenie objawowe, czyli leki przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i leki przeciwbólowe, a także dużo odpoczywając. W szybszym leczeniu pomaga także spożywanie dużej ilości płynów. Aby zmniejszyć ból gardła, można przyjmować tabletki do ssania lub leki odkażające w formie sprayu.

Wirusowe zapalenie gardła – domowe sposoby leczenia

Wirusowe zapalenie gardła można leczyć także domowymi sposobami, dobre efekty przynoszą:

• picie dużej ilości płynów, aby nawilżyć błonę śluzową gardła,
• nawilżanie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywamy (suche powietrze dodatkowo podrażnia błony śluzowe),
• unikanie dymu papierosowego, alkoholu, a także ostrych przypraw,
• spożywanie miękkich potraw,
• płukania gardła roztworem przygotowanym z rumianku i szałwii,
• płukanie gardła roztworem soli kuchennej,
• płukanie gardła wodą z sodą oczyszczoną.

Bakteryjne zapalenie gardła – jak wyleczyć anginę?

Stan zapalny gardła spowodowany infekcją o etiologii bakteryjnej, leczy się antybiotykoterapią. Anginę ropną wyleczyć mogą antybiotyki w postaci penicyliny, cefalosporyny lub makrolidów, które powinny być przyjmowane zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przewlekłe zapalenie gardła – przyczyny, objawy i leczenie

Gdy ból gardła utrzymuje się nieprzerwanie przez wiele tygodni lub związany jest z następującymi po sobie okresami przerw i zaostrzeń objawów to mamy wtedy do czynienia z przewlekłym zapaleniem gardła.

Rozprzestrzeniające się patogeny przyczyną przewlekłego bólu gardła

W większości przypadków do najczęstszych przyczyn przewlekłego zapalenia błony śluzowej gardła zaliczyć można kontakt z alergenami (np. z kurzem), substancjami chemicznymi w miejscu pracy (choćby dymem, oparami), przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, nadmierne spożywanie alkoholu oraz wdychanie dymu papierosowego. Przyczyną długotrwałej infekcji mogą być także inne choroby, jak choćby przerost migdałka gardłowego, przewlekłe zapalenie zatok lub zaburzenia hormonalne.

Przewlekłe zapalenie gardła to choroba zawodowa nauczycieli i piosenkarzy.

Objawami przewlekłego zapalenia gardła mogą być: uczucie ucisku w gardle, napady suchego kaszlu czy trudności w przełykaniu. W leczeniu kluczowa jest przede wszystkim eliminacja przyczyn, które powodują dolegliwości, ale pomocne są też roztwory jodyny, której zastosowanie pobudzi wydzielanie śluzu. W przypadku powiększonej błony śluzowej gardła zaleca się zażywanie azotanu srebra lub regularne inhalacje, które nawilżają gardło.

Przeczytaj także o:

Powiększone węzły chłonne

Zapalenie migdałków (angina)

Zwolnienie lekarskie – jak uzyskać L4 przez internet?