Białko obecne w badaniu ogólnym moczu powinno skłonić nas do skonsultowania wyników z lekarzem. Białkomocz to objaw najczęściej towarzyszący chorobom serca, układu krążenia i układu moczowego, wywołują go również choroby autoimmunologiczne i nowotwory. Śladowe ilości białka w moczu często są reakcją fizjologiczną na stres i wysiłek fizyczny. Wydalanie białka z moczem najlepiej oznaczać poprzez określenie stosunku stężenia wydalanej albuminy do kreatyniny (ACR). Jak dobrze pobrać próbkę do badania i jak wyglądają normy białka w moczu?

Czym jest białkomocz? Objawy białkomoczu.

Białkomocz, inaczej proteinuria, to po prostu obecność białka w moczu. Główną grupą białek wykrywanych w wydalanym moczu są albuminy. Wraz z moczem, ludzki organizm może wydalać związki, które nie powinny się tam znaleźć – do takich substancji należy białko. Jego obecność w moczu może oznaczać chorobę nerek, serca, układu krwionośnego lub krwiotwórczego.

Występuje również takie coś jak białkomocz fizjologiczny – jego normy u dorosłych mężczyzn to orientacyjnie 150-250 mg/dL, jednak najlepiej jest opierać się na wartościach referencyjnych laboratorium diagnostycznego. Komórki nabłonka układu moczowego z kolei wydzielają też inne proteiny, takie jak immunoglobuliny, białka C-reaktywne, lizozym i białko Tamma Horsfalla. Białko w moczu jest częścią składową badania, jakim jest ogólna analiza moczu. W aptekach dostępne są testy paskowe do wykrywania białkomoczu już od stopnia 15/20 mg/dL – dodatni wynik oznacza przekroczenie normy.

Białkomocz jako taki nie daje żadnych objawów, a jeśli już jakieś się pojawiają, mogą oznaczać chorobę, która ten nadmiar wydalania białka wywołuje. Zwrócić uwagę należy szczególnie wtedy, kiedy mocz się pieni lub jest go bardzo mało, pomimo właściwego spożywania płynów.

Rodzaje białkomoczu.

Istnieje kilka rodzajów białkomoczu – dzieli się je ze względu na ilość białka wydalanego z moczem w ciągu doby lub ze względu na pochodzenie.

Podział ze względu na ilość białka w moczu:

1. Białkomocz znaczny – wydalanie białka z moczem w ilości ponad 3,5 g na dobę.
2. Białkomocz mierny – 0,5-3,5 g wydalanego białka z moczem na dobę.
3. Białkomocz znikomy – ilość białka wydalanego z moczem nie przekracza 0,5 g na dobę.

Białkomocz ze względu na jego pierwotne źródło.

Białkomocz czynnościowy

Ta postać białkomoczu ma formę tymczasową i nie jest związana z żadnymi schorzeniami. W moczu białko pojawia się na skutek uprawiania sportu, ciężkiej pracy – związane jest ze zwiększonym wysiłkiem fizycznym, do którego organizm nie jest jeszcze przyzwyczajony. Może pojawić się podczas gorączki (np. w przebiegu infekcji dróg oddechowych) lub po przebywaniu dłuższy czas w pozycji stojącej (białkomocz ortostatyczny).

Białkomocz kłębuszkowy

Ma miejsce przy kłębuszkowym zapaleniu nerek – powstaje na skutek zapalenia i dysfunkcji kłębuszków nerkowych. Stan zapalny prowadzi do uszkodzenia błony filtracyjnej, która przepuszcza również białka do moczu.

Białkomocz cewkowy

Wywołuje go zmniejszenie wchłaniania zwrotnego drobnocząsteczkowych białek w cewce nefronu (insulna, beta2 – mikroglobulina, alfa1-mikroglobulina).

Białkomocz z przeładowania (przednerkowy)

Występuje jako rezultat zwiększonego przesączania białek pochodzących z osocza krwi do moczu.

Przyczyny białkomoczu.

Najczęściej wymieniane choroby, których objawem towarzyszącym jest białkomocz to:

1. Choroby nerek takie jak kłębuszkowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy, śródmiąższowe zapalenie nerek, odmiedniczkowe zapalenie nerek, nefropatie w przebiegu różnych chorób (nefropatia nadciśnieniowa, toczeń rumieniowaty układowy, zespół Fanconiego).
2. Patologiczne stany układu moczowego – ZUM, choroby zapalne gruczołu krokowego, uszkodzenie nerek.
3. Choroby układu sercowo-naczyniowego – niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze.
4. Choroby krwiotwórcze – anemia sierpowata, szpiczak.
5. Choroby nowotworowe.
6. Białkomocz wiąże się z chorobami autoimmunologicznymi – toczeń rumieniowaty układowy.

Ślad białka w moczu pojawia się po wysiłku fizycznym, w czasie gorączki, u kobiet na skutek menstruacji lub ciąży. Wydalanie białka z moczem może być zwiększone po korzystaniu z sauny i gorących kąpieli, ale także na skutek wychłodzenia organizmu. U ciężarnej w trzecim trymestrze ciąży może wystąpić podwyższone ciśnienie i białkomocz – wtedy pilnie należy skonsultować się z położnikiem, ponieważ są to objawy zatrucia ciążowego.

Leczenie białkomoczu.

Chcesz sprawdzić, czy dotyczy Cię białkomocz? To proste i bezbolesne badanie – kieruje na nie lekarz rodzinny lub możesz wykonać je prywatnie (kosztuje od kilku do kilkunastu złotych). Chcąc je wykonać, poproś w laboratorium lub przychodni o próbkę na badanie moczu. Diagnostyka białkomoczu to przede wszystkim wykonanie ogólnego badania moczu. Próbkę moczu pobieramy do specjalnej próbówki lub pojemniczka. Najlepiej jeżeli jest to pierwszy mocz poranny, zaraz po przebudzeniu. Wynik badania będzie najbardziej wiarygodny (szczególnie u kobiet), kiedy pierwszy strumień moczu wydalisz do toalety, umyjesz okolice cewki moczowej i resztę moczu wydalasz do próbki lub specjalnego pojemniczka. Postępowanie to pomoże usunąć bakterie z okolic cewki moczowej, które mogą zafałszować wynik i niepotrzebnie sugerować infekcję układu moczowego. Wyniki badań są dostępne najczęściej jeszcze tego samego dnia lub nazajutrz.

Normy białka w moczu to mniej niż 150 mg/dobę. Wszelkie wartości powyżej powinny być skonsultowane z lekarzem i wymagają poszerzonej diagnostyki. W przypadku pojawienia się wyniku do 500 mg/dobę, występuje białkomocz patologiczny. Kiedy ilość białka w moczu przekracza 3,5 g/24 h, może oznaczać to zespół nerczycowy.

Sam białkomocz nie jest jednostką chorobową, ale objawem, dlatego aby skutecznie go leczyć, należy poznać przyczyny białkomoczu. Rozszerzeniem diagnostyki są najczęściej takie badania jak dobowa zbiórka moczu, stężenie albuminy/kreatyniny, eGFR. Obniżyć poziom białka w moczu pozwala rozpoczęcie leczenia choroby podstawowej.

Przeczytaj także o:

Zakażenia układu moczowego w ciąży. Badanie moczu i badanie krwi – ciąża.

Albumina ludzka

Kreatynina

Badanie moczu – co wykrywa?

Krew w moczu

Recepta na Sumamed 500 mg – antybiotyk o szerokim działaniu

W tym artykule poruszamy zagadnienia dotyczące:

• bialkomocz
• białko w moczu norma
• białko w moczu 10 mg/dl
• bialko w moczu
• białko 10 mg/dl w moczu